به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، در این نشست که با حضور حمزه‌علي نورمحمدي، عبدالرضا نوروزي چاكلي و محمد حسن‌زاده، برگزار شد، نورمحمدی با اشاره به اينكه استناد نشان از اعتبار كتاب و مقاله دارد، گفت: محققاني كه استناد زيادي در كتاب‌ها و مقاله‌هايشان به كار مي‌برند نشان مي‌دهند بر موضوع مورد تحقيق خود تسلط دارند. البته استناد در دو جهت منفي و مثبت ارزيابي مي‌شود چنانچه استناد مثبت احترام توليدكننده اثر است اما در استناد منفي محقق يافته محققان ديگر را نقد مي‌كند.
اين متخصص حوزه كتابداري گفت: در موسسات انتشاراتي مختلف كتاب‌ها با داوري علمي بسيار زيادي صورت مي‌گيرد و رفت و برگشت بسيار زيادي براي اعتبارسنجي آن از سوي ناشران انجام مي‌شود.
اين مدرس دانشگاه، محمل اطلاعاتي را بخشي از علم‌سنجي عنوان كرد و گفت: در انواع مختلف محمل‌هاي اطلاعاتي مي‌توان به كتاب اشاره كرد كه بسياري از مسايل را در خود جمع كرده است.
کتاب یک تولید علمی زمان‌بر است
وي مقاله را ديگر محمل اطلاعاتي دانست و گفت: كتاب يكي از توليدات علمي زمان‌بر است كه داوري‌هاي بسياري را مي‌طلبد و چون مراحل داوري زياد است شرايط براي استفاده از مقاله كه به مراتب سريعتر داوري مي‌شود به وجود مي‌آيد.
نورمحمدي ادامه داد: علم آن چيزي است كه به شكلي درمي‌آيد تا همه بتوانند از آن استفاده كنند و در معرض داوري قرار گرفته و مراحل داوري نيز سريعتر طي شود.
اعتبار کتاب به فهرست و ناشر آن بستگی دارد
در ادامه عبدالرضا نوروزي چاكلي با طرح اين پرسش که چرا در پايگاه‌هاي استنادي توجه كمتري به كتاب مي‌شود، گفت: مقالاتي كه در مجلات منتشر مي‌شوند، به‌طور قطع مراحل داوري خود را از سوي اعضاي هيات تحريريه انجام داده‌اند، اما اعتبار كتاب به فهرست منابع و ناشر آن بستگي دارد، به همين دليل پايگاه‌هاي استنادي بيشتر مقاله‌محور هستند تا كتاب.
وي افزود: فهرست منابعي كه در كتاب‌ها استفاده مي‌شود بسيار گسترده و پراكنده است اما آثاري كه در مجلات به چاپ مي‌رسد عمدتاً مقالات پژوهشي هستند و از منابع كمتري برخوردارند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه شاهد گفت: هم‌اكنون كه ما به دنبال توسعه پايدار هستيم بايد توجه داشته باشيم كه يكي از دلايل آسيب پايگاه‌هاي استنادي اين است كه از منابع جامع كمتري استفاده مي‌كنيم و اين ايراد بزرگي است كه تحت تاثير يك نوع توليد علمي قرار داريم و وابسته به كتاب هستيم چرا كه يكي از مهم‌ترين دشواري‌هاي كتاب ثبات و تكرار انتشارات آن است در صورتي كه مجلات با كادر هيات تحريريه نياز به اعتبار سنجي ندارند.
علم‌سنجی در شرق بیش از غرب مورد توجه بوده است
محمد حسن‌زاده ديگر سخنران نشست جايگاه كتاب در سازوكارهاي علم‌سنجي گفت: علم‌سنجي بيش از آنكه در غرب مورد توجه قرار گيرد در شرق مورد توجه بوده است. در عهد ايران باستان علم و عالمان از جايگاه خوبي برخوردار بوده‌اند كه بعد از اسلام در دارالحكمه‌ها اشاعه مي‌دادند كه اين تاريخچه قابل انكار نيست.
اين متخصص عرصه كتابداري با اشاره به رواج علم در اروپاي شرقي گفت: در غرب رشته‌اي به نام علم‌سنجي تدريس نمي‌شود، اما در ايران و در مقطع كارشناسي ارشد رشته علم‌سنجي مصوب شده است و اين نشان از قدمت علم در ايران دارد.
نشست جايگاه كتاب در سازوكارهاي علم‌سنجي عصر 13 ارديبهشت در محل سراي كتاب و رسانه بيست و هفتمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.
یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۰:۲۹
نظر شما