حضرت آيت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) در طول سال‌های رهبری خود و در دیدارهای مختلف با مردم و مسئولان بر اهمیت کتاب و کتابخوانی تاکید کرده‌اند. شخص ایشان نیز یک کتابخوان قهار است و دایره مطالعاتی ایشان از رمان و داستان گرفته تا انواع کتاب فلسفی جدید و قدیم را در بر می‌گیرد.
یک دسته از فتاوای ایشان که در رساله «اجوبه الاستفتائات» آمده در حوزه کتاب و کتابخوانی است. بسیاری از مسائل مربوط به این حوزه، از جمله فتاوا درباره کتاب‌های منتشر شده در فضای مجازی، راهگشای نویسندگان و ناشران است. در جدول زیر خلاصه برخی از استفتائات از دفتر ایشان و پايگاه اطلاع‌رسانی رهبر انقلاب در حوزه کتاب، به نقل از کتاب «اجوبه الاستفتائات» و پایگاه اینترنتی دفتر مقام معظم رهبری، درج شده است. برای دیدن اصل پرسش و مطالعه پاسخ کامل حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر ستون دسترسی به کل پاسخ کلیک کنید.
| پرسش | خلاصه فتوای رهبری | دسترسی به کل پاسخ |
| تجديد چاپ کتاب‌های منتشر شده در داخل و خارج، بدون اجازه ناشر آنها چه حکمی دارد؟ | احوط اين است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجديد چاپ کتاب رعايت شود. | اینجا |
| تقاضای حق‌التالیف از سوی نویسندگان و مترجمان چه حکمی دارد؟ | آنان حق دارند در برابر واگذارى اثر به ناشر، هر مبلغى می‌خواهند، دريافت نمايند. | اینجا |
| در صورت دریافت حق‌التالیف برای چاپ نخست، درخواست و گرفتن مبلغی برای چاپ‌های دوم به بعد چه حکمی دارد؟ | بر حسب شرایطی گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است. | اینجا |
| اگر مؤلف در اجازه چاپ اول چيزى درمورد چاپ‌هاى بعدى ذکر نکرده باشد، آيا ناشر بدون کسب اجازه مجدّد می‌تواند اثر را تجدید چاپ کند؟ | اگر قراردادى فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط اين است که حق مؤلف رعايت شود و براى چاپ‌هاى بعدى هم از او اجازه گرفته شود. | اینجا |
| در صورتى که مولف به هر علتی غايب باشد درباره تجديد چاپ از چه کسى بايد کسب اجازه شود؟ | در اين مورد بايد به وکيل مصنف يا ولىّ شرعى او و يا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود. | اینجا |
| آيا چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ براى مؤلف محفوظ است» جايز است؟ | احوط اين است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان براى تجديد چاپ، رعايت شود. | اینجا |
| فتوکپی و زیراکس از روی کتاب، بدون اجازه از صاحب کتاب، چه حکمی دارد؟ | احوط اين است که شخص بدون اجازه صاحب آن اوراق و کتاب‌ها مبادرت به تصويربردارى از روی آن نکند. | اینجا |
| خمس کتاب‌هايى که مانند کتب تفسير دوره‌اى چاپ مى‌شود و ممکن است در آينده براى طلبه‌اى نياز شود، چگونه محاسبه مى‌شود؟ | اگر مجموع آن دوره مورد نياز باشد، خمس ندارد، در غير اين صورت بايد خمس مجلّداتى که الآن مورد نياز نيست، پرداخت شود. | اینجا |
| دانشگاه مبلغى از ما گرفت و دو برابر آن بن خريد کتاب به ما داد. با توجه به اينکه اين بن تا پايان سال مالى تمام نمى‌شود آيا به آن خمس تعلق مى‌گيرد يا خير؟ | به مقدارى كه در برابر آن از درآمد بين سال پرداخت نموده‌ايد، مشمول خمس است. | اینجا |
در پایان باید اشاره کرد که مهم‌ترین نکته در پاسخ‌های رهبری به استفتائات در حوزه کتاب، دغدغه ایشان نسبت به مسئله «حق الناس» است.
نظر شما