هفته استاد مرادی کرمانی در«ایبنا» به انگیزه 70سالگی این نویسنده/ 13
کریم فیضی: مرادی کرمانی مدرن نیست و مدرنیته را نمیشناسد
کریم فیضی، نویسنده و پژوهشگر با اشاره به وجود صداقت و جهانبینی فلسفی در آثار مرادی کرمانی گفت: وی بسیار زلال و باصداقت است، البته گاهی این صداقت خطرناک است اما همین صداقت است که او را از مقام یک داستاننویس معمولی به داستاننویس ملی و محبوب مبدل کرده است.
کریم فیضی در این نشست با اشاره به این موضوع که وی از جمله افرادی است که بر عکس نوجوانان آن زمان هیچکدام از بخشهای سریال «قصههای مجید» را ندیدهاست گفت: ارتباط من با مرادی کرمانی یک ارتباط عاطفی نبود و من او را بیشتر با آثاری مانند «مربای شیرین» و «شما که غریبه نیستید» شناختم. وقتی که «شما که غریبه نیستید» را خواندم از صداقت و جهانبینی فلسفی مرادی کرمانی خوشم آمد و حتی حیرتزده شدم.
این نویسنده و پژوهشگر افزود: درواقع این جهانبینی فلسفی که در آثار این نویسنده دیده میشود همان لایه زیرین و پایه نوعی جهانبینی در لایهای بالاتر است که نوعی جهانبینی ایرانی هم در آن دیده میشود، همان نظام شناوری که چارچوب ندارد و با زمان و مکان تغییر میکند و با شک و تردید همراه است.
وی ادامه داد: نخستین برخورد من با مرادی کرمانی برمیگردد به زمانی که میخواستم برای نوشتن رسالهام با وی صحبت کنم. اولین مبحثی که با مرادی کرمانی بر سر آن گفتوگو کردم در باب «زندگی» بود. من در سخنان وی به وضوح صداقت را دیدم. بعد از انتشار این گفتوگوها برآن شدم کتابی درباره هوشنگ مرادی کرمانی تهیه کنم، بدین منظور با وی به گفتوگو پرداختم که نتیجهاش متولد شدن کتاب «هوشنگ دوم» بود. در این کتاب که دارای چندین فصل است، به مباحثی مانند انسان روستایی، فیلمسازان و فیلمهایی که مرادی کرمانی دیده یا داوری کرده بود و هنرمندان و افرادی که وی به گونهای با آنها ارتباط داشت پرداختم.
صداقت مرادی کرمانی خطرناک است
این روزنامهنگار ادامه داد: وقتی من کتاب «هوشنگ دوم» را در قالب پیش نویس به مرادی کرمانی تحویل دادم بسیار لذت برد و نکته جالب این بود که او اصلاً منکر حرفهایی که زده بود، نشد.
فیضی عنوان کرد: در این کتاب تا حدودی به ابعاد روانشناختی هوشنگ پرداخته شده است. مرادی کرمانی بسیار زلال و باصداقت است، البته گاهی اوقات این صداقت خطرناک است اما همین صداقت است که او را از مقام یک داستاننویس معمولی به داستاننویس ملی و محبوب مبدل کرده است.
فیضی با تاکید بر این نکته که مرادی کرمانی جزو معدود کسانی است که همه زندگیشان قابل تحلیل است گفت: با اینکه مرادی کرمانی از اعضای فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی است اما برخلاف برخی که فکر میکنند وقتی در فرهنگستان عضو میشوند دیگر نباید در دسترس باشند، بسیار متواضع است. این خصوصیت اخلاقی وی در بین ما که خیلی پیچیده هستیم و میدانیم گذشته و زبان ما چه احوالاتی در ما ایجاد کرده است بیشتر ملموس است.
مرادی مدرن نیست و مدرنیته را هم نمیشناسد
وی تاکید کرد: مرادی کرمانی در عرصههایی که نمیشناسد وارد نمیشود. وی عرصههایی را خواسته و ناخواسته برای خودش تعریف کرده و به آن عرصهها وارد میشود و در آنها ساختار شکنی هم میکند اما به زمینههایی که نمیشناسد اصلاً وارد نمیشود و اصولاً نمیخواهد آنها را بشناسد. البته این حسن نیست چون آدم را وا میدارد که با خود فکر کند این نویسنده در همان نیمههای قرن بیستم باقی مانده و جلوتر نیامده است. واقعیت این است که مرادی کرمانی مدرن نیست و پستمدرنیته را هم نمیشناسد. درحالیکه لازمه اهلقلم بودن و هنرمند بودن این است که این مباحث را بشناسد.
فیضی توضیح داد: در واقع ارتباط مرادی کرمانی با اندیشههای مدرن و جهان جدید و داستانویسی مدرن (با این که او خود را اصلاً داستان نویس نمیداند و میگوید من خودم را مینویسم) قطع شده است. این مساله شاید به این دلیل باشد که مرادی کرمانی بیشتر در دنیای خودش است و از تلخیها و سرخوردگیهایش رها نمیشود و مدام به آنها میپردازد و همین امر سبب میشود اگر کسی سالها بعد به آثار وی مراجعه کرد احساس کند مرادی کرمانی متعلق به دیروز است و امروزی نشده.
متن کامل اظهارات دیگر کارشناسان این نشست در خبرگزاری کتاب ایران منتشر خواهد شد.
نظر شما