به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین چاپ کتاب «آشنایی با ماشین‌های ابزار ساخت و تولید» نوشته مهندس محسن غفاری، دانش آموخته مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته مهندسی مکانیک، در 13 فصل از سوی انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران منتشر شده است.

برخی از مهم‌ترین فصل‌های این کتاب می‌توان به «آشنایی مقدماتی با انواع ماشین‌های ابزار»،‌ «ساختمان‌ ماشین‌های ابزار و مکانیزیم‌های انتقال قدرت»، «ماشین‌های سوراخکاری»، «ماشین‌های ماشینکاری مدرن» و «ماشین‌های شکل‌دهی» اشاره کرد.
 
آشنایی با انواع ماشین‌های ابزار
مؤلف در مقدمه کتاب درباره انواع ماشین‌های ابزار آورده است: «ماشین‌های ابزار از نظر محدوده کاری و قابلیت تولید، می‌تواند به دو دسته کلی تقسیم شود: 1- ماشین‌های عمومی (انیورسال)؛ این ماشین‌ها برای نرخ تولید کم به‌کار رفته و دارای انعطاف‌پذیری زیاد هستند،‌ یعنی می‌توان قطعات مختلفی را توسط آن‌ها تولید کرد. هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها کم بوده و به اپراتور ماهر نیاز دارند‌؛ ماشین تراش انیورسال، فرز و پرس.
 
2ــ ماشین‌های مخصوص؛ این ماشین‌ها برای ساخت قطعات با تولید انبوه و با انعطاف‌پذیری کم بکار می‌روند. یعنی اگر لازم باشد، یک قطعه خاص را با نرخ زیاد تولید کرد، می‌توان یک ماشین مخصوص برای ان طراحی کرد؛‌ به‌گونه‌ای که آن ماشین قادر باشد فقط همان قطعه را تولید کند. هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها زیاد بوده و اپراتور مهارت کمتری نسبت به ماشین‌های عمومی نیاز دارد.»
 
گیربکس چیست و چه کاربردهایی دارد؟
غفاری در ادامه در تشریح عملکرد انواع ماشین‌های ابزار و مکانیزیم‌های انتقال قدرت درباره گیبرکس نوشته که گیربکس با جعبه‌دنده مجموعه‌ای از چرخدنده‌های ساده،‌ مارپیچ و مخروطی یا ترکیبی از آن‌ها است که به کمک آن سرعت دورانی و گشتاور کاهش یا افزایش می‌یابد (در بیشتر کاربرد‌ها کاهش دور و افزایش گشتاور). مشخصات فنی گیبرکس‌ها با توان و نسبت تبدیل بیان می‌شود. منظور از نسبت تبدیل،‌ این است که به ازای یک دور گردش محور خروجی،‌ محور ورودی  چند دور باید گردش کند (یا عکس آن). در صورت مجهول بودن این نسبت می‌توان محور ورودی به گیربکس را به‌طور دستی آنقدر چرخانده تا محور خورجی یک دور بزند. تعداد دور‌های چرخانده شده محور ورودی به ازای یک دور گردش خورجی،‌ به‌عنوان نسبت تبدیل گیبرکس مشخص می‌شود.
 

اندکی درباره ماشین‌های فرزکاری و ماشین‌های شکل‌دهی
وی همچنین درباره ماشین‌های فرز‌کاری اشاره کرده است: «فرزکاری یکی از معمول‌ترین روش‌های ماشین‌کاری است که بر اساس  تولید قطعه به روش براده‌برداری است. ابزار فرزکاری که تیغه‌فرز نام دارد،‌ دارای دو یا چند لبه برشی بوده و معمولا حرکت چرخشی دارد، در حالی‌که قطعه کار دارای حرکت خطی است. البته قطعه کار می‌تواند ضمن حرکت خطی،‌ حرکت چرخشی نیز داشته باشد و یا این‌که فقط حرکت چرخشی داشته باشد. حرکت باردهی نیز در راستای یک خط مستقیم است که به قطعه کار داده می‌شود. حرکات نسبی ابزار و قطعه کار را در فرز کاری نشان می‌دهد.»

مؤلف در تشریح انواع ماشین‌های شکل‌دهی نیز نوشته که در یک دسته‌بندی کلی شکل‌‌دهی فلزات را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد، شکل‌دهی ورق و شکل‌دهی حجمی. براساس این دسته‌بندی،‌فرآیند‌هایی مانند برشکاری ورق‌ها،‌ کشش عمیق، مهر‌زنی،  سوراخ‌زنی،‌ شکل‌دهی به کمک سیال،‌ شکل‌دهی دورانی،‌ در دسته نخست و فرایند‌های دیگری مانند آهنگری،‌ نورد،‌ حدیده‌کاری و کشش سیم در دسته دوم قرار می‌گیرند.
 
نخستین چاپ کتاب «آشنایی با ماشین‌های ابزار ساخت و تولید» با شمارگان 500 نسخه در 313 صفحه،‌ به بهای 14 هزار تومان از سوی انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران به بازار نشر عرضه شده است.