چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۳ - ۱۱:۱۴
لزوم عزم جدی برای سرعت تولید و رونق اقتصاد نشر/جامعه از نقد روشنفکران دور نماند

اوایل شهریور ماه امسال، دكتر حسن روحاني، رئیس‌جمهوري از نخبگان خواست که درباره بهبود اوضاع در عرصه‌های مختلف پیشنهادهايشان را مطرح كنند. ایبنا در این‌باره دیدگاه‌های سیزده اهل قلم نام‌آشنا و دارای تجربه را جویا شد که در اغلب این نظرها تسهیل روند اداری چاپ کتاب و در نتیجه رونق نشر مهم‌ترین دغدغه‌ها را شامل شد. این در حالی است که براساس دیدگاه این نام آشنایان فرهنگی، دور شدن جامعه از نقدهای روشنفکران در سال‌های اخیر، دليلي مهم براي رکود نشر و فرهنگ بوده است.

 خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)-احمد پوری، عبدالحسین فرزاد، علیرضا قزوه، علی باباچاهی، رضا اسماعیلی، منصور اوجی، اکبر اکسیر، کاظم سادات اشکوری، مفتون امینی، پرویز بیگی‌حبیب‌آبادی، کاوه میرعباسی، مشیت علایی و شیوا ارسطویی سیزده اهل قلمی بودند که درباره سخنان رییس جمهوري نظر دادند و پیشنهادشان را مطرح کردند. خلاصه‌ای از این دیدگاه‌ها در اين گزارش آمده است.

مبارزه با افراطیون به رونق اقتصاد نشر و فرهنگ می‌انجامد


برخی از نویسندگان پیشنهادشان را به این مقام عالی کشور با تعدیل ممیزی آغاز کردند و ممیزی سخت‌گیرانه را یکی از موانع پیش روی رونق صنعت نشر دانستند. احمد پوری در این باره گفت: «نویسنده به هر حال نیاز به محیطی دمکراتیک و آزاد دارد تا آنچه‌ را می‌خواهد بنویسد.» منصور اوجی نیز مبارزه با افراطیون را یکی از راه حل‌های موجود برای رفع مشکلات صنعت نشر دانست. اوجی گفت: «رئیس جمهوري باید بتواند پای وعده‌هایش بایستد و اجازه ندهند عده‌ای اندک برای دولت تعیین تکلیف کند

پرویز بیگی‌حبیب آبادی نیز به کشورهای اروپایی و توسعه یافته اشاره کرد که در آن‌ها نخبگان پاویون محسوب می‌شوند و همواره از امکانات ویژه دولتی بهره‌مندند؛ در حالی که در ایران نخبگان از امکانات دولتی هیچ استفاده‌ای نمی‌کنند.

یدالله مفتون امینی شاعر پیشکسوت و کاوه میرعباسی نیز از نویسندگان و شاعرانی بودند که موضوع به صرفه بودن کتابهای جیبی را در ایران مطرح کردند. به گفته آنان، در اغلب کشورهای توسعه یافته همواره کتاب‌های PAPERBACK یا به اصطلاح خودمان کتاب‌های کاغذ کاهی فروش می‌رود و به صرفه است. در حقیقت ناشران این کتاب‌ها آثار نویسندگان کلاسیک و نویسندگان معاصر BESTSEELER یا همان پرفروش‌ها را در تیراژ وسیع چاپ می‌کنند که این کار هم به سود ناشر است هم خریدار.

 میرعباسی البته به کتاب‌های ایستگاه مترو اشاره کرد که در فرانسه آثار نویسندگان پرفروش را چاپ می‌کنند. وی تاثیر آنها را به حدی دانست که با وجود بی علاقه بودنش به سبک این دسته کتاب‌ها، یکی از آنها را هنگام سفر در فرانسه خوانده است.

