علی آبان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: دکتر خسرو فرشیدفر نیز وقتی فوت کردند بعد از سه روز دریافتند که او فوت کرده است. دکتر سید خلیل خطیب رهبر که متولد سال 1302 در کرمان بود و اجدادش نیز از روحانیون بودند، تحصیلات مقدماتی را در کرمان گذراند و سپس به تهران آمد و لیسانس و فوق‌لیسانس گرفت و در سال 1336 از رساله دکتری‌اش دفاع کرد و در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد.
 
وی افزود: دکتر خطیب رهبر تمام عمرش را صرف کار و پژوهش و تحقیق و تصحیح کرد و این بدان معناست که یک شخص زندگی و تمام جوانی و فرصت‌های آزاد و غیرآزاد خودش را صرف خدمت به ادبیات کرد. بزرگانی مانند خطیب‌رهبر باید همیشه نامشان برایمان فرخنده و مبارک باشد. امیدوارم روح ایشان شاد باشد.

وی درباره آثار این استاد فقید توضیح داد: اگر بخواهیم آثار دکتر خطیب‌رهبر را دسته بندی کنیم می‌توانیم بگوییم که بخشی از آثار او شرح و توضیح آثار کلاسیک است. این کتاب‌ها مثل شرح گلستان و شرح مرزبان‌نامه، حافظ، غزلیات و تاریخ بیهقی و غیره کتاب های خوبی در ادبیات کلاسیک است. بخش دیگری از کارش هم که خیلی روی آن همت گذاشت مبحث دستور زبان فارسی بود که کتاب‌های گوناگونی نوشت. او کتاب‌های گوناگونی نوشت و بیشتر با حروف کار داشت. نام یکی از کتاب‌هایش «حروف اضافه» است.
 
آبان توضیح داد: کتاب‌های «حروف ربط» و «صفت» نام دیگر کتاب‌های او در حوزه دستور زبان است که منابعی برای استادان و دستورنویسان بوده‌اند. خطیب‌رهبر با گزیده نویسی در ادبیات گذشته نیز به نوعی برای عام و خاص خدمت‌رسانی کرد بود. البته بسیاری از استادان گزیده‌نویسی نمی‌کنند چون معتقدند کتاب را از اصل اثر دور می‌کند.
 
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا انتقادی از این جنبه بر آثار استاد خلیل خطیب‌رهبر وارد است یا نه؟» گفت: هر کاری هم حسن دارد و هم عیب. هیچ کاری بدون عیب نیست و فقط خداست که کارش بدون عیب است. حسن گزیده‌نویسی این است که مخاطب عام می‌تواند به کلیت آثار گذشتگان دست پیدا کند و با آنها آشنا شود. این کار ارزشمندی است؛ به ویژه در زمان حاضر و در دوره مدرن و بعد از مدرن که دوره سرعت است و مجالی برای خواندن آثار طولانی و سنگین نیست. مخاطب امروز به هر حال می‌خواهد کمتر وقت بگذارد و از آن آثار اطلاعات بیشتری کسب کند و این اطلاعاتش تأثیرگذار هم باشد.
 
شاعر مجموعه شعر تازه «در پیراهن تو سنگری جا مانده است» ادامه داد: گزیده‌نویسی که به نوعی خدمت‌رسانی برای مخاطب عام است از زمانی مرسوم شد که صاحبان کتاب‌ها نمره بالایی به کتاب های 500 و 600 صفحه‌ای نمی‌دادند. این روزها نیز چنین کتاب‌هایی مرسوم است. گزیده‌نویسی خدمت بزرگی به کار ادبی است و من آن را تأیید می‌کنم اما در عین حال عیب گزیده‌نویسی به ویژه از نظر خواص این است که ما را از اصل اثر و اثر مادر دور می‌‌کند. منظورم از خواص هم استادان و دانشجویان و اهالی ادبیات‌اند.
 
شاعر مجموعه شعر «چهل و هشت» یادآور شد: از آنجا که خودم نیز استاد دانشگاه هستم می‌بینیم که هر سال گزیده‌ها در دانشگاه‌ها گزیده‌تر می‌شوند. اگر کتابی 500 صفحه‌ای در 100 صفحه گزیده شود از آن 100 صفحه می‌بینید که باز هم 50 صفحه گزیده می‌شود. این ضربه سنگینی به اثر است و شاید خیانتی به آثار ارزشمندی محسوب شود که از گذشته به ما رسیده است.
 
آبان گفت: انسان‌های امروز چون راحت‌طلب هستند و سوار آسانسور می‌شوند و چهار پله را بالا نمی‌روند و سوار هواپیما می‌شود و از این سر تا آن سر دنیا را پرواز می‌کنند دیگر وقت نمی‌کنند که همه مثنوی معنوی را بخوانند و نمی‌خواهند زحمت بکشند و کلیله و دمنه را بخوانند. اینها به این دلیل که توقعات جرئی مخاطب را پاسخ داده باشند گزیده را باب کردند اما در مجموع گزیده نویسی به نوعی اجحاف به اصل اثر نیز محسوب می‌شود.
 
وی ادامه داد: غیر از دستور زبان و گزیده اشعار بخش دیگری از آثار خطیب‌رهبر آثار منظومی است که خودش ساخته. خطیب‌رهبر نیز مانند بسیاری از استادانی که تفننی شعر می‌گویند شعرهای قابل توجهی می‌گفت اما ما او را بیشتر به عنوان محقق و پژوهشگر و شارح می‌شناسیم تا شاعر. شعرهای خطیب‌رهبر نیز تا حدودی قابل تأمل است و می‌شود روی آن‌ها نیز تحقیقی انجام داد. وقتی خطیب رهبر از دست رفت من ناخواسته یاد این غزل از استاد بهار افتادم که می‌گوید: «از ملک ادب حکم گزاران همه رفتند/شو بار سفر بند که یاران همه رفتند//آن گرد شتابنده که در دامن صحراست/گوید چه نشینی که سواران همه رفتند».
 
شاعر مجموعه شعر «قرار ما روی پل ورسک» توضیح داد: استاد بهار در این ابیات به غربتی اشاره می‌کنند که گریبان‌گیر استادان و پژوهشگران ادبیات نیز می‌شود. توصیه‌ام به مسئولان این است که پژوهشگران و استادان و اهالی زحمتکش قبل از این‌که از دنیا خداحافظی کنند بیشتر به آنها توجه شود.
 
خلیل خطیب‌رهبر عصر پنجشنبه 16 بهمن ماه به دلیل کهولت سن در 92 سالگی درگذشت. وی استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی است. او شماری از کتاب‌های ادبی کلاسیک را با زبانی ساده و با استناد به اوزان شعر فارسی تحلیل کرده است. گلستان و بوستان سعدی، دیوان فرخی سیستانی و حافظ به تصحیح وی یکی از زبانزدترین آثار اوست.