حجت‌الاسلام دکتر مصطفي صادقي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره خلأهایی که او را به سمت نگارش این اثر کشانده است، توضیح داد: بنا بر اخبار بسیاری، امیرمؤمنان علی (ع) عالم‌ترین اصحاب رسول‌خدا و برترین آنها در زمینه داوری است. به همین دلیل در تاریخ زندگی آن حضرت، رویدادهای فراوانی گزارش شده است که در آن، گره از کار مسلمانی می‌گشاید و یا حکمی الهی را اجرا می‌کند. این قضاوت‌ها در طول تاریخ و در منابع مختلف، نقل شده‌اند و به دلیل جذابیت‌های عمومی مورد استقبال قرار گرفته‌اند، اما کمتر به نقد و بررسی و راستی‌آزمایی آنها توجه شده است.
وی عنوان کرد: بر همین اساس، بنده در این کتاب تلاش کرده‌ام تا با نگاهی جدید، به بررسی این اخبار بپردازم و روایات قضاوت‌های امیرمؤمنان علی (ع) را با معیارهای حدیثی و تاریخی بسنجم.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه به هدفش از نگارش این اثر اشاره کرد و گفت: سعی کرده‌ام با توجه به معانی واژه قضا، کاربردهای آن را در روایات معصومین (ع) بررسی کنم. الزاماً همه قضاوت‌هایی که شهرت دارد، در تاریخ رخ نداده است و می‌توان برخی از آنها را حکمی از سوی امام درباره آن واقعه دانست. بنابراین بخشی از این روایات، خارج از شأن قضایی آن حضرت است و دادرسی یا اجرای حکم به شمار نمی‌رود.
وی افزود: هدف از ورود به چنین مباحثی، تقویت ترویج نگاه علمی و مبتنی بر بررسی اخبار مذهبی و تاریخی است و این رویکرد می‌تواند به ترسیم چهره واقعی تشیع و سیره درست ائمه، کمک و تعارض را از چهره این‌گونه اخبار برطرف کند. در این کتاب بیش از 130 مورد از روایات قضاوت‌ها را با استفاده از ملاک‌های ارزیابی حدیث (منبع، سند، متن) و با تکیه بر شواهد و قراین تاریخی بررسی کرده‌ام و در تلاش بوده‌‌ام تا نقاط قوت و ضعف هر یک از روایات را نشان دهم.
حجت‌الاسلام صادقي درباره ویژگی‌هایی که این کتاب را مورد توجه داوران قرار داده است، گفت: مهندسی این کتاب قابل توجه است. شاید یکی از دلایلی که این کتاب در گروه حدیث رتبه آورد همین موضوع باشد زیرا به لحاظ حدیثی نوع تنظیم سرفصل‌ها وچارچوب‌هایی که برای کتاب معین کرده‌ایم، اهمیت دارد. این دسته‌بندی می‌تواند به یک قالب و الگو تبدیل شود و برای کارهای دیگران راهگشا باشد.
این پژوهشگر ادامه داد: البته موضوع این کتاب ــ یعنی پرداختن به قضاوت‌های امیرمؤمنان (ع) ــ تازه نبود و در این‌باره کتاب‌های زیادی در بازار وجود دارد اما من نگاه نقادانه تاریخی نسبت به این موضوع داشتم که حتما این مساله مورد توجه داوران قرار گرفته است.
یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۵
نظر شما