در عین حال در اغلب کلان شهرهای دنیا «کتاب‌های بلواری» یکی از آن دسته کتاب‌هایی است که عابران پیاده می‌توانند بخوانند، به خانه ببرند یا حتی به سطل آشغال بیندازند و این کتاب‌ها به بالا بردن اشتیاق مطالعه کمک می‌کند.

در حقیقت شهرداری‌های کلان‌شهرهای دنیا با چاپ انبوه کتاب‌های پرفروش مردم را نسبت به دیدن و خواندن و دست گرفتن کتاب مشتاق می‌کنند. در واقع چنین کاری تنها راه حل معقولی به نظر می‌رسد که مردم دست از سرقت کتاب‌ها بردارند. در این شهرها برداشتن کتاب در بلوارها و مترو خلاف قاعده و قانون نیست و مدیران فرهنگی با این سیاست مردم را نسبت به دیدن و برداشتن کتاب اشباع می‌کنند.

بن کتاب برای خانواده‌ها

علیرضا قزوه
اما از منظری دیگر به این موضوع می‌نگرد. این شاعر و غزلسرا می‌گوید که دولت باید تدبیری بیندیشد تا مردم با بن کاغذی و الکترونیک نوشت افزار نخرند و بن صرفاً برای خرید کتاب خرج شود. وی گفت: «دولت باید دست‌کم ماهانه 50 هزار تومان بن کتاب در اختیار خانواده‌ها قرار دهد تا بچه‌ها با آن کتاب بخرند و کتاب به این شیوه وارد خانه‌ها شود.»

یدالله مفتون امینی نیز پیشنهاد کرد که برای بهبود رونق نشر کتاب به ویژه در زمینه کتاب‌های ادبی، رانندگان ماشین‌های سنگین بدون بار در جاده‌ها تردد نکنند. امینی معتقد است که می‌توان ممنوعیت تردد ماشین‌های باری سنگین در جاده‌ها به قانون تبدیل شود تا به این طریق کتاب‌های نویسندگان و شاعران مطرح به روستاها و شهرستان‌های دور دست کشور نیز برسد.


کاظم سادات‌اشکوری نیز در گفت و گو با ایبنا، معضل بزرگ کشور را  در هشت سال گذشته حذف نقد منصفانه و عالمانه روشنفکران بیان کرد. به باور وی، در این ایام نه تنها در عرصه کتاب که در مطبوعات نیز با ممیزی سخنان نخبگان مواجه بودیم. این در حالی است که حقایق باید از سوی کسانی که صلاحیت نقد جامعه را دارند عنوان شود.

کتاب‌ها در داخل کشور تولید شوند، نه خارج

تاکید اکبر اکسیر نیز بر آن بود که جامعه باید به طنزپردازان مجال بروز خلاقیت بدهد. عبدالحسین فرزاد نیز از روشنفکرانی سخن گفت که اگر می‌خواستند می‌توانستند با رسانه‌های بیگانه ارتباط برقرار کنند و  آن رسانه‌ها را حنجره خود کنند. وی گفت اگر کتاب روشنفکرانمان در کشور چاپ نشود، جایش را به کتاب‌های تعبیر خواب و طالع‌ببنی چینی می‌دهد که در حال حاضر ویترین کتابفروشی‌ها را پر کرده است.

رضا اسماعیلی نیز پیشنهاد تأسیس نهادی برای اطلاع یافتن از کارهای در دست انتشار نویسندگان و شاعران را مطرح کرد تا ناشران با اهل قلم ارتباط برقرار کنند و کتاب‌های درخشان آن‌ها را به چاپ رسانند. پیشنهاد این شاعر با تأسیس فضایی مجازی قابل بحث و ارزیابی است. مشیت علایی، نیز برای بهبود وضعیت زندگی روشنفکران نظر داد و گفت که باید به وضع معیشتی نویسندگان و موضوع بیمه‌شان رسیدگی کرد.

