نویسنده برخی «افکار سمی» را مانع خودخواهی مثبت میداند. مثلا در نقد گزاره «از خودت تعریف نکن و متواضع و فروتن باش»، میگوید اگر چه ما در معرفی خودمان به دیگران، نباید از کاه کوه بسازیم، ولی باید مراقب باشیم که از کوه هم کاه نسازیم! بنابراین «در جایی که توانمندی داریم و معرفی توانمندی ما برای دیگران سودمند و یاریرسان است، باید بدون بزرگنمایی و کوچکنمایی خود را معرفی کنیم. پس مواظب باشید افکار سمی به بهانهی تواضع و فروتنی، "خود" شما را لگدکوب نکند.»
نویسنده «خودشیفتگی» را مصداق خودخواهی مثبت نمیداند و با بیان رذیلتهای ناشی از خودشیفتگی، تاکید میکند که خودخواهی مثبت نمیتواند با تحمل این رذیلتها توام باشد.
کتاب در فصل دوم به دلیل خودخواهی مثبت میپردازد. نویسنده معتقد است خودخواهی مثبت اولاً به نیازهای انسان پاسخ میدهد، ثانیاً ریشه پاکیها، ثالثاً علت سلامت روانی او، رابعاً عشق به خود و دیگران را به زندگی انسان میآورد، خامساً آرامش را به انسان هدیه میکند و سادساً مصداق سپاسگزاری انسان در قبال نعمت وجودی خودش و نعمات زندگیاش است.
درباره نقش خودخواهی مثبت در سلامت روانی فرد، نویسنده میگوید: «کسی که خود را میخواهد اجازه نمیدهد مسائل پیرامونی او را به پدیدههای شوم خشم، افسردگی و اضطراب گرفتار کنند ... این اختلالات هنگامی پدید میآید که فرد به سلامت روانی خود اهمیت ندهد.»
نویسنده کتاب، شخصیت انسان را به یک مثلث تشبیه میکند که افکار، احساسات و رفتارها، سه ضلع این مثلثاند. وی به رابطه متقابل اضلاع این مثلث اشاره میکند و میگوید: «اگر من و شما درباره چیزی یا کسی خوب فکر کنیم، درباره آن احساسی خوب و رفتاری خوب نیز خواهیم داشت ... چرخهی سالم میان این سه مولفه شخصیت، آرامشبخش خواهد بود.»
عباس سالاری در فصل سوم به تشریح راهکارهای عملی و شیوههای کاربردی به منظور تقویت خودخواهی مثبت میپردازد. وی اعتدال را یکی از راهکارهای تحقق این هدف میداند و مینویسد: «یک شخصیت سالم دارای روابط چهارگانهی ارتباط با خدا، خود، جامعه و طبیعت است و هر چه بتواند به طور متعادلتری به این روابط چهارگانه بپردازد، از بهداشت روانی بالاتری برخوردار خواهد شد.»
وی مهمترین عنصر تقویت خودخواهی مثبت را بررسی و بازنگری «رابطه با خود» میداند و ده راهکار عملی در این زمینه پیشنهاد میدهد که برخی از آنها عبارتند از رقابت با خود به جای مقایسه کردن خود با دیگران، توجه به زمان حال و عدم تمرکز بر گذشته و آینده، تقویت مهارتهای فردی و پرهیز از درماندگی، بهرهمندی از برنامه ریزی شخصی، مدیریت خشم، آرامشآموزی و تمرین جرات داشتن.
نویسنده برخی از راهکارهای عملی کنترل پرخاشگری و مدیریت خشم را چنین برمیشمارد: بازنگری در شرایط ایجادکنندهی خشم، تمرین نگریستن مسائل از نگاه دیگران، یادگیری مهارت خوب گوش دادن و ...
وی با تاکید بر عنصر «گفتگو» در تحقق خودخواهی مثبت در زندگی افراد، مینویسد: «در صورتی که قوانین یک گفتگوی سالم، صریح و شفاف از سوی گوینده و شنونده رعایت شود، میتوان انتظار داشت که هر دو طرف گفتگو به همدلی انسانی دست یابند و ضمن بیان احساسات و اندیشههای خود بدون جر و بحث و جدل، آرامشی مطلوب را تجربه کنند.»
کتاب «روانشناسی خودخواهی مثبت»، با عنوان فرعی «راز دستیابی به شخصیت سالم» از سوی انتشارات درسا در 136 صفحه با شمارگان هزار و 500 نسخه به قیمت 6 هزار تومان روانه بازار نشر شده است.
نظر شما