محمود آموزگار در گفتوگو با ایبنا:
حل مشکلات نشر عزم ملی میطلبد/ برنامههای اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تشریح شد
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران برنامههای دوره جدید فعالیتهای این اتحادیه را تشریح کرد و گفت: حل مشکلات حوزه نشر به تنهایی از عهده وزارت ارشاد خارج است؛ حل این مشکلات، عزم ملی میطلبد.
وی در ادامه سخنانش، گفت: بنابراین، کوشش خواهیم کرد که این مشکلات را شناسایی کنیم و با استفاده از تجربیات هیاتمدیرههای قبلی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و با بهرهمندی از تجربیات جهانی، راهکارهای اساسی را جستوجو و آنها را به مسئولان امر بهویژه مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه دهیم تا بتوانیم از مشکلات این حوزه بکاهیم.
تعمیم طرح کاربری فرهنگی در سایر مناطق کشور
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه داد: مشکلات همانطور که بارها بیان شده است، توسعه ناهمگون و نامتوازن نشر کشور است؛ باید کوشید ناهمگونیها را رفع و توازنی در این حوزه ایجاد کرد؛ تمرکز 75 درصدی فعالیتهای مربوط به حوزه نشر در تهران و سهم 25 درصدی سایر مناطق کشور از جمله این ناهمگونیها در حوزه نشر به شمار میآید.
وی عنوان کرد: باید کوشش کرد تا این فاصله کاسته شود. به این منظور توجه دولت بهویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مراجع تصمیمگیری از جمله مجلس شورای اسلامی باید معطوف به تصویب قوانینی باشد که این خواسته را محقق کند.
آموزگار افزود: از جمله ناهمگونیهای موجود در حوزه نشر میان تهران و سایر مناطق کشور میتوان به طرح کاربری فرهنگی اشاره کرد که ویژه تهران است؛ البته این مصوبه اشکالاتی دارد که باید در برای رفع آنها کوشید. خوشبختانه آقای قالیباف، شهردار تهران در هفته کتاب سال جاری با تشکیل کارگروهی برای طرح مسائل بین حوزه نشر و حوزه مدیریت شهری موافقت کردند؛ این کارگروه بستر مناسبی برای طرح مشکلات حوزه نشر با مدیریت شهری و حل آنها فراهم خواهد کرد، که از جمله آنها کاربری فرهنگی است.
وی در ادامه سخنانش، گفت: طرح کاربری فرهنگی ویژه تهران است ولی به نظر میرسد برای از میان برداشتن ناهمگونیهای حوزه نشر، اجرای این طرح باید به سایر مناطق کشور تعمیم یابد که بهترین راه تحقق این موضوع، تصویب قانون آن در مجلس شورای اسلامی ایران است. در صورتی که مجلس با سراسری شدن اجرای این طرح موافقت کند، در سایر مناطق کشور شرایط مساعدی فراهم میشود تا اقداماتی برای اعتلای نشر بهویژه احداث کتابفروشیها صورت بگیرد.
تبیین سازوکاری دقیق برای صدور پروانه نشر
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به دومین رویکرد این اتحادیه در دوره جدید فعالیتهایش، گفت: تعداد چندبرابری پروانه نشر در برابر کتابفروشان از دیگر مشکلات حوزه نشر به شمار میآید که از نتایج چنین ناهنجاری، دسترسی نداشتن شهروندان کشور به کتاب و شکل نگرفتن شبکه توزیع کتاب در کشور است.
وی ادامه داد: بنابراین، درباره صدور پروانه نشر ابتدا لازم است سازوکار دقیقتری تعریف شود و با توجه به هزینههای بالای تأسیس و راهبری کتابفروشی، باید ایجاد بازارچههای کتابفروشی در شهرستانها در دستور کار دولت قرار گیرد تا دسترسی هموطنان به کتاب ممکن شود.
توسعه و تجهیز کتابخانهها توسط نهاد کتابخانههای عمومی
آموزگار عنوان کرد: شمارگان پایین کتابها در برابر تعداد بالای عناوین کتابها از دیگر مشکلات حوزه نشر محسوب میشوند. متأسفانه اکنون با شمارگان متوسط یک هزار نسخه مواجه هستیم؛ درحالی که در طول سال بین 60 تا 70 هزار عنوان کتاب منتشر میشود! حل بخشی از این معضل به دولت بستگی دارد تا با اتخاذ سیاستهای درست، زمینه را برای افزایش شمارگان فراهم کند.
