به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بنیاد ایرانشناسی به مناسبت هفته کتاب، سه اثر را با عنوان‌های «بازار بزرگ تبریز و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر»، «سرگذشت تقسیمات کشوری ایران 1385- 1285 ه. ش. (جلد ششم: کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان)» و جلد ششم «شهرهای ایران‌شهر» را منتشر کرد. همچنین «بازار یزد و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر» و جلد پنجم «شهرهای ایران‌شهر» را پیش از این، راهی بازار کتاب کرده بود. 

«بازار بزرگ تبریز و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر» با کلیاتی درباره هدف، موضوع و قلمرو تحقیق آغاز شده و در هشت بخش «عناصر اقتصادی شکل‌دهنده بازار بزرگ تبریز»، «تک‌نگاری‌های بازار تبریز»، «ویژگی‌های سازمان اقتصادی بازار»، «نیروی انسانی بازار تبریز»، «کارکردهای بازار تبریز»، «نقشه‌های پهنه‌بندی مشاغل»، «اماکن بازار و بازارچه‌های پیرامونی بازار تبریز» تدوین شده‌است. 

با مرور نقشه‌های تاریخی شهر تبریز می‌توان دریافت که این بازار در گذشته‌های دور و نزدیک کارکردی فرامنطقه‌ای و بین‌المللی داشته است. بازار تبریز با بیش از یکصد و بیست فضای تجاری شامل سرا،‌ تیمچه، دالان در راسته به عنوان بزرگترین سازه آجری به‌هم پیوسته در جهان شناخته شده و به‌عنوان میراث جهانی از سوی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

این پژوهش با همکاری مشترک بخش پژوهش و شعبه بنیاد ایرانشناسی آذربایجان‌شرقی زیر نظر زنده‌یاد حسن حبیبی در سال 1389 شروع‌شد و در سال 1392 به پایان رسید. کتاب «بازار بزرگ تبریز و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر» در 423 صفحه و قیمت 105 هزار تومان از سوی انتشارات بنیاد ‌ایرانشناسی در یک‌هزار نسخه به چاپ رسیده‌است.

مجموعه «شهرهای ایران‌شهر» با نگاهی متفاوت به مسایل شهری مانند موقعیت، طبیعت، تاریخ کهن، مسایل جامعه‌شناختی، اقتصاد و مشاغل، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، ارتباطات، مراکز آیینی و آثار تاریخی دانشمندان به‌صورت جامع و خلاصه تدوین شده‌اند. جلد ششم «شهرهای ایران‌شهر» که به تازگی منتشر شده، دربردانده 78 شهر از «ساری» تا «سیه‌رود» را معرفی و شرح داده‌است. پیش از آن نیز جلد پنجم «شهرهای ایران‌شهر» شامل 72 شهر به ترتیب الفبایی از «رابر» تا «زیرآب» چاپ شده بود.

کتاب دیگری که از سوی بنیاد ایرانشناسی منتشر شده، «سرگذشت تقسیمات کشوری ایران 1385- 1285 ه. ش. (جلد ششم: کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان)» نام دارد. این کتاب، ششمین جلد از مجموعه طرح پژوهشی «سازمان‌های اداری و تقسیمات کشوری» بنیاد ایرانشناسی با پژوهش گروهی به سرپرستی فاطمه فریدی‌مجید به‌شمار می‌رود که مقدمه، تمهید و بررسی نهایی آن به‌قلم زنده‌یاد حسن حبیبی به انجام رسیده‌است. 

این کتاب، روند شکل‌گیری قوانین ایران در حوزه تقسیمات کشوری را در سه دوره قانونگذاری 1286، 1316و 1362هجری‌شمسی بررسی کرده و به چگونگی شکل‌گیری پنج استان کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان، لرستان و شهرستان‌ها، بخش‌ها، دهستان‌ها، همچنین به تجمیع روستاها، ایجاد، انتزاع، الحاق و تغییر نام واحدهای تقسیمات کشوری این استان‌ها، در طول یک‌صد سال اخیر پرداخته‌است.

این جلد علاوه بر بخش مقدمه و تمهید شامل پنج بخش با نام‌های «کرمانشاه» (بخش بیست‌و‌سوم)، «کهگیلویه و بویراحمد» (بخش بیست‌وچهارم)، «گلستان» (بخش بیست‌وپنجم)، «گیلان» (بخش بیست‌وششم) و «لرستان» (بخش بیست‌وهفتم) در 447 صفحه و قیمت 47 هزار تومان منتشر شده‌است.

«بازار یزد و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر» دومین اثر از «مجموعه بازارهای ایران» با همکاری مشترک بخش پژوهش و شعبه بنیاد ایرانشناسی یزد زیر نظر زنده‌یاد دکتر حسن حبیبی در سال 1389 آغازشد و در 1391 پایان یافت. این کتاب در 264 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 94 هزار تومان از سوی انتشارات بنیاد ایرانشناسی تهران به چاپ رسیده‌است.

این کتاب در هشت بخش به بررسی و مطالعه سه رکن اصلی بازار یزد، وجه کالبدی، سازمان اقتصادی و نیروی انسانی بازار پرداخته‌است. «کالبدهای اصلی و فرعی بازار یزد و عناصر آن» و «تک‌نگاری‌ها» بیش از چهل مکان تجاری ـ تاریخی را با هدف معرفی ارزشمندترین عناصر کالبدی بازار یزد توصیف می‌کند و «سازمان اقتصادی و اجتماعی و نیروی انسانی بازار یزد» به موضوع استمرار نظام اقتصادی و اجتماعی کهن بازار در روزگار کنونی پرداخته است.

«نظام صنفی بازار یزد» با بررسی وضع دیروز و امروز پنج صنف از اصناف قدیمی در حال زوال و فعال در بازار یزد، «نقشه‌های پهنه‌بندی مشاغل بازار» و «توصیفی از وضع دیروز و امروز بازارچه‌های پیرامونی بازار یزد»  بخش‌های دیگر این کتاب را تشکیل می‌دهند. همچنین در تدوین این اثر، علاوه‌بر عکس‌هایی از بازار یزد از اسناد قدیمی تجاری نیز استفاده شده‌است.

بنیاد ایرانشناسی همچنین در هفته کتاب به علاقه‌مندان غیرعضو خدمات کتابخانه‌ای ارایه می‌دهد.

بيست‌و‌يكمين دوره هفته كتاب جمهوری اسلامی ايران از 25 آبان‌ماه تا دوم آذرماه امسال در سراسر كشور برگزار می‌شود.