به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک»، اثری تازه در حوزه معرفی تعالیم مسیحیت است که به تازگی از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب و با ترجمه احمدرضا مفتاح، حسین سلیمانی و حسن قنبری به چاپ رسیده است.
این کتاب که دربرگیرنده متن رسمی تعلیمی کلیسای کاتولیک است، با استناد به کتاب مقدس، اعتقادنامه‌ها، سنت آبای کلیسا و متکلمان به تبیین جنبه‌های مختلف اعتقادی، عبادی، اخلاقی و اجتماعی کلیسای کاتولیک می‌پردازند و به دنبال آن است که اصول اعتقادات کاتولیکی را روزآمد کند.
پاسخ کلیسای کاتولیک به خواسته‌های قدیم و جدید
کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک» با فرمان پاپ ژان پل دوم نوشته شده و تهیه و تنظیم آن به عهده دوازده کاردینال و اسقف به سرپرستی یوزف راتزینگر (پاپ پیشین) بوده است. همچنین هیات تحریریه‌ای مشتمل بر هفت اسقف متخصص الاهیات و تعلیم دینی با ویراستاری کاردینال کریستوف شونبورن در به ثمر رساندن آن نقش داشته‌اند. این هیات که مسئول ارائه رهنمودها و اشراف بر جریان کار بوده است، مسئولیت نوشتن متن و انجام اصلاحات مورد نظر و بررسی نظرات شماری از الاهی‌دانان، مفسران، معلمان تعالیم دینی و به‌خصوص اسقف‌های کل جهان را به عهده داشته است تا متنی غنی‌تر به دست آید که از وحدت و انسجام قابل‌قبولی برخوردار باشد. پس از آن، طرح مذکور در معرض تبادل نظر گسترده میان اسقف‌های کاتولیک، مجامع یا شوراهای اسقفی و دانشکده‌های الاهیات و تعلیم دینی قرار گرفت و در مجموع مورد تأیید کامل اسقف‌ها واقع شد.
پاپ ژان پل دوم که مجموعه تعالیم موجود در این کتاب را سامان بخشیده است، در مقدمه این اثر عنوان می‌کند: «تعالیم دینی باید به طور کامل و نظام‌مند، بیانگر تعالیم کتاب مقدس، سنت زنده و مرجعیت تعلیمی کلیسا و نیز میراث معنوی آباء، صاحب‌نظران و قدیسان کلیسا باشد تا فرصتی برای معرفت بهتری از اسرار مسیحی و حیات بخشیدن به ایمان قوم خدا فراهم آورد. همچنین باید بیانیه‌های اعتقادی را که روح‌القدس در طی قرن‌ها به کلیسایش القا کرده است، به حساب آورد و با نور ایمان به روشن شدن موقعیت‌ها و مسائل جدیدی کمک کند که تاکنون بروز نیافته است.»
همچنین وی متذکر می‌شود: «این تعالیم، مشتمل بر تعالیم جدید و قدیم خواهد بود زیرا ایمان همواره همان ایمان است و پیوسته منشأ نور جدید است. تعالیم دینی کلیسای کاتولیک در پاسخ به این خواسته دوگانه، مسائل را در چهار بخش تنظیم کرده است: اعتقادنامه، آیین عبادی مقدس و در رأس آنها آیین‌های فیض‌بخش هفت‌گانه، اخلاق مسیحی که تبیین آن با ده فرمان شروع می‌شود و در پایان، عبادت مسیحی. در عین حال، محتوای بخش‌ها غالباً به شیوه «جدید» بیان می‌شوند تا پاسخ‌گوی پرسش‌های عصر ما باشند.»
آمیزه‌ای نظام‌مند از مضامین بنیادی کاتولیک
هدف این کتاب، ارائه آمیزه‌ای نظام‌مند از مضامین اساسی و بنیادی عقیده کاتولیک در زمینه ایمان و اخلاقیات در پرتو شورای واتیکان دوم و کل سنت کلیساست. منابع اصلی آن، کتب مقدس، آبای کلیسا، آیین عبادی و مرجعیت تعلیمی کلیساست تا به عنوان «مرجعی برای کتابهای تعالیم دینی»، تبدیل شود. از سوی دیگر، این کتاب در وهله نخست برای کسانی که مسئولیت تعلیم را به عهده دارند و اول از همه برای اسقف‌ها به عنوان معلمان ایمان در نظر گرفته شده است که می‌توانند آن را همچون ابزاری در جهت تحقق بخشیدن به مسئولیتشان در مورد تعالیم مسیحیان، در نظر گیرند. همچنین، مطالعه این اثر می‌تواند برای تمام مؤمنان مسیحی مفید باشد؛ گواه این ادعا، در مقدمه کتاب عیان است، جایی که پاپ ژان پل دوم بر این نکته تاکید می‌ورزد: «این تعالیم در نظر دارد در حالی که محتوای ایمان کاتولیکی و هماهنگی شگرف اجزای آن را به دقت نشان دهد به تلاش‌های جهانی در جهت آرزوی مقدس وحدت تمام مسیحیان کمک کند و سرانجام، تعالیم دینی کلیسای کاتولیک به تمام افرادی تقدیم می‌شود که از ما می‌خواهند درباره امید خود، تبیینی ارائه کنیم و کسانی که می‌خواهند اعتقادات کلیسای کاتولیک روم را بشناسند. هدف از این تعالیم این نیست که جایگزین کتب کلیساهای محلی شود که چنان که باید و شاید مورد تأیید مراجع کلیسایی، اسقفان محلی و مجامع اسقفی قرار گرفته‌اند، به خصوص تعالیمی که مورد تایید مقام رسولی رم واقع شده‌اند؛ بلکه منظور، تشویق و کمک به نوشتن تعالیم جدید محلی است که در عین حال که وحدت ایمان و وفاداری به عقیده کاتولیک را به دقت حفظ می کنند، شرایط و فرهنگ‌های مختلف را در نظر می‌گیرند.»
ساختار تعالیم دینی کتاب
طرح کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک»، ملهم از سنت تعالیم دینی است که بر چهار رکن یا جزو بنا شده است:
1. اقرار به ایمان
فصل نخستین کتاب حاضر به مقوله اقرار به ایمان اشاره دارد. در این فصل، مسائل اصلی اعتقادی و مرتبط با اقرار زبانی و عملی به ایمان مطرح شده است؛ چرا که در سنت مسیحی، کسانی که از راه ایمان و غسل تعمید به مسیحیت تعلق دارند، باید در برابر آدمیان به ایمان تعمیدی‌شان اقرار کنند. از این منظر، تعالیم دینی، نخست وحی را که خدا بدان وسیله انسان را مخاطب قرار می‌دهد تبیین می‌کنند و سپس به بیان ایمانی می‌پردازند که انسان از طریق آن به خدای خویش پاسخ می‌دهد. علاوه بر این، اقرار به ایمان، اعتراف به داشتن موهبت‌هایی است که خداوند به عنوان خالق هر خیر به انسان‌ها عرضه کرده است. این مطالب در محورهایی از قبیل ایمان تعمیدی مسیحیان به خدای واحد یعنی پدر قادر مطلق و خالق؛ پسرش عیسی مسیح، خداوند و منجی مسیحیان؛ و روح‌القدس، تطهیرکننده در کلیسای مقدس، بسط می‌یابد.
2. آیین‌های فیض‌بخش
بخش دوم کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک» نشان می‌دهد چگونه نجات خدا که به واسطه عیسی مسیح و روح‌القدس به طور قطعی تحقق یافته است، در اعمال مقدس آیین عبادی کلیسا و به‌ویژه در آیین‌های فیض‌بخش هفت‌گانه از جمله مراسم عشای ربانی ارائه شده است.
3. زندگی در مسیح
جزو سوم تعالیم دینی مسیحیت که سومین بخش کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک» را شکل می‌دهد به هدف نهایی انسان که در صورت خدا آفریده شده است، می‌پردازد؛ یعنی به سعادت و راه‌های رسیدن به آن، مثل عمل صحیح و آزادانه به کمک شریعت و فیض خدا و نیز راه عملی و دربرگیرنده فرمان دوقسمتی محبت که در ده فرمان خدا به آن تصریح شده است.
در بخشی از این فصل که تفسیری مسیحی از فرمان پنجم تورات مبنی بر احترام به حیات انسانی ارائه می‌کند، شاهد توصیه‌ها و فرمان‌هایی در دعوت به صلح هستیم؛ آنجا که می‌خوانیم:
«خداوند با یادآوری فرمان «قتل مکن»، ما را به آشتی دل فرا می‌خواند و نفرت و خشم کشنده را امری غیراخلاقی دانسته، آن را نکوهش می‌کند. خشم، میل به انتقام است. «میل به انتقام‌جویی برای اذیت کسی که باید مجازات شود، نارواست» اما تعیین و جبران خسارت «برای اصلاح شرارت‌ها و تامین عدالت» درخور ستایش است. اگر خشم به میل عمدی قتل یا آسیب شدید به هم‌نوع بینجامد، به‌شدت مغایر نیکوکاری و محبت، و گناهی بزرگ است. ... احترام به زندگی انسانی و رشد آن، نیازمند صلح است. صلح، فقط نبود جنگ نیست و به حفط همترازی قدرت بین رقیبان محدود نیست. جز با محافظت از منافع افراد، ارتباط آزاد میان آدمیان، احترام به کرامت افراد و اقوام و تمرین جدی اخوت، نمی‌توان در زمین به صلح رسید. صلح «سکینه نظم» است. صلح عمل عدالت و پیامد محبت است.» (صص 603 ــ 604)
4. دعای مسیحی
بخش پایانی کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک» به معنا و اهمیت دعا در زندگی مؤمنان می‌پردازد و با تفسیر مختصری بر هفت درخواست موجود در دعای خداوند به پایان می‌رسد. در بخشی از این فصل که بر فلسفه و برکات دعا در زندگی مسیحی مؤمن تاکید دارد، می‌خوانیم:
«دعا، کشاندن ذهن و قلب آدمی به سوی خدا یا درخواست امور خیر از خداست.» اما وقتی دعا می‌کنیم آیا این دعا ناشی از غرور و اراده ماست یا از «اعمال» قلبی نادم و متواضع نشأت می‌گیرد؟ کسی که خود را حقیر می‌شمرد، ترفیع خواهد یافت. تواضع، اساس دعا است. تنها وقتی که متواضعانه تصدیق می‌کنیم که «نمی‌دانیم چگونه آن‌طور که بایسته است، دعا کنیم»، آماده می‌شویم که عطیه دعا را مجاناً دریافت نماییم. انسان گدای درگاه خداست. (صفحه 659)
کتاب «تعالیم کلیسای کاتولیک»، در سال جاری توسط احمدرضا مفتاح، حسین سلیمانی و حسن قنبری به فارسی برگردانده شده و انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، به چاپ و انتشار آن همت گمارده است. این اثر که در هزار نسخه روانه بازار شده، به بهای 295 هزار ریال، در دسترس علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه تعالیم مسیحیت، قرار گرفته است.
چهارشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۱:۵۴
نظر شما