اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره بازتاب عناصر عاشورا در شعر دفاع مقدس گفت: این تاثیر بسیار پررنگ است. به هر حال در دوران دفاع مقدس بیشتر رزمندگان با الهام از عاشورا در جبهه‌ها حضور می‌یافتند و نماد‌ها و ارزش‌های عاشورایی را در نسل نخست شاعران دفاع مقدس به وضوح می‌بینیم.

نگارنده «از پایداری تا پرواز» در این‌باره به سرایش شعر‌هایی در مدح عملکرد رزمندگان و نزدیک بودن شیوه‌ کار آنها به  یاران امام حسین(ع)، افزود: حضرت زینب(س)، حضرت عباس (ع) و جناب حُر، بسیار پررنگ‌تر از دیگر یاران در شعر دفاع مقدس حضور دارند و در بیشتر موارد، استقامت، صبر و دیگر فضایل رزمندگان، در کنار بیان رشادت‌های این بزرگواران سروده شده‌اند.

اسماعیلی، شعر دفاع مقدس را گونه‌ای از شعر عاشورایی و زیر‌مجموعه‌ای از آن دانست و عنوان کرد: این گونه‌های سرایشی دعوت به استقامت، آزادی و آزادگی می‌کنند و از این نظر در یک راستا هستند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان سیر تکاملی شعر دفاع مقدس را از شعر‌های حماسی به شعر عاشورایی دانست؟ گفت: همین‌طور است. ضمن این‌که باید بدانیم در این سیر تکاملی، شعر‌های دفاع مقدس ابتدا جنبه تهییجی داشته‌اند، برای پایمردی سروده می‌شدند و از این رو فقط محدود به مرز‌های داخلی کشورمان بودند اما رفته رفته و در خلال جنگ تحمیلی، شعر‌های دفاع مقدس از نظر فرم هم متحول شدند.

خالق «تفسیر طوفان» در این‌باره ادامه داد: شرایط جبهه‌ها و مخاطبان آن زمان شعر‌های دفاع مقدس که مردم کوچه و بازار بودند، می‌طلبید که شعر‌های هیجانی، شعارگونه و بی ایهام و استعاره رونق بیشتری داشته باشد.

اسماعیلی با اشاره به ادامه این روند رو به رشد پس از جنگ تحمیلی، افزود: بعد از جنگ، شاعران انقلاب توانستند فرم و محتوا را تلفیق کنند. آنها دیگر در تنگنای زمانی نبودند و فقط خود را ملزم به بازنمایی و بازگویی روایت‌های دفاع مقدس می‌دانستند. بنابر این مولفه‌های زیبایی‌شناسانه با حماسه و پایداری به هم آمیخت.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این‌که آیا می‌توان شعر مقاومت را ادامه شعر دفاع مقدس و عاشورایی دانست؟ اظهار کرد: عده‌ای گمان می‌کردند پس از جنگ تحمیلی شعر دفاع مقدس پایان می‌یابد و باید پرونده آن را بست در حالی که شعر دفاع مقدس رودی بود که به دریای شعر مقاومت پیوست و امروز شاعران دفاع مقدس با تمامی مظلومان جهان هم‌نوا شده‌اند. این همان کاری است که طاهره صفارزاه، پیش از انقلاب انجام می‌داد و حنجره شعر او برای تمام مردم مظلوم دنیا می‌سرود. امروز هم شاعران دفاع مقدس، دنبال زبان مشترک برای بیان آلام مردم جهانند. دفاع مقدس در شعر پایداری و مقاومت به حیات خود ادامه می‌دهد.

سراینده «حنجره سرخ عشق» درباره مشخصه‌هایی که شعر دفاع مقدس را متمایز می‌کند، توضیح داد: از لحاظ فرم نباید دنبال تفاوت ویژه‌ای بود و تقریبا همان قالب‌های مثنوی، غزل و گاه غزل‌مثنوی و دیگر قالب‌های سنتی به کار گرفته می‌شدند اما از نظر مضمون شاهد تحول بودیم. شاعران سعی کردند حرف‌هایی از جنس زمان بزنند. متناسب با همین ویژگی، محتوای شعر‌ها هم حماسی شد. تفاوتی که شعر‌های حماسی در این دوران نسبت به ادوار دیگر دارد، این است که شعر حماسی همواره در قالب مثنوی سروده می‌شد و در دفاع مقدس، شاعران غزل‌‌های حماسی هم سرودند.

اسماعیلی با تاکید بر این‌که شعر دفاع مقدس به حیات خود ادامه می‌دهد، افزود: شاعران جوان با سرایش شعر‌های نیمایی حماسی در پی رسیدن به زبان مشترک با شاعران مقاومت جهان، هستند. معتقدم برای جهانی شدن شعر‌های دفاع مقدس باید خودمان را از قید قالب رها کنیم و در قالب‌های آزاد و نیمایی بسراییم زیرا قالب‌های سنتی ترجمه‌پذیر نیستند.

وی همچنین به شاعران جوان حوزه دفاع مقدس توصیه کرد: شاعران جوان باید ضرورت‌ها را درک کنند و با سرایش شعر‌های نیمایی  در حوزه مقاومت، فرصت صدور انقلاب اسلامی را فراهم کنند. اکنون چنین رویکردی وجود دارد و این رخداد خجسته‌ای است.