به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دو جلد از بخش نخست «دانشنامه تهران بزرگ» که مربوط به «شمیرانات» است، زیرنظر علی همدانی با ویراستاری کاظم موسوی‌بجنوردی منتشر شد. این دانشنامه به منظور ثبت هویت هر یک از نواحی تهران در سه بخش «شمیرانات»، «تهران» و «ری» در حال تدوین است. این بخش‌ها به ترتیب حروف الفبا تنظیم می‌شوند و دربردارنده حدود 12 هزار مقاله خواهد بود که موضوع‌های مختلفی درباره حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تهران بزرگ به‌ویژه در 200 سال گذشته را دربرمی‌گیرد.
«دانشنامه تهران بزرگ» دانشنامه‌ای تفصیلی و تخصصی است که به منظور تدوین مرجع جامع، موثق و ناظر بر تمامی جنبه‌های حیات مادی و معنوی تهران بزرگ طراحی شده و نخستین دایره‌المعارف محلی است که بیش از یک‌هزار و 300 مدخل در بخش شمیران، 500 مدخل در بخش تهران و ری، همچنین بيش از 100 تصویر را شامل می‌شود و از منابع و مراجع تهران‌شناسی به‌شمار می‌آید.
تحولات شتابناک تهران در چند دهه گذشته به ویژه تحولات این شهر پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مهاجرت گسترده به تهران، چهره این شهر را به قدری دگرگون کرده که با هویت چند دهه پیش خود فاصله بسیار دارد. این دگرگونی‌ها چنان است که حال و هوای تهران چند دهه پیش را باید در گفته‌های کهنسالان جست‌وجو کرد. به همین دلیل مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی به‌منظور ثبت هویت در حال دگرگونی تهران برای نسل‌های آینده، دانشنامه‌ای تفصیلی و تخصصی با موضوع تهران بزرگ را در دستور کار خود قرار دهد.
آنچه امروز کلانشهر تهران یا تهران بزرگ نامیده می‌شود، نتیجه گسترش کالبدی تهران به ویژه از دهه 1340 و پس از آن است. بررسی سرشماری سال‌های 1335، 1345 و 1355، نشان می‌دهد که در طول این دو دهه، 108 روستا در کلانشهر تهران ادغام و به محله‌هایی از این شهر تبدل شده‌اند. این روستاها از لحاظ وابستگی به سه ناحیه شمیران، کن و ری مربوط بودند که تا پیش از دهه 1340 واحدهایی جدا از شهر تهران به شمار می‌آمدند و از لحاظ فرهنگی و اقتصادی ویژگی‌های خود را داشته‌اند.
«مواضع و عوارض جغرافیایی»، «آثار و بناهای تاریخی»، «رویدادهای تاریخی»، «شخصیت‌های علمی، فرهنگی، دینی، سیاسی و ورزشی»، «نهادها و سازمان‌ها»، «بیمارستان‌ها»، «مدرسه‌ها»، «دانشگاه‌ها»، «سینماها»، «موزه‌ها»، «نگارخانه‌ها»، «انجمن‌ها»، «کتابخانه‌ها»، «ورزشگاه‌ها»، «زورخانه‌ها»، «نشریات و چاپخانه‌های قدیمی»، «بزرگراه‌ها»، «بوستان‌ها و فضاهای سبز»، «مسجدها»، «تکیه‌ها»، «امامزاده‌ها»، «گورستان‌ها»، «کلیساها»، «کنیسه‌ها»، «آتشکده‌ها» و «دیگر پرستشگاه‌های غیرمسلمانان» و «آداب و رسوم و فرهنگ عامه» سرفصل‌های اصلی کتاب را تشکیل می‌دهند.
چاپ نخست دو جلد نخست از «دانشنامه تهران بزرگ» با عنوان «شمیرانات» در یک‌هزار نسخه و به بهای هر جلد 55 هزار تومان از سوی انتشارات مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گرفته است./
چهارشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۵
نظر شما