اختصاصی ایبنا - نگاهی به ابعاد جامعهشناختی و روانی مرگ/ 2
مرگ در دوران قدیم چندان رمانتیک نبود/ یادداشت یوسف اباذری درباره کتاب «تنهایی دم مرگ»
«تنهایی دممرگ» عنوان نخستین کتابی است که الیاس نوربرت آن را درباره ابعاد روانی و جامعهنشاختی مرگ نگاشته است. دکتر یوسف اباذری، جامعهشناسی است که در نوشتار خود از فقر تحقیقی دراینباره میگوید. بخش دوم نقد و بررسی وی بر این کتاب را میخوانید.
مرگ و عصر جدید
الیاس معتقد است «اریه» این ابعاد خشونتبار مرگ را از نظر انداخته است. یعنی مرگ در زمان قدیم آنطور که اریه میگوید چیز رمانتیک و موقری نبوده است که ما بخواهیم در عصر حاضر از آن ستایش بکنیم. مثلاً همین ایده دوزخ (بشر بعد از مرگ نمیداند چه سرنوشتی در انتظار اوست) که توسط کشیشان در ذهن افراد جای میگرفت مرگ را بهعنوان یک چیز وحشتناک درمیآورد. به همین علت الیاس معتقد است پیشرفتهای پزشکی در عصر حاضر بسیار درخشان است.
الیاس، از این ابعاد مردن در عصر جدید انتقاد میکند و معتقد است باید نسبت به این مساله رویکرد خود را عوض و رویکرد دیگری را جایگزین کنیم.
کسانی که متاثر از نوربرت الیاس بودهاند درباره سرطان تحقیقاتی انجام دادهاند. یکی از مقالات در مورد اتوبیوگرافی بیماران سرطانی است. زندگینامهای که خود بیماران سرطانی در مورد خودشان نوشتهاند.
«ژاین» نوشتههایی که بیماران از خود ارائه کردهاند راهی است برای کمککردن به خود، یعنی فرد سرطانی روایتی از زندگی خود مینویسد تا به خودش کمک کند که بتواند از پس بیماری برآید. یکی از ژانرهایی که در این اتوبیوگرافیها دیده میشود ملامت زندگی ماشینی است.
دنیای ما؛ دنیای افسونزدگی
دنیای ما دنیایی است به شدت عقلانی شده. مفهوم افسونزدایی یعنی آمدن عقلانیت بیشتر که این عقلانیت بیشتر وارد پزشکی هم میشود.
ما از ثمرات این عقلانیت بسیار بهره بردهایم،فوکو کتابی به اسم «تولد کلینیک جدید»دارد. در آنجا فوکو نشان میدهد پزشکی جدید چگونه بر مبنای عقلانیت بنا شده است. او نشان میدهد این پزشکی در کنار فوایدش چه مقدار حالت کنترلی و استبدادی هم دارد.
بشر بر مبنای این عقلانیت قدرت پیشبینی دارد. پزشکی که به راحتی میتواند پیشبینی کند به همین راحتی قادر به درمانکردن نیست. مساله دیگر رخنه اخبار پزشکی به بیرون است که باعث نگرانی مردم میشود.
نظر شما