سیدمصطفی رضوی، مدیر گروه مدیریت صنعتی دانشگاه تهران، در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره ظرفیت علمی آثار مولفان ایرانی حوزه علوم پایه اظهار کرد: چنین ظرفیتی در آثار مولفان ایرانی حوزه علوم پایه وجود ندارد. اصلی‌ترین دلیل آن نیز ناتوانی کشور‌مان در حوزه تولید است.
در تبادلات علمی با دنیا ضعف داریم
وی با بیان این مطلب که محتوایی تولید نمی‌کنیم که دست اول باشد افزود: از نظر تبادلات علمی به‌ویژه در حوزه علوم پایه، در سطح بسیار پایین‌تری در مقایسه با دنیا قرار داریم.
رضوی در مقام مقایسه، با ارزیابی مطلوب از فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه علوم کاربردی در کشور اظهار کرد: آثار حوزههای فرهنگی، اقلیمی، اجتماعی، مدیریت یا تجربیات جامعه‌شناختی، قابلیت ترجمه به زبان‌های دیگر را دارند، چراکه دنیا در این حوزهها اطلاعات کمی از کشو‌مان دارد.
مولف کتاب «نظام نوآوری» در ادامه گفت: یکی از دلایل ناتوانی ما در انتقال دستاورد‌های علمی در قالب کتاب، پیشرفته نبودن دستگاه‌های آزمایشگاهی ما است؛ یعنی دقت این وسایل به‌روز نیست. البته تجهیزات پیشرفته در اختیار مراکز تحقیقاتی غرب است.
همکاری مولفان ایرانی با خارجی‌ها عمومیت ندارد
این مدرس دانشگاه تهران درباره رشد مقالات علمی محققان ایرانی در سال‌های اخیر و استفاده از آن‌ها در تالیف کتاب‌ها عنوان کرد: مقاله در کل شامل یافته‌های خاصی است که بیشتر به حوزههای اجتماعی و اقلیمی مربوط است و احتمال دارد برای مخاطب خارجی جذابیت داشته باشد.
وی درباره مولفانی از جمله محمد‌رضا گنجعلی که بخشی از هندبوک بین‌المللی را تالیف کرده، گفت: انتشار چنین اخباری به دلیل اندک بودن جالب است و به‌عبارتی دیگر می‌توانیم مثال‌هایی دریاره همکاری‌های مولفان ایرانی داشته باشیم. اما باید توجه داشت انتشار یک منبع بین‌المللی با تالیف بخش‌هایی از یک کتاب با همکاری ناشر بین‌المللی متفاوت است. می‌توان نمونه آورد، اما عمومیت ندارد.
افزایش کیفیت آثار نسبت به گذشته
رضوی با اشاره به ترجمه آثار مولفان ایرانی در حوزههای علوم پایه به زبان انگلیسی افزود: احتمال این موضوع بسیار ضعیف است. بیشتر منابع حوزه دانشگاهی موجود در بازار نشر داخلی، ترجمه یا تالیفی براساس منابع خارجی هستند، به عبارت دیگر منبع دانشگاهی ما زمانی کتابی قوی تلقی می‌شود که از یک منبع خارجی استخراج شده باشد. بنابراین کتاب‌های دست اول در کشورهای غربی و انگلیسی‌زبان وجود دارد و نیازی به آثار ما ندارند.
مدیر گروه مدیریت صنعتی دانشگاه تهران، در ادامه درباره نقاط ضعف و قوت صنعت نشر کشور اظهار کرد: در خوشبینانه‌ترین حالت، انتشار یک کتاب دانشگاهی در کشور 6 ماه زمان می‌برد. اما نکته مثبت در این قضیه، قیمت ارزان کتاب در مقایسه با سایر کشور‌ها و افزایش کیفیت آثار در مقایسه با چند سال گذشته است.
نظام توزیع قوی در نشر بین‌الملل
این مدرس دانشگاه در مقایسه‌ای میان صنعت نشر داخلی و بین‌المللی گفت: منابع بین‌المللی به دلیل تالیف به زبان انگلیسی در شمارگان بالا منتشر و در یک نظام توزیع قوی عرضه می‌شود. یعنی اثر در معرض داوری مخاطبان زیادی قرار می‌گیرد.
رضوی درباره زمینه‌های حضور منابع مولفان ایرانی حوزه علوم پایه در عرصه بین‌المللی نیز تصریح کرد: توجه به افزایش کیفیت محتوایی آثار با هدف ایجاد جذابیت و تلاش برای افزایش کیفیت علمی، باید در تالیف آثار مورد توجه قرار گیرد. هرچند گفتن این باید‌ها کافی نیست، چراکه پیچیدگی‌های فراوانی در این حوزه وجود دارد.
سوزاندن فرصت‌ها برای گسترش زبان فارسی
وی درباره توجه صنعت نشر به بازار نشر دانشگاهی کشورهای هم‌‌زبان برای معرفی آثار مولفان ایرانی گفت: بازاری برای منابع ما در کشورهای منطقه وجود ندارد. شاید فقط افغانستان این ظرفیت را داشته باشد. حتی کشور تاجکستان نیز به دلیل اختلاف خطی با ایران، بازار مناسبی برای ما نیست.
مترجم کتاب «کارآفرینی‌گرایی در دانشگاه‌ها و اقتصاد دانش» در پایان با انتقاد از بی‌توجهی به فرصت‌‌های برقراری ارتباط با کشورهای تازه استقلال یافته شوروی گفت: بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایران فرصتی داشت تا زبان فارسی را در کشورهای تازه استقلال یافته گسترش دهد. قرار‌دادهایی در این زمینه منعقد شد ولی نتوانستیم برای معرفی آثار حوزه ادبیات و آموزش زبان فارسی از این فرصت بهره بگیریم.
مروری بر پرونده
عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های صنعتی ایران با تاکید بر توجه نویسندگان برای تالیف به زبان انگلیسی گفت: صنعت نشر برای معرفی آثار مولف ایرانی، باید به مساله بازار‌یابی توجه ویژه داشته باشد. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار ایبنا با مریم رنجبر را اینجــــــــــا بخوانید.
رئیس گروه ایمونولوژی دانشگاه تهران با اشاره به ظرفیت بالای علمی مولفان ایرانی گفت: تالیف به زبان انگلیسی مسیر انتقال دانش بومی ایرانی به جهان را کوتاه می‌کند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با جمشید حاجتی را اینجـــــــــا بخوانید.
دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ - ۰۷:۳۰
نظر شما