لعلبخش در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با بیان اینکه تلاشش را برای حفظ زبان فارسی معیار در ترجمه به کار میگیرد، اظهار کرد: مترجم در برخی متنها مجبور به هنجارشکنی میشود و اصل وفاداری به متن اصلی و حسی که لازم است به مخاطب انتقال دهد سبب میشود گاه در چارچوبهای موجود تغییراتی به وجود آورد. من هم تا اندازهای که ممکن باشد معیار را مد نظر قرار میدهم اما هر مترجمی گاهی مجبور است به دلیل رعایت مسایل هنری و امانتداری در معنا، تغییراتی را در زبان معیار به وجود بیاورید.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه همواره تلاش کرده فارسینویسی را در ترجمه رعایت کند، گفت: جای خالی ویراستار حرفهای در کشور به خوبی احساس میشود. یکی از آرزوهایم این است که ترجمهام از فیلتر ویراستاری حرفهای عبور کند تا اثری ارزشمند و قابل اعتماد به دست مخاطب برسد. به نظرم ویراستاری از ضروریات دنیای ترجمه و تالیف و جلای نهایی هر اثری بر عهده ویراستار است. در ترجمه برخی اشتباهات ممکن است پیش بیاید یا مترجم جملهای را آنطور که باید، برنگردانده است و بازخوانی متن مطمئنا اثر با کیفیتتری را به دست مخاطب خواهد رساند.
وی افزود: متاسفانه تعداد کمی ویراستار ادبی در کشور داریم و در وضعیت فعلی به مترجمان هم باید حق داد که آثارشان ضعفهایی داشته باشد. ترجمه گرچه هنر است ولی من نام صنعت را بر آن میگذارم زیرا بازدهی مالی زیادی برای مترجم ندارد و مترجم حرفهای نمیتواند زندگی خود را از راه ترجمه بگذراند. به همین دلیل ممکن است توجهی به ویراستاری یا بازبینی چندباره نداشته باشد.
مترجم کتاب «بن در جهان» نوشته دوريس لسينگ معتقد است ترجمهای که در قالب کتاب منتشر شده از نظر مخاطب به عنوان استاندارد در نظر گرفته میشود. وی افزود: این مساله به ویژه در قبال مخاطب جوان و فردی که تجربه خواندن کافی نداشته باشد اهمیت مییابد. از سوی دیگر شاهد هجمههای فرهنگی به روشهای مختلف هستیم و نتیجه آن را میتواند در پیامهایی دید که از طریق موبایل فرستاده میشوند و در حال از بین بردن ساختار زبان هستند.
«باید به یاد داشته باشیم که نویسنده فقط به معنا توجه ندارد و برای فرم و قالبی که معنا را در خود جای داده اهمیت زیادی قائل است.» لعلبخش با بیان این مطلب ادامه داد: از همین رو مترجم باید سبک نویسنده را منتقل کند و این موضوع در ترجمه شعر خیلی بیشتر به چشم میآید. من سعی میکنم قالب و محتوا را با هم در نظر بگیرم و البته عقیده دارم که توجه افراطی به فرم هم ممکن است معنا را قربانی کند. مترجم پل ارتباطی میان نویسنده و مخاطب است و باید در عین حال که به نویسنده وفادار است مخاطب را هم از جلو چشمانش دور نکند.
لعلبخش، متولد 1356، عضو هيات علمي دانشگاه رازي كرمانشاه است و پيش از اين کتابهای «بن در جهان» نوشته «دوريس لسينگ»، «درآمدی بر تراژدی» از «آدریان پول» و «درآمدی بر رمان قرن بیستم» اثر «آر. بی. کرشنر» با ترجمه او منتشر شده است.
یکشنبه ۸ دی ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۴
نظرات