ابداع واژگان جدید توسط نویسندگان و ورود آنها به دایره لغات انگلیسی باعث غنیتر شدن این زبان در طول قرنها شده است. در اینجا با برخی از محبوبترین این کلمات از شکسپیر تا جوزف هلر آشنا میشویم.
البته ابداع یک کلمه یا عبارت جدید یک مسئله است و وارد کردن آن در دایره لغات یک زبان و مورد پذیرش قرار گرفتن آن موضوع دیگری است.
شکسپیر که در مجموع 17245 کلمه در آثار خود دارد، ابداعکننده صدها کلمه جدید بوده که برخی از آنها هرگز در خارج از نمایشنامههای او بکار نرفتند، اما کلماتی مانند دستانداز، عجله، انتقادی و جاده اکنون از اجزای اساسی واژگان استاندارد ما هستند.
«پائول دیکسون» از یک دهه پیش شروع به گردآوری کلمات، عبارات یا نامهایی که توسط نویسندگان ابداع شده کرده و بیشتر از منابع چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه کنگره آمریکا برای جستجوی این کلمات و نویسندگان ابداع کننده آنها استفاده کرده است. در اینجا 10 کلمه محبوب از میان کلمات ابداعشده توسط نویسندگان معرفی میشوند:
1. جمهوری موز/ Banana Republic
این واژه اشاره به ملتی دارد که به لحاظ سیاسی بیثبات و غیردموکراتیک است و در مناطق گرمسیری واقع شده و اقتصاد آن تا حد زیادی وابسته به صادرات یک نوع محصول مثلاً یک میوه خاص یا یک ماده معدنی است. این واژه توسط ویلیام سیدنی پورتر (او. هنری) در مجموعه داستان کوتاه او به نام «کلمها و پادشاهان» (1904) ابداع شده است.
2. هیپی / Beatnik
این واژه توسط «هرب کان» نویسنده روزنامه «سان فرانسیسکو کرونیکل» در ستون 2 آوریل 1958 بکار رفت. کان بعدها گفت: "من کلمه هیپی/ Beatnik(آدم ژولیده و شوریده) را با الهام از ماهواره اسپوتنیک روسیه که در آن زمان به فضا فرستاده شد و در ذهن من بود، ابداع کردم.
3. مسحور/ Bedazzled
این کلمه را شکسپیر در نمایشنامه «رام کردن زن سرکش» بکار برد.
4. مخمصه/ Catch-22
عنوان رمان کلاسیک مدرن «جوزف هلر» درمورد حماقت جنگ «Catch-18» بود. کمی قبل از انتشار این کتاب در سال 1961، پرفروش ترین رمان «لئون اوریس» به نام «Mila 18» منتشر شد. برای جلوگیری از اشتباه این اسامی، هلر تصمیم گرفت نام کتاب خود را به Catch-22 تغییر دهد. با توجه به داستان کتاب که گرفتار شدن در یک مخمصه است، از آن پس به هر نوع مخمصه Catch-22 میگویند.
5. فضای مجازی/ Cyberspace
«ویلیام گیبسون» رماننویس آمریکایی این واژه را نخستین بار در یک داستان کوتاه در سال 1982 بکار برد اما پس از انتشار رمان علمی تخیلی او به نام Neuromancer در سال 1984 محبوبیت یافت. او فضای مجازی را به عنوان یک نمایش گرافیکی از دادهها که از بانکهای کامپیوتری استخراج میشوند، توصیف میکند.
6. نویسنده مستقل/ Freelance
الف) فردی که مبادرت به فروش خدمات به کارفرمایان میکند بدون تعهد بلندمدت نسبت به هر یک از آنها.
ب) فردی که از لحاظ فعالیت سیاسی یا اجتماعی مستقل و غیروابسته باشد.
این واژه ابتدا توسط «سروالتر اسکات» در «آیوانهو» که نخستین رمان تاریخی در مفهوم مدرن است، بکار رفت.
7. سرسخت/ Hard-Boiled
این کلمه در اصل برای اشاره به سفت شدن تخم مرغ آبپز بکار میرود، توسط مارک تواین در سال 1886 به عنوان یک صفت برای هر نوع سختی و غیر قابل انعطاف بودن بکار رفت.
8. اشتباه لپی/ Malapropism
این واژه به معنی استفاده از یک کلمه نادرست به جای کلمهای است که تلفظ مشابه دارد و در نتیجه معنی مبهم و اغلب طنزآمیز حاصل میشود. این کلمه نخستین بار در سال 1775 در نمایشنامه «رقیبان» نوشته «ریچارد برینسلی شریدان» نمایشنامهنویس و شاعر ایرلندی بکار رفت.
9. سرندیپیتی/ Serendipity
«هوراس والپول» نویسنده و سیاستمدار، این کلمه را در سال 1754 برای اشاره به سرندیپ، نام قدیمی سریلانکا، به کار برد. او که نویسنده پرکاری بود گفت که این واژه را با الهام از یک افسانه به نام سه شاهزاده سرندیپ اختراع کرده است.
10. داستان پلیسی/ Whodunit
این واژه که به قتلهای پر رمز و راز اشاره دارد توسط «دونالد گوردون» منتقد ادبی در ژوئیه 1930 ابداع شد. سپس این واژه آنقدر محبوب شد که هنوز هم بسیار پرکاربرد است.
نظر شما