به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) بنا به ضرورت‌هاي بشري و توجه عميق به موضوع امنيت، مطالعات پژوهشي به عنوان ضرورتي انكارناپذير در عصر حاضر تبديل شده است. مفاهيم سنتي اين موضوع مهم به دليل وقوع حوادث متعدد و پيچيده‌اي كه در گذشته به ويژه قرن 20 ميلادي بر بشر گذشت، به طور كلي دستخوش تغيير شده و ديگر اين معني كه امنيت به معناي حفاظت بشر از خطرات فردي و جمعي است، براي عصر حاضر پذيرفتني نيست؛ از اين رو در نگارش اين كتاب و همچنين گردآوري برخي مطالب به منظور تكميل مباحث مطرح‌شده در فهرست مندرجات، به دو مقطع زماني توجه خاص شده است.
نخست: نگرشي تحليلي بر ديدگاه بزرگان و انديشمندان اين عرصه از ابتداي قرن بيستم تا پايان دهه 1980 ميلادي و استدلال‌هايي كه به ايجاد انگيزه براي پژوهش روي اصل امنيت و مفاهيم سازنده آن و همچنين تاثير ژئوپليتيك بر آن منجر شده است.
دوم: نگرش‌هاي ژئوپليتيكي بر امنيت كه خاص مقاطع زماني آغاز دهه 1990 ميلادي تا به امروز و مفروضات حاكم بر آن براي آينده، با تاكيد بر ژئواستراتژي بوده است.
مطالب اين كتاب مي‌آموزد كه درك نظري خود را درباره واژه‌هايي كه بر روند زندگي ما انسان‌ها در قرن حاضر اثر دارد، براساس اصولي واقع‌بينانه تنظيم كنيم و امنيت-ژئوپليتيك و ژئواستراتژي، در كنار بسياري از واژگان تاثيرگذار علمي بر اين فرايند، از جمله واژه‌هايي هستند كه هر چقدر زمان پيش مي‌رود، اهميت اين سه واژه ملموس‌تر مي‌شود.
اين كتاب در هفت فصل به ترتيب با عناوين «مفاهيم، نظريات و برداشت‌هاي كلي از امنيت»، «جغرافياي سياسي و امنيت»، «ژئوپلتيك، امنيت و نقش سازمان‌يابي امنيتي»، «محيط امنيتي و آينده جنگ‌ها»، «روند قدرت بين‌المللي در قرن 21 ميلادي»، «الگوهاي موثر امنيتي براي دفاع ملي در قرن 21 ميلادي» و «هندسه ژئوپلتيكي در قرن 21 ميلادي» تنظيم شده است.
كيومرث يزدان‌پناه‌رو، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، نويسنده اين كتاب است كه در مقدمه مي‌نويسد: «در اين عصر امنيت در عرصه‌هاي مختلف جهاني در معرض ناامني‌هاي متعدد و پيچيده قرار گرفته است. دولت‌ها براي تامين امنيت لازم در گستره ملي خود با مشكلات و تهديدهاي امنيتي رو به رو هستند. نحوه تامين امنيت از كليات امنيتي به سرفصل‌هاي امنيتي تبديل شده و همه اين سرفصل‌ها زنجيروار به هم متصلند. پژوهشگران عرصه مسايل استراتژيك بيشتر از ساير پژوهشگران به اين مساله مهم توجه دارند كه بدانند بشر در آينده نزديك چه برخوردي با عوامل ناامن‌زا خواهد داشت.»
وي در جايي ديگر مي‌نويسد: «استدلال من در اين كتاب اين است كه مفهوم امنيت براساس نيازهاي امرزي دو فرايند كاملا متفاوت را طي مي‌كند: مفهوم پايداري كه در نظر همه مردم، همه چيز در جاي خود قرار دارد و فقط بايد مراقب بود دچار تهديد نشود؛ مفهوم ناپايداري كه هر روز نسبت به روز پيش تغيير مي‌كند و بايد هميشه در حال آماده‌باش باشد. در مفهوم پايداري، برتري با دو واژه «قدرت» و «صلح» و استمرار منظم آن است؛ ولي مفهوم ناپايدار، نشان‌دهنده انگيزه اصلي رفتارهاي سياسي در برابر امنيت است. كنار گذاشتن اين دو مفهوم ما را قادر مي‌سازد تا تفاوت‌ها را در ساختار و محتواي امنيت شناسايي كنيم، يعني در يك تحليل بلندمدت، امنيت حد فاصل نزاع و صلح است كه شامل مفاهيم بلند امنيت است.»
در بخشي از اين كتاب مي‌خوانيم: «اگر دخالت‌هاي خشن در حوزه‌هايي مثل ويتنام يا جنگ دوم خليج فارس، سودان، كوزوو، تيمور شرقي، افغانستان، عراق در سال 2003، ليبي و سوريه را به عنوان خطرهاي بزرگ نظامي اضافه كنيم، تصوير متفاوتي از ناامني‌ها پديدار مي‌شوند كه ريشه همه آن‌ها موقعيت جغرافيايي سياسي اين واحدها و كاركردهاي غلط ايدئولوژيكي است. خشونت مرتبط با اين خطرها ممكن است از نظر استفاده از نيروهاي نظامي براي تحقق اهداف اوليه اشغال و مبارزه با آنچه به سبب آن مجبور به استفاده از نيروهاي نظامي شدند، تا جايي پذيرفتني باشد و به اصطلاح از راه قدرت رسانه‌اي با چاشني عوام‌فريبي بتوان افكار عمومي را نسبت به عواقب آن توجيه و قانع كرد، ولي اصالت واقعي اين اقدامات خطرآفرين، توسعه و تثبيت قدرت برتري است. بايد گفت امروزه ابعاد جديد امنيت همگاني با پيشينه استكباري كه داشته، تنها از نظر شكل و ظاهر عوض شده و با عنوان و توجيه جهاني‌شدن و پساتوسعه مطرح مي‌شود.»
چاپ نخست كتاب «ساختار نظري امنيت و ژئوپلتيك با تاكيد بر ژئواستراتژي» تاليف كيومرث يزدان‌پناه‌رو، در 170 صفحه، شمارگان يك‌هزار نسخه و بهاي 8 هزار تومان از سوي انتشارات دانشگاه تهران چاپ و منتشر شده است.
پنجشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۳ - ۰۳:۲۵
نظر شما