به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در سال 1452 میلادی گوتنبرگ آلمانی به ایده چاپ متحرک تحقق بخشید، وی در کارگاه خود فناوری ساخت ورق، جوهر پایه روغنی و پرس را برای چاپ یک کتاب گردهم آورد و چاپ را اختراع کرد. بر اساس گفته‌های «میشل اچ.هارت» نویسنده کتاب «تاثیرگذارترین‌های تاریخ» که شرح حال و آثار 100 نفر از موثرترین شخصیت‌های تاریخ جهان است، گوتنبرگ را بی‌شک باید پدر صنعت چاپ نامید،زیرا این مخترع آلمانی، نخستین فردی بود كه برای هر حرف قطعه فلزی جداگانه در نظر گرفت. وی قطعه‌ها را برای تركیب كلمات مناسب كنار هم چید و کار حروف‌چینی را انجام داد، بر آن‌ها مركب زد و بر ورق‌های كاغذ فشار داد و به این ترتیب، چاپ نوین کار خود را آغاز کرد. 

فروزیده، مدرس رشته چاپ گفت: اختراع چاپ، قرن‌ها پیش از گوتنبرگ و توسط چینی‌ها و کره‌ای‌ها انجام شده بود. اما به‌این دلیل ‌که آن‌ها علم را از سرزمین خود خارج نمی‌کردند، این اختراع در سطح جهان معرفی نشد و بعدها به نام گوتنبرگ در دنیا شناخته شد. 

این عضو انجمن حمایت از توسعه صنعت چاپ درباره دلایل پیدایش چاپ اظهار کرد: جنگ‌های صلیبی دلیل پیدایش چاپ توسط اروپاییان بود. با شروع جنگ‌های صلیبی، اروپاییان متوجه شدند که مسلمانان از نظر علمی و جغرافیایی بسیار پیشرفت کرده‌اند و این زنگ خطری برای آن‌ها محسوب می‌شد. به گفته ویل‌دورانت در کتاب «تاریخ تمدن‌ها» تا پیش از جنگ‌های صلیبی در سراسر اروپا بیش از یک‌هزار جلد کتاب مشاهده نمی‌شد، این در حالی است که در همان زمان بیش از 100 هزار جلد کتاب در کتابخانه شیخ توسی موجود بود که در حمله بیگانگان آتش گرفت و از بین رفت.

وی ادامه داد: جنگ‌های صلیبی تمام شد و مبادلات فرهنگی بسیاری رخ داد، در همه این جنگ‌ها مسیحیان کتاب‌ها و دانشمندان مسلمان را به غنیمت بردند که این غنیمت از هر گنج و ثروتی ارزشمندتر بود. با پایان جنگ‌های صلیبی، بیداری علمی در اروپا به‌وجود آمد و کلیسا نتوانست در برابر آن ایستادگی کند و تقاضای علم و کتاب در اروپا بسیار زیاد شد، گوتنبرگ از این فرصت استفاده کرد و توانست حروف از هم‌جدا یا حروف قابل جابه‌جایی را اختراع کند.

فروزیده درباره حروف جدا از هم و اختراع آن توسط گوتنبرگ گفت: پیش از اختراع حروف قابل حمل، برای چاپ یک کتاب باید از تک‌تک صفحات کتاب یک قالب درست می‌کردند و آن ‌را در جوهر می‌گذاشتند و بر کاغذ فشار می‌دادند، اشکال کار این بود که اگر اشتباه کوچکی در قالب رخ می‌داد و یک کلمه اشتباه می‌شد قابل تصحیح نبود، همچین این کار بسیار زمان‌بَر بود.

وی ادامه داد: گوتنبرگ از هر حرف صدها قالب درست کرد و این‌ها را کنار هم گذاشت و توانست کلمه‌ها و جمله‌های بسیاری را ایجاد کند. این کار باعث انقلابی بزرگ در صنعت چاپ شد و نسخه‌نویسی کنار رفت. براساس شنیده‌ها، گوتنبرگ حروف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب و بعدها از آلیاژ سرب، قلع و آنتیموان ساخت.

این مدرس دانشگاهی درباره نحوه ساخت ماشین چاپ اظهار کرد: مرکب‌های موجود در بازار جواب کار گوتنبرگ را نمی‌داد و او به فکر ساخت مرکبی جدید افتاد که تا به امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای چاپ سریع و آسان، حروف و مرکب باید در دستگاهی کنار هم قرار می‌گرفتند، وی با ایجاد تغییرات و بهینه‌سازی در یکی از ماشین‌های تولید‌ نوشیدنی، ماشین چاپ پرسی مخصوص خود را ساخت و نخستین کتاب خود یعنی انجیل 42 سطری را در 300 نسخه در مدت یک سال و نیم به چاپ رساند. 

وی ادامه داد: گوتنبرگ به‌طور متوسط روزانه 400 برگ مطلب چاپ می‌كرد و  كتاب‌هایی كه در این زمان به‌چاپ می‌رسید به «اینكونابولا» معروف بود، وی موفق شد کتاب انجیل 42 سطری  را در 30 سپتامبر 1454 به‌عنوان نخستین کتاب چاپی جهان به ثبت رساند. 

«قانون» ابوعلی سینا دومین کتاب چاپ شده توسط گوتنبرگ 

فروزیده با اشاره به چاپ کتاب قانون ابوعلی سینا توسط گوتنبرگ گفت: دومین کتاب چاپ شده توسط گوتنبرگ، کتاب «قانون» ابوعلی سینا در طب بود که این مطلب بیانگر علم بالای ایرانیان و اهمیت کتاب قانون در آن دوره است، زیرا اگر آن‌ها کتابی جامع‌تر داشتند، آن را چاپ می‌کردند. از یوهان گوتنبرگ اغلب به عنوان مخترع صنعت چاپ یاد می‌شود، اما آن‌چه او انجام داد، ابداع نخستین روش استفاده از حروف چاپی قابل جابه‌جایی و ماشین چاپ بود كه این امكان را فراهم می‌کرد تا بتوان مطالب نوشته ‌شده را با سرعت و دقت به چاپ رساند.

این مدرس دانشگاهی در پایان صحبت‌های خود درباره دلایل ارتباط دادن ساخت ماشین چاپ با جنگ‌های صلیبی اظهار کرد: در طول جنگ‌های صلیبی، چهار جنگ بزرگ رخ داد که پیروز نخستین جنگ مسیحیان بودند و سه جنگ بعد را مسلمانان پیروز شدند، با کمی دقت متوجه خواهیم شد که مسلمانان برنده ظاهری جنگ بودند و برنده واقعی مسیحیان هستند که دانشمندان و کتاب‌های ما را به غنیمت بردند و نتیجه این غنیمت، عطش علم‌آموزی در میان آن‌ها بود، مسیحیان برای پاسخ‌گفتن به این عطش، مجبور به اختراع ماشین چاپ شدند.

یوهان گوتنبرگ در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی در شهر «ماینز» آلمان به دنیا آمد و همه فعالیت‌های خود را وقف هنر چاپ كرد. معروف‌ترین كار او كتاب مقدس گوتنبرگ است كه حدود سال ۱۴۵۴ میلادی در «ماینز» چاپ شده است. البته نام گوتنبرگ در هیچ یک از كارهای چاپی او، حتی در كتاب مقدس گوتنبرگ كه به‌یقین با تجهیزات او چاپ شده است، دیده نمی‌شود، گوتنبرگ بر اساس شواهد، كاسب خوبی نبوده و نتوانست از اختراع خود پول زیادی به‌دست آورد، او در دعاوی متعددی گرفتار شد كه در یكی از آن‌ها محكوم شد و تجهیزات خود را به شریک خود «یوهان فاست» واگذار کرد. وی سرانجام در سال ۱۴۶۸ میلادی در شهر «ماینز» درگذشت.