کتاب «کودتا» نوشته «یرواند آبراهیمیان»، مورخ ایرانی- ارمنی و برگردان محمدابراهیم فتاحی با نگاهی به روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن از سوی نشر نی منتشر و روانه بازار شد.
«ملی شدن صنعت نفت» نخستین بخش از این کتاب است که ریشههای این جریان را با نگاهی به شخص دکتر مصدق، نخست وزیری و مبارزات وی در تحقق این امر و نیز اعتصابات نفتی بررسی میکند.
این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در فصل نخست درباره مصدق مینویسد: «میگفتند فقط دو دست کت و شلوار دارد و مازاد درآمد خود را صرف بیمارستان خیریهای میکرد که مادرش در تهران ساخته بود. او شخصا کشاورزی در احمدآباد را به عنوان مزرعهای نمونه به پیش میبرد و در خانه ساده و دو طبقهای زندگی میکرد.»
فصل دوم این کتاب با عنوان «مذاکرات انگلیس و ایران» مواردی مانند دیوان لاهه سال 1330، ماموریت هریمن، ماموریت استوکس، ماموریت در سازمان ملل متحد و آمریکا، مجلس هفدهم و قیام 30 تیر 1331 را تحلیل و واکاوی میکند.
آبراهیمیان در فصل سوم این اثر به بحث کودتای 28 مرداد سال 1332 ورود کرده و زیر عنوان «کودتا» در این فصل به بیان مقدمات کودتا، فشارهای اقتصادی، نقشه کودتا، شورش نافرجام و پوشش مطبوعاتی کودتا میپردازد.
نویسنده کتاب «ایران بین دو انقلاب» در بخشی از این فصل با بیان این که کودتای 28 مرداد ناشی از اقدامات آمریکا و انگلیس بوده، مینویسد: «آمریکا و بریتانیا برای برکناری مصدق تا مدتی طولانی بر ابزار سیاسی - عمدتا شاه و مجلس - اتکا کردند. آنان پس از قیام 30 تیر به این نتیجه رسیدند که برکناری دایمی مصدق تنها از طریق کودتایی مستقیم امکانپذیر است.»
آبراهیمیان پس از طرح این مقدمات، میراث کودتای 28 مرداد را برای مخاطب مطرح میکند و در بخشی از کتاب مینویسد: «دیرپاترین تاثیر کودتا، اثرگذاری آن بر حافظه جمعی (مردم ایران) بود. این اقدام نه تنها نگاه پارانوئید (توطئهاندیشانه) غالب در فرهنگ سیاسی را تشدید کرد بلکه آمریکا را نیز به این تصویر افزود.»
نویسنده کتاب «کودتا» پیش از این هم کتابی را با عنوان «ایران بین دو انقلاب (از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی)» با ترجمه کاظم فیروزمند، حسن شمسآوری، محسن مدیرشانهچی نوشته که از سوی نشر مرکز منتشر شده است.
محمدابراهیم فتاحی نیز علاوه بر این کتاب، اثر دیگری را از این مورخ به نام «تاریخ معاصر ایران مدرن» ترجمه کرده که از سوی نشر نی منتشر شده بود.
چاپ نخست کتاب «کودتا؛ 28 مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» نوشته پروفسور «یرواند آبراهیمیان»، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، مترجم کتابهای تاریخی در 328 صفحه با شمارگان دو هزار نسخه و بهای 15 هزار تومان از سوی نشر نی منتشر شد.
نظر شما