حسین خنیفر، نویسنده کتابهای مدیریت و برنامهریزی و مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران، در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در اینباره اظهار کرد: بیشتر تالیفات دانشگاهی، در شمار کتابهای علمی، تخصصی، آموزشی و مرجع قرار میگیرند. اینگونه آثار، مخاطبان ویژه دارند. اگرچه برخی از آنها بهویژه تالیفات حوزه علوم رفتاری و علوم انسانی پا را فراتر از این گذاشته و جنبه عمومی نیز پیدا میکنند.
وی کتابهای دانشگاهی را در چهار گروه «تالیفی»، «ترجمه»، «تصنیفی» و «حاصل از پژوهش یا کرسی نظریهپردازی» تفکیک کرد و گفت: متاسفانه بیشتر کتابهای دانشگاهی، ترجمه هستند، البته برخی کتابهای تالیفی نیز در این میان به چشم میخورد که بدون تحقیق مولف و بیشتر با رویکرد گردآوری ارایه شدهاند.
پژوهشگر برجسته بیست و دومین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه تهران، عنوان کرد: مولفان دانشگاهی برای موثر واقع شدن در عرصههای فرهنگی و دستورزی در حوزه نگارش، باید قبل از تالیف کتاب، به ارایه مقالههای علمی و کاربردی اقدام کنند.
مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران ادامه داد: متاسفانه مطالب بیشتر کتابهای دانشگاهی کشور، بهصورت پیوسته درج میشوند؛ بهگونهای که جای خالی تصاویر علمی و کاربردی با هدف جذب مخاطبان در این آثار مشهود است.
وی اظهار کرد: جای تاسف دارد که برخی افراد تصور میکنند اگر کتابی حجیم (با تعداد صفحات بسیار زیاد) تالیف و منتشر کنند، بیانگر شخصیت علمی والای آنها است و در اصطلاح عامیانه، نوعی کلاس برایشان محسوب میشود. در صورتیکه نتیجه تحقیقات در بیشتر موارد نه تنها خلاف این موضوع را ثابت کرده، بلکه حجیم بودن کتابها، مخاطبان را برای مطالعه آنها بیرغبت میکند. بنابراین، مولفان باید جدیدترین دانشها را در کمترین حجم و با بیشترین سرعت در اختیار جامعه علمی قرار دهند.
پژوهشگر برتر بیست و دومین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه تهران، در پاسخ به این سوال که «چرا کتابهای دانشگاهی ما در عرصههای بینالمللی عرضه نمیشوند؟» گفت: متاسفانه بیشتر مولفان ما زیر کاخ تولید علمی غرب ماندهاند و با رویکرد ارباب و رعیتی، هر آنچه را که غربیها تولید میکنند، میپذیرند و آنها را ترجمه و در اختیار جامعه علمی قرار میدهند. البته ما ناگزیر از علم و دانش غربیها هستیم، اما نباید فرهنگ غنی ایران اسلامی را نیز نادیده بگیریم و با اتکا به این فرهنگ، دست به تولید علم بزنیم.
خنیفر، با بیان اینکه متاسفانه بیشتر مولفان ما دیروزنویس هستند و مطالبی را که پیش از این، کشف و ارایه شدهاند، به نگارش درمیآورند، ادامه داد: درست است که ترجمه آثار سایر کشورها باعث آشنایی با علم روز میشود، اما در عین حال باعث تنبلی مولفان ما برای تحقیق و پژوهش در موضوعات ویژه و مانع از تولید کتابهای تالیفی اصیل میشود. نتیجه این امر نیز، سبقت گرفتن تعداد کتابهای ترجمه نسبت به کتابهای تالیفی است. در چنین شرایطی مسلم است که کتابهای ما، دیگر بازار جهانی نخواهند داشت چون همان محتوای کتابهای سایر کشورها را دربردارند و نوعی تکرار مطالب هستند.
مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران، ضمن تاکید بر پرداختن جامعه علمی به مسایل مربوط به کتاب در پایاننامههای دانشجویی، گفت: تحقق این موضوع، باعث ایدهپردازی در حوزههای مختلف کتاب میشود. دانشجویان با تحقیق و پژوهش در این حوزه میتوانند به راهکارهای اساسی برای رفع مشکلات موجود دست یایند. البته نتایج تحقیقات، نباید در قالب پایاننامه و کتاب محدود شوند و مسوولان فرهنگی کشور باید زمینه عملیاتی شدن آنها را نیز فراهم کنند.
پژوهشگر برجسته بیست و دومین جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه تهران گفت: همواره گفتهام و دوباره نیز میگویم که در کشور ما در بسیاری از موارد، تحقق بعد از تحقیق وجود ندارد. همین امر، باعث بیانگیزگی مولفان، محققان و پژوهشگران برای تالیف اثر خوب و پژوهش کاربردی میشود.
حسین خنیفر، دارای مدرک دکترای مدیریت و برنامهریزی از دانشگاه تهران است. در کارنامه علمی وی، 30 تالیف، دو ترجمه و تعداد 94 مقاله داخلی و 68 مقاله بینالمللی دیده میشود.
عضویت در هیات ممیزه دانشگاه تهران، کمیسیون علوم رفتاری دانشگاه تهران، کمیسیون علوم انسانی دانشگاه تهران، کارگروه علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین سردبیری مجله علمی-پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی دانشگاه تهران، از جمله فعالیتهای علمی دکتر حسین خنیفر است.
دوشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۲ - ۱۳:۲۸
نظر شما