وی ادامه داد: دسترسی شهروندان به کتاب زمینه افزایش شمارگان کتابها را فراهم خواهد کرد؛ در این زمینه بسیار شایسته است که نهاد کتابخانههای عمومی کشور وارد میدان شود. چرا که در حال حاضر حدود سه هزار و 200 کتابخانه در کشور زیر نظر این نهاد فعالیت میکنند. توسعه و تجهیز این کتابخانهها باید در دستور کار قرار بگیرد. تأمین بودجه مورد نیاز و پرداخت بهموقع و کامل عوارض نیم درصدی از سوی شهرداریها، نهاد را در اجرای وظایف خود یاری خواهد کرد. همچنین خرید کتابها بهویژه کتابهایی که در تعیین میزان سرانه مطالعه مؤثر هستند، توسط نهاد، بر میزان جاذبه کتابخانهها خواهد افزود.
توجه به نشر الکترونیک و رعایت حقوق مالکیت ادبی ـ هنری
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران توجه اندک به نشر الکترونیک را از دیگر معضلات حوزه نشر دانست و گفت: اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در اینباره خواهد کوشید تا زمینه آشنایی همکاران با نشر الکترونیک فراهم شود و با رفع دغدغههای ناشران و مؤلفان درباره حفظ حقوق صاحب اثر، زمینه را برای استفاده بیشتر از این امکان مهیا کند.
آموزگار ادامه داد: از طرف دیگر از آنجا که در دنیا، کتابخانهها به سمت دیجیتالی شدن حرکت میکنند، نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتواند در شکلگیری نشر الکترونیک و ارتقای آن نقش مؤثری داشته باشد؛ بهگونهای که کتابخانههای خود را بدون نیاز به مخازن فیزیکی تجهیز کند. تحقق این موضوع به تصویب لایحهای در حوزه حقوق مالکیت ادبی ـ هنری نیازمند است که البته این لایحه بهتازگی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است. این لایحه باید بررسی شود و امیدواریم در صحن مجلس به تصویب برسد تا زمینه رعایت حقوق مالکیت ادبی ـ هنری بهویژه در فضای دیجیتال فراهم شود.
وی اظهار کرد: در مجموع تحقق تمام موضوعات مذکور، نیازمند سیاستگذاری و قانونگذاری و سپس اجرا هستند. بنابراین، اتحادیه وظیفه خود میداند که به کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مراجع مسئول این سیاستها و قوانین را شناسایی و مشخص کرده تا در نهایت به تصویب برسند.
استمرار فعالیتهای ترویجی در حوزه کتابخوانی
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در پاسخ به این پرسش که «هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه میتواند در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی مؤثر باشد و این دوره از هفته کتاب را چگونه ارزیابی میکنید؟» گفت: معتقدم هر نوع یادآوی و تذکر درباره کتاب و کتابخوانی، موضوعی است که جامعه ما به شدت به آن نیاز دارد. هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در کنار نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاههای استانی کتاب میتواند تا حدودی این خلاء را رفع و توجه عموم را به کتاب جلب کند. البته این اقدامات نباید به هفته کتاب و نمایشگاههای کتاب محدود شوند، بلکه باید دائمی و مستمر باشند.
آموزگار ادامه داد: به طور مثال در زمینه تبلیغ و معرفی کتابها، صدا و سیما نقش موثری را ایفا میکند؛ این رسانه ملی میتواند با تولید برنامههای جذاب به فرهنگسازی مطالعه در جامعه کمک و زمینه اُنس و اُلفت بیشتر مردم با کتاب را فراهم کند. این مهم اتفاقی نیست که به یک باره رُخ دهد، بلکه به برنامههای مداوم و مستمر نیاز دارد.
بیستودومین دوره هفته کتاب؛ گشودن فصلی جدید در ارتباط نهادها
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان اظهار کرد: این دوره از هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در مجموع تفاوتهای جدی با دورههای قبلی هفته کتاب داشت؛ به طور مثال در دورههای قبلی اصحاب نشر فقط با مسئولان و مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشست برگزار میکردند، اما در این دوره، به صورت مشخص نشست اصحاب نشر علاوه بر مسئولان وزارت ارشاد، با حضور شهردار تهران و همکاران وی در حوزه مدیریت شهری برگزار شد. این نشست نتایج خوبی به همراه داشت که از آن جمله میتوان به تشکیل کارگروه برای رفع مسائل مربوط به نشر و کتاب در ارتباط با مدیریت شهری اشاره کرد.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ادامه داد: معتقدیم باید این نوع ارتباطات و نشستها با سایر نهادها و ارگانهایی که در ارتباط با حوزه نشر هستند، مانند مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهاد کتابخانههای عمومی کشور، تعمیم یابد. چرا که واقعیت این است که مشکلات نشر، مشکلات ملی هستند در نتیجه حل آنها به عزم ملی نیازمند است.
آموزگار گفت: حل مشکلات حوزه نشر به تنهایی از عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنمیآید، بلکه باید سایر دستگاهها و نهادها نیز به کمک نشر بیایند و تعامل خود با دستگاههای مرتبط با حوزه نشر بهویژه اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران را افزایش دهند تا چالشهای این حوزه شناسایی شوند و در راستای حل آنها گام برداشته شود.
نظر شما