به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سحرگاه 19 آگوست 1936 میلادی، سحرگاه شبی که ماه (عنصر تکراری بسیاری از شعرهای لورکا) در آسمان می‌درخشید جوخه سیاه مرگ از سوی دیکتاتور فالانژ، ژنرال فرانکو، تن نحیف فدریکو گارسیا لورکا، شاعر و نمایشنامه‌نویس مردمی و شهیر اسپانیایی را درید تا مرگ این انسان آزاده نیز همراه با زندگی‌اش افسانه‌ای تراژیک باشد؛ افسانه‌ای که حتی مزار او را نیز در بوته ابهام فرو برده است.
اشعار و همچنین نمایشنامه‌های شعرگونه لورکا، بسیار رازآمیز است و مخاطب را به هراس و ترس می‌اندازد. شاید مشهورترین شعر او در ایران «مرثیه ایگناسیو سانچز مخیاس» است که با ترجمه‌ی رازآمیزتر احمد شاملو و همچنین خوانش خود او در آلبومی صوتی هراسی لذت‌بخش در دل مخاطب ایجاد می‌کند. هراسی که سایه امری متعالی چون مرگ را بر روح مخاطب می‌افکند.
بیشتر نمایشنامه‌ها و اشعار لورکا در ایران به قلم مترجمان و شاعران مشهوری چون احمد شاملو، احمد پوری، یدالله رویایی و فوآد نظیری به فارسی ترجمه شده‌اند.
دیگر شعر مشهور لورکا «چكامه ای برای سالوادور دالی» است که با ترجمه سیاوش روشندل در ایران منتشر شده است. سالوادور دالی و لوییس بونوئل از دوستان نزدیک لورکا بودند.
نام بردن از لورکا و همچنین نشر و پخش همه آثارش در دوران 20 ساله سلطه رژیم ژنرال فرانکو بر اسپانیا رسما ممنوع شده بود، اما با انتشار کتاب «مرگ لورکا» که آیان گیبسون، نویسنده ایرلندی، دو سال پیش از مرگ ژنرال، در سال 1973 میلادی به چاپ رساند، زندگی لورکا دوباره آغاز شد و با زندگینامه‌ای که همین نویسنده، نزدیک به دو دهه پس از آن منتشر کرد، به تمام اسطوره‌هایی که پیرامون زندگی و مرگ لورکا شکل گرفته بود، پایان داد.
گیبسون، زندگی این شاعر را از آغاز تا آخرین لحظات حیات او به دور از تحریفات نوشت. بخش شهادت لورکا از این زندگینامه برای نخستین بار در ابتدای ترجمه زنده‌یاد احمد شاملو در مجموعه «ترانه‌های شرقی» آورده شد.
زندگیِ کولی‌ها تنها یکی از مضامینی است که لورکا در دوره‌ای خود را به آن مشغول داشت. «عاشقانه‌های کولی‌ها» که لورکا با آن به شهرت جهانی رسید، کتابی است که شاعر در آن زادگاه خود گرانادا را از طریق مضمون زندگی کولی‌ها و با طنین و آهنگ ترانه‌های عاشقانه محلی به تصویر کشیده است.
تاکنون مجموعه اشعار بسیاری از این شاعر مردمی در ایران انتخاب و ترجمه شده است که اغلب آن‌ها در زیر آمده است:
«گزیده اشعار با 6 اف‍زوده م‍ن‍ث‍ور» به ن‍گ‍ارش ب‍یژن ال‍ه‍ی، 1347، انتشارات امیرکبیر، «آوازه‍ای ک‍ول‍ی» رضا معتمدی،1353، انتشارات گوتنبرگ، «ترانه شرقی و اشعار دیگر» احمد شاملو،1359، نشر ابتکار، «فدریکو گارسیا لورکا: گزیده اشعار» زهرا رهبانی و نازن‍ین م‍یرصادقی، 1379، انتشارات نگاه، «م‍رغ عشق میان دن‍دان‌ه‍ای تو» احمد پوری، 1381، نشر چشمه، «ق‍ص‍یده م‍جروح آب» رضا معتمدی، 1382، نشر نگاه، «چکامه‌ای برای سالوادور دالی» سیاوش روشندل، 1384، نشر هادیان، «در سایه ماه و مرگ؛ دوزبانه اسپانیایی – فارسی» با انتخاب و ترجمه خسروناقد، 1385، نشر کتاب روش‍ن، «فصلی در غرناطه» سعید آذین و وحید موحد 1386، نشر نگاه، «اشعار برگزیده فدریکو گارسیا لورکا» حسن صفدری، 1388، نشر ثالث، «غوطه خاطرات، در چشمه خیال» فوآد نظیری، 1390، نشر ثالث و «گزیده شعر دوزبانه اسپانیایی – فارسی» زهرا رهبانی، 1391، نشر گل‌آذین.
نمایشنامه‌های لورکا نیز از شهرت بسیاری برخوردار بوده و در تمام نقاط جهان ترجمه شده و به روی صحنه رفته است. نخستین نمایشنامه لورکا با نام «دوران نحس پروانه‌ها» در سال 1920 نوشته شد و به روی صحنه رفت. نمایشنامه‌های ترجمه شده در ایران همراه با نام مترجم، آن در ادامه آمده است:
«خانه ب‍رن‍ارد آلبا؛ نمایشنامه در سه پ‍رده« محمود ک‍ی‍ان‍وش، «نمایشنامه ی‍رم‍ا» آزاده آل احمد، «نمایشنامه در سه پ‍رده و 16 ت‍اب‍ل‍و» پ‍ری ص‍اب‍ری و ترجمه اشعار یدالله روی‍ائ‍ی، «همسر حیرت آور کفاش» داود رشیدی و پرویز صیاد، «ع‍روس‍ی خ‍ون» و «مارینا پیندا» ترجمه ف‍ان‍وس ب‍ه‍ادرون‍د، «ع‍روس‍ی خ‍ون، ی‍رم‍ا و خانه ب‍رن‍ارد آلبا» سه نمایشنامه، احمد شاملو، نشر چشمه، «خانه ب‍رن‍ارد آلبا» ن‍جف دریاب‍ندری و «هشت نمایشنامه کوتاه» مهدی فتوحی.
همچنین «زندگینامه لورکا» اثر ایان گیبسون نیز با ترجمه فریده حسن‌زاده (مصطفوی) نیز از سوی انتشارات نگاه روانه کتابفروشی‌ها شده است.
دوشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۲
نظر شما