خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_  اعلام آمادگی آمریکا برای تعامل با ایران بر مبنای احترام متقابل و پيام رييس جمهوري در نخستين سخنراني خود در سازمان ملل مبني بر تمايل به مديريت اختلافات از موضع برابر، احترام متقابل و اصول مسلم شناخته شده بین المللی هم اكنون مورد تجزيه و تحليل كارشناسان اين حوزه قرار گرفته است.

روابط ایران و آمریکا از اواسط قرن نوزدهم میلادی آغاز شد. این روابط از سال ۱۹۴۴ تا انقلاب ایران در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ برقرار بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامي و دخالتهاي دولت آمريكا در امور داخلي ايران و به‌ویژه با افشای مشارکت آمریکا در براندازی دولت ملی ایران با کودتای نظامی 1332 و اشغال لانه جاسوسی آمریکا در ایران، رابطه بين دو كشور قطع شد. از زمان قطع کامل روابط ایران و آمریکا، موانع فراوانی احیا و ظاهر شده‌اند که تا به امروز، مانع روابط رسمی بین دو کشور حتی با وجود منافع مشترک در برخی حوزه‌ها شده‌است. به‌تازگی نيز با انتخاب دکترحسن روحانی به ریاست جمهوری اسلامی ایران و سخنراني وي در نشست ساليانه سازمان ملل بار دیگر موضوع رابطه ايران و آمریکا مطرح شده است. 

در مورد موضوع روابط ایران و آمریکا و موضوعات مربوط به آن، کتاب‌های زیادی نوشته شده است. 

                 
*کتاب «صلح الحسن» (صلح امام حسن)، نوشته «راضی آل یاسین» کتابی است كه  نخستین بار از سوي «آيت الله خامنه ای» ترجمه شد. این کتاب، یادآور مفهوم «نرمش قهرمانانه» است که از سوي رهبر معظم انقلاب در مورد نرمش در سیاست خارجی ایران، مطرح شده است و بر سیاست تنش زدایی و صلح طلبی با شیوه های جدید تاكيد مي كند. چاپ نخست این کتاب در سال 1351 از سوی انتشارات آسیا چاپ شد.

*از جمله کتاب های مطرحی که در این زمینه به تالیف درآمده است؛ می توان به کتاب «راب‍طه‌ و مذاکره‌ با آمری‍کا از دیدگاه‌ مقام‌ مع‍ظم‌ رهبری» که از سوی‌ دفتر سی‍اسی‌ سازمان‌ عقیدتی‌ س‍ی‍اس‍ی‌ وزارت‌ دف‍اع‌ و پ‍ش‍تی‍بانی‌ نیروهای‌ م‍س‍لح‌ در سال 1382 منتشر شده است، اشاره کرد. این کتاب حاوی بیانات مقام معظم رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای، درباره رابطه و مذاکره با آمریکاست که بیانگر دیدگاه‌های ایشان و سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی است. 

*کتاب «م‍ذاک‍ره‌ ب‍ا آم‍ری‍ک‍ا؟! م‍اه‍ی‍ت‌ و ع‍م‍ل‍کرد آم‍ریکا به ان‍ضمام‌ ب‍خ‍ش‍ی‌ از ب‍ی‍ان‍ات‌ ح‍ض‍رت‌ امام‌ خم‍ینی‌ قدس‌ سره‌ و ح‍ضرت‌ آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ ال‍ع‍ظم‍ی‌ خام‍نه‌ای‌،... درباره‌ آمریکا و راب‍طه‌ ‍با آن‌»،کتاب دیگری است که از سوی موسسه فرهنگی قدر ولایت تدوین شده است. در اين كتاب ابتدا، ماهيت استكباري آمريكا و اختلاف آن با ماهيت نظام جمهوري اسلامي بررسي مي‌شود، سپس مولف تصويري از عملكرد امريكا در قبال ايران ـ در راستای روابط امريكا با ايران ـ به دست مي‌دهد، آن‌گاه، مساله مذاكره با آمريكا در اين روند ارزيابي مي‌شود .در ادامه بيانات حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري درباره ماهيت و عملكرد آمريكا و مساله رابطه و مذاكره با آن دولت آمده است. 

*حسن روحانی نیز، در کتاب خود با عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای»، که از سوي مرکز تحقیقات استراتژیک منتشر شده است، وقایع دوره تصدی خود را به‌عنوان دبیر وقت شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی از 14 مهرماه 1382 تا 24 مرداد ماه 1384  به رشته تحریر در آورده است. وي در دوازده فصل به چالش ها، استراتژی ها، تصمیمات و دستاوردهای تیم مذاکره کننده ایرانی در پرونده هسته ای ایران در دوران مورد بحث می پردازد و می تواند اطلاعات بسیار مفیدی از سوی کسی که خود در متن اين تحولات بوده است و در حال حاضر به عنوان رييس جمهوري ايران هدايت تيم مذاكره كننده را برعهده دارد به خوانندگان ارايه دهد.

                         
*کتاب «به سوی سرنوشت: کارنامه و خاطرات سال1363 »، از اکبر هاشمی رفسنجانی که در سال 1385 به اهتمام محسن هاشمی به چاپ رسیده است، تصویری روشن از مذاکرات با مقامات امریکایی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در مورد ماجرای مک فارلین ارايه می دهد. کتاب حاضر از آن جهت که نخستین منبع رسمی درباره یکی از مبهم‌ترین رخدادهای تاریخ جمهوری اسلامی (ماجرای مک فارلین) است، اطلاعات مفیدی در این زمینه ارايه می دهد. اين كتاب از سوي دفتر نشر معارف انقلاب چندين بار تجديد چاپ شده است.

*کتاب «آقای سفیر» مصاحبه محمدمهدی راجی با دکتر محمدجواد ظریف، كتاب ديگري است كه مي تواند به مخاطب براي آشنايي با فضاي موجود در سطح بين الملل در قبال ايران كمك زيادي ارايه دهد.

مخاطبان با مطالعه این اثر با خصلت عام و به‌ویژه مناسبات ایران و جهان، گسست‌ها و پیوندهای تاریخی در سیاست خارجی، عنصر ژئوپولیتیک و تاثیر آن در قدرت منطقه‌ای ایران، خوانش انقلابی رویدادهای بین‌المللی؛ برگرفته از آموزه‌های مکتب تشیع، تمایز آشکار دیپلمات و دیپلماسی ایرانی در مقایسه با هنجارهای پذیرفته شده جهانی، آیین گفت‌وگوی منحصر به فرد و درجاتی از تقابل و تعارض تا تعامل و همکاری آشنا می‌شوند. اين كتاب چندي پيش از سوی نشر نی راهی بازار شده است.

*کتاب خاطرات محمد البرادعی با عنوان اصلي «عصر فریب» و با عنوان فرعي «دیپلماسی اتمی در دوران خیانت» در برگیرنده دست‌نوشته‌های گزارش سه دوره ریاست البرادعی بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نمایش تلاش‌های وی در راه خلع سلاح هسته‌ای و همزمان بهره‌برداری صلح آمیز همه کشورهای عضو آژانس از انرژی هسته‌ای است.

البرادعی به طور خاص در چهار فصل از 13 فصل کتاب به موضوع ایران پرداخته است. وی به مشکلاتی که غربی‌ها بر سر راه ورود ایران به باشگاه کشورهای صاحب فناوری هسته‌ای ایجاد کرده‌اند؛ اشاره کرده و با شجاعت از فشارها، دخالت‌ها و سیاسی کاری‌های آمریکا در این پروسه پرده بر می‌دارد.

این کتاب که اردیبهشت ماه سال 1391 از سوي انتشارات «بلومزبری» منتشر شده بود، در ارديبهشت ماه سال 1392 از سوي انتشارات موسسه ایران ترجمه و منتشر شد .مطالعه اين كتاب، از آن لحاظ که از سوی کسی نوشته شده است که در سه دوره چهارساله مسوول مستقیم پرونده ها و بحران های هسته ای در جهان بوده، می تواند بسیار مفید باشد.

*كتاب «روابط ایران و آمریكا، از پیروزی انقلاب اسلامی تا تسخیر لانه جاسوسی»، نوشته حسن خداوردی را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر كرده است. این كتاب پژوهشی نیز در شش فصل با بررسی روابط خارجی ایران و آمریكا از پیروزی انقلاب اسلامی و روی كار آمدن دولت موقت تا تسخیر سفارت آمریكا و سقوط دولت موقت سازماندهی شده است. 

              
*کتاب «روزشمار روابط ایران و آمریکا»، از بهروز طیرانی که از سوی مركز اسناد و تاریخ دیپلماسی چاپ شده، تلاشی‌ در جهت‌ تبیین‌ نزدیك‌ به‌ 170سال‌ رابطه‌ ایران‌ و آمریكاست‌. اين كتاب اطلاعات مربوط به‌ نخستین‌ ارتباط ها از طریق‌ ورود و فعالیت‌ هیات‌ مذهبی‌ آمریكا به‌ ایران‌ در سال 1211 شمسي (1832 میلادی‌) تا پایان‌ سال‌ 1377 شمسي‌ (1999 میلادی)‌ را در بر دارد.

*همچنين کتاب «دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران» با تالیف دکتر فؤاد ایزدی؛ عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در سال 1390 از سوي دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.

مهمترین ابتکار نویسنده این است که از ارايه روایتی صرفا توصیفی از سیاست آمریکا فراتر رفته و «شبکه بررسی مسايل ایران» را که در مباحث مربوط به سیاست‌های آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران مشارکت می‌کند، به عنوان چارچوب تحلیلی بحث انتخاب کرده است. در واقع می‌توان گفت کتاب حاضر، با همراه کردنِ تحلیل خط‌مشی دیپلماسی عمومی امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران با واکاوی شبکه بررسی مسايل ایران، درک منحصربه‌فردی را از گزینه‌های سیاسی که در دسترس سیاستگذاران امریکا قرار دارند، فراهم می‌آورد.

*کتاب «ه‍ن‍ر و ف‍ن‌ م‍ذاکره‌» اثر اصغر گرشاسبی، با مقدمه ای از محمدرضا تاجیک از سوی انتشارات مهاجر منتشر شده است،اين کتاب می تواند اطلاعات مفیدی در زمینه فن دیپلماسی به علاقه مندان ارايه دهد. كتاب حاضر حاوي مباحثي تخصصي در زمينه‌ي «فن و هنر مذاكره» با عناويني همچون تعاريف و مفاهيم پايه در باب مذاكره، اصول مذاكره، فرايند مذاكره، استراتژي‌ها و تاكتيك‌هاي مذاكره، اصول انجام پيش‌مذاكره، نقش عامل انساني در مذاكره، بن‌بست شكني در مذاكرات و نقش عوامل فرهنگي بر فرايند مذاكرات بين‌المللي است.

*از جمله کتاب های مطرح دیگر در این زمینه می توان به کتاب هایی چون «leading leaders»، «درآم‍دی‌ ب‍ر ف‍ن‌ دی‍پ‍ل‍م‍اس‍ی‌ و ح‍ق‍وق‌ دی‍پ‍ل‍م‍ات‍ی‍ک‌» و «رواب‍ط ای‍ران‌ و ایالات‌ م‍تحده‌ از دیدگاه‌ شورای‌ رواب‍ط خ‍ارج‍ی‌ آم‍ری‍ک‍ا» اشاره کرد.
کتاب‌های دیگری را نیز می‌توان در این زمینه معرفی کرد که در آینده به آن‌ها خواهیم پرداخت.