پنجشنبه ۲۷ تیر ۱۳۹۲ - ۰۸:۰۰
ذوالفقاری: علم بلاغت در فارسی مدیون استاد همایی است

حسن ذوالفقاری، مدرس دانشگاه تربیت مدرس به بهانه سالگرد خاموشی جلال‌الدین همایی، این استاد ادبیات را فرهیخته‌ای با چند چهره فرهنگی می‌داند و معتقد است علم بلاغت در فارسی مدیون وی است؛ چرا که پیش از او بلاغت تنها به بلاغت عربی محدود می‌شد._

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ذوالفقاری، پژوهشگر ادبیات و مصحح  گفت: آثار و شخصیت همایی را در یک نگاه و از چهار منظر باید بررسی کرد. استاد همایی چند شخصیت در یک شخصیت بود. ایشان نخستین مؤلف بلاغت در زبان فارسی است و پیش از ایشان بلاغت ما همان بلاغت عربی بود. کمتر کسی را می‌توان سراغ داشت که اهل ادبیات باشد و کتاب «فنون بلاغت و صناعات ادبی» ایشان را نخوانده باشد. بعد از این کتاب بود که تألیفاتی دیگر به پیروی از او در این زمینه منتشر شد. می‌خواهم بگویم که همه کتاب‌های بلاغی، مستقیم یا غیر مستقیم با کتاب جلال‌الدین همایی در ارتباطند. این کتاب در حوزه بلاغت فارسی از متون پایه است.

ذوالفقاری گفت: شخصیت بارز همایی شاعر بودن اوست. در زمینه شعر و شاعری باید گفت که تخلص پدرش «طرب» است و جدش همایی شیرازی از شاعران بنام عصر خود است و همایی نیز از چکامه‌سرایان سرآمد عصر خویش به شمار می‌رفت. شعر او، اشعار استواری است که جزو ادبیات تعلیمی محسوب می‌شود.

این استاد دانشگاه گفت: دومین چهره و شخصیت بزرگ و نهفته در وجود سترگ ایشان، استادی او در دانشگاه است. همایی از سال 1300 به نظام آموزشی جدید ملحق شد و با این‌که تحصیلات حوزوی داشت، درس خواند و به دانشگاه هم راه پیدا کرد. او و کسانی چون علامه عبدالعظیم غریب، ملک‌الشعرای بهار و بدیع‌الزمان فروزانفر، از نخستین استادان و پایه‌های دانشگاه تهران هستند و تا امروز که پنج نسل بعد از ایشان در دانشگاه تهران درس خوانده‌اند یا استاد شده‌اند، همگی مستقیم یا غیر مستقیم از دست پروردگان اینان هستند.