علی باباچاهی نیز به کار بردن تدبیر درباره پیشنهادهای نخبگان را کار ساده‌ای ندانست و بر این مساله تاکید کرد که آیا رونق اقتصادی برای جامعه کتابخوان یک شبه فراهم می‌شود؟
به باور این شاعر، سرگردانی‌ها و بیکاری‌ها و اصولاً فقدان روحیه مطالعه به صورت یک نهاد فرهنگی!(ضد فرهنگی) در آمده است.

شمارهنام نویسندهجملات کلیدی مصاحبه
1احمد پوریرونق کتاب و فرهنگ به فضای دمکراتیک نیاز دارد/سخت‌ گیری‌ها در حوزه نشر کتاب کاهش یافته اینجا
2عبدالحسین فرزادرواج ضد کتاب‌ها جامعه را از خرد تهی می‌کند/ برخی ممیزها از معنی درست واژه‌ها بی خبرند اینجا
3علیرضا قزوهمردم برای کتاب مانند سینما و استخر هزینه کنند/لزوم تخصیص یارانه کتاب در سبد کالای خانواده اینجا
4علی
بابا چاهی
اقتصاد نشر یک شبه حل نمی‌‌شود/هر پیشنهادی مستلزم امکان وجود تحقق عینی است اینجا
5رضا اسماعیلی صدا و سیما وقت مرده را برای کتاب می گذارد/از ضعف اطلاع رسانی و نبود تبلیغ کتاب رنج می بریم اینجا
6منصور اوجی عده‌ای برای دولت کری می‌خوانند/چرا اقلیتی هر کاری دلش می‌خواهد می تواند بکند؟ اینجا
7اکبر اکسیر طنز زبان راستین هر جامعه توسعه یافته است/در هشت سال گذشته به طنزپردازان «غیرخودی» و «نخودی» می گفتند اینجا
8کاظم‌ سادات اشکوری رییس جمهوری مقابل جریان حذف اندیشه و آثار نخبگان بایستد/ توسعه پایدار بدون نظر منتقدان ممکن نیست اینجا
9مفتون امینی تیراژ هزارتایی انگیزه ای برای مؤلف نمی‌گذارد/مشکل ممیزی در یک سال اخیر تقریبا حل شده اینجا
10پرویز بیگی‌ حبیب ‌‌‌‌‌‌آبادی نخبگان در کشورهای توسعه یافته حقوق ویژه دارند/رسانه ها بدون در نظر گرفتن حق مؤلفان از آثار آنان استفاده می‌کننداینجا 
11کاوه میر عباسی ایرانی ها در دکه روزنامه هم دنبال کتاب می گشتند اینجا
12مشیت علایی بزرگترین مشکل اهل قلم دشواری چاپ آثارشان است/ضرورت حل مشکلات مالی و معیشتی نویسندگان اینجا
13شیوا ارسطویی باید به شعور جامعه احترام گذاشت/تعدیل ممیزی تنها راه رونق فرهنگ و نشر است اینجا

با تأملی بر این گزارش می‌توان گفت این نخبگان که نمایندگانی آشنا از جامعه فرهنگی کشور محسوب می‌شوند، برای رئیس‌جمهوري دل پر دردی دارند. موضوعی که از برآیند این درددل‌ها بر‌می‌آید، نگرانی اهالی قلم از تولید کتاب و کار خلاقه است که این نگرانی از پروسه‌ای چون ممیزی که مسیر پر پیچ و خم چاپ کتاب در سال‌های گذشته بود، آغاز و تا مساله جلوگیری از نقد نخبگان بر فضای فرهنگی، نبود سازمان یا نهادی برای رسیدگی به وضعیت نویسندگان و اهالی فرهنگ و در مراحل بعدی توزیع و تبلیغ کتاب ادامه می‌یابد. با این حساب دولت تدبیر و امید با مسئولیت سنگینی در عرصه فرهنگی مواجه شده است و امید داریم که این وضعیت هر چه زودتر با تدبیر و تخصص مدیران جدید فرهنگی به افق‌های شایسته‌تر دست یابد.  

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها