دوشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۳
مخازن کتابخانه ملی  ظرفیت 7 تا 8 میلیون کتاب را دارد

محمد جعفر مازینی، کارشناس ارشد کتابداری از دانشگاه آزاد اسلامی درباره رده‌بندی کتاب‌ها و ظرفیت مخازن کتابخانه ملی گفت: اکنون 13 مخزن در کتابخانه ملی وجود دارد که در فضای 40 هزار متر مربعی قرار گرفته‌اند و ظرفیت هفت تا 8 میلیون جلد کتاب را دارند./

مازینی در گفت وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: رده‌بندی کتاب ها در تالار های تخصصی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران براساس رده بندی کنگره آمریکا (ال سی) است و با نوع چینش در مخازن بسته یک، دو و سه که مخازن اصلی هستند، متفاوت است.

دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری با بیان این‌که در مخازن اصلی این سازمان، کتاب‌ها بر اساس شماره های ترتیبی نگهداری می شوند، عنوان کرد: در مخازن اصلی که با شماره‌های یک، دو و سه شناخته می‌شوند، کتاب‌ها بر اساس شماره های ترتیبی نگهداری می‌شوند و تفاوتی ندارد آثار مکتوب در کدام حوزه و موضوع طبقه بندی شده باشند.

مازینی با اشاره به این‌که اطلاعات کتابشناسی این آثار در نرم افزار رسا وجود دارد، گفت: مراجعه کننده به دنبال شیوه رده‌بندی نیست و تنها در جستجوی کتاب مورد نظر خود در مخازن است. 
 
وی با بیان این‌که اگر مخاطب، نام مولف و یا ناشر را بداند کتاب را در مخازن پیدا می‌کند،اظهار كرد: روش رسیدن به منبع برای مراجعه کننده مهم نیست و مخاطب، فقط باید کتاب، روزنامه، عکس، سند، نقشه و منبع مورد نظر خود را پیدا کند.

استفاده از رده بندی کنگره و دیویی در نظام فهرست نویسی کتابخانه ملی

کتابدار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با بیان این که این سازمان در نظام فهرست‌نویسی کتابشناسی ملی خود از دو شیوه رده بندی دیویی و کنگره استفاده می‌کند، افزود: دلیل استفاده از هر دو شیوه در ارایه کتابشناسی ملی این است که کتابخانه‌های عمومی با نظام رده بندی دیویی و کتابخانه‌های دیگر با نظام رده‌بندی کنگره آمریکا، بتوانند از این ‌آثار، مطابق نظام کتابخانه‌ای خود استفاده کنند.

مازینی با بیان این‌که مخازن تالار های کتابخانه ملی بر اساس رده بندی کنگره چینش شدند، گفت: تالار های علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم و فنون و عمومی بر اساس (ال سی) اداره می‌شوند.

وی درباره رده بندی کنگره و دیویی اظهار كرد: در علم کتابداری دانش بشری بر اساس نظام دیویی از سه صفر تا 999 رده بندی می شوند که در قالب 10 شاخه موضوع دانش‌های علوم انسانی را طبقه بندی می‌کند، اما رده بندی کنگره از رده «A»شروع و با «Z» تمام می‌شود. این رده‌بندی با کلیات شروع و با کتابشناسی، کتابداری و علوم کتابداری به پایان می‌رسد.

وی با اشاره به وظایف دولتی و مرجع بودن سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران عنوان کرد: با توجه به تعداد مخاطبان، نوع منابع و تعداد آثاری که هر روز وارد مخازن کتابخانه ملی می شود، برای هر تالار تخصصی یک مخزن همجوار درنظر گرفته شده است تا کتاب های چاپ جدید وارد مخازن تالار شوند.

مازینی با بیان این‌که مخازن همجوار با هدف استفاده مناسب برای محققان و مراجعه کنندگان تخصصی ایجاد شده، گفت: دریافت منبع مناسب و آماده شدن سریع آن برای محقق و پژوهشگر در سطح کلی و جزیی، از مهم ترین انگیزه‌های ایجاد این مخازن همجوار است.

معاون اطلاع‌رسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار کرد: بر اساس رده‌بندی کنگره آمریکا در سیستم چینش و دسته‌بندی کتاب در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همیشه یک سوم قفسه‌ها را خالی نگه می‌داریم تا آثار مکتوب جدید وارد شود.

مازینی با بیان این‌که نظام چیدمان در مخازن بسته سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بر اساس ترتیبی است، گفت: نظام چیدمان در مخازن اصلی و بسته این سازمان به صورت ترتیبی است تا بتوانیم از فضای خالی و حجم زیاد کتاب‌های ارسالی استفاده کنیم.

وی با اشاره به این‌که کتاب‌هایی که در مخازن بسته وجود دارند، آثار مکتوب تجدید چاپی، نسخه‌های تکراری و مازاد هستند،گفت: این کتاب‌‌ها بیشتر آثار مکتوب تجدیدچاپی، نسخه‌های تکراری و مازادی است که از ادوار مختلف وارد کتابخانه ملی شدند و تلاش می‌شود این منابع در مخازن بسته نگهداری شوند.

مازینی با اشاره به کتاب‌ها و آثاری که در مخازن تالار‌های همجوار کتابخانه ملی وجود دارد، عنوان کرد: نسخه‌ها و آثاری که در این مخازن موجود است به دلیل تعدد امانت با‌ آسیب‌پذیری بیشتری مواجه هستند و در واقع آثاری که در مخازن بسته وجود دارند، نسخه‌های پشتیبان هستند و در این دسته‌بندی بیشتر از نظام ترتیبی استفاده می‌شود. 

مازینی با بیان این‌که مخزن باز به جز بخش مرجع در این سازمان وجود ندارد،گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی فقط در بخش تالار مرجع مخزن باز دارد و به صورت دسترسی آزاد اداره می‌شود و همه مخازن این سازمان از طریق کتابدار راهنما سرویس داده می‌شود.

مازینی با اشاره به گشایش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از سال 1383 اظهار کرد: با توجه به جداشدن وظایف کتابخانه ملی و سازمان آرشیو ملی ایران از سال 1383 ، بر اساس برآورد کتابداران، هفت تا هشت میلیون جلد کتاب می‌تواند در مخازن بسته این سازمان قرار بگیرد.

وی با بیان این‌که اکنون 13 مخزن در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود دارد، گفت: این سازمان دارای 13 مخزن با 40 هزار متر مربع فضاست که این مخازن از دو هزار و 500 تا چهار هزار متر مربع مساحت دارند.

مازینی درباره مخازنی که اکنون در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود دارد، بيان کرد: این مخازن گنجایش 400 تا 600 هزار جلد کتاب را دارند و در مخازن منابع غیر کتابی و نشریات، تعداد این نسخه‌ها به دلیل نوع ماده و حجم کم، بیشتر می‌شود.

وی با تاکید بر این‌که با درنظر‌گرفتن این شرایط است که کل مخازن به صورت قفسه‌های ریلی اداره و تجهیز شده‌اند، عنوان کرد: اکنون دو مخزن ریلی،دو مخزن ثابت و شش مخزن خالی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی وجود دارد که بیش از سه میلیون کتاب را در خود جای داده‌اند و سه تا چهار میلیون اثر مکتوب دیگر می‌تواند وارد این مخازن شوند.

مخزن بخش اهدایی و امانت کتابخانه ملی
مازینی با بیان این‌که بخش مشخصی برای کتاب‌های اهدایی و امانت در سازمان اسناد و کتابخانه ملی تا پیش از سال 85 وجود نداشت، عنوان کرد: تا پیش از سال 1383 که هنوز کتابخانه ملی و ساختمان ‌آرشیو ملی ترکیب نشده بودند، کتاب‌ها طی یک فرآیند‌ مشخص ثبت و در مخزن قرار می‌گرفت.

وی با بیان این‌که از سال 1385 فضایی در کتابخانه‌ ملی با عنوان کتاب‌های اهدایی ایجاد شد، افزود: کتاب‌های اهدایی که قسمتی از آن‌ها در تهران و بخشی دیگر در مخازن شعبه‌های استانی نگهداری می‌شود، اکنون  در این سازمان دارای فضای مشخصی هستند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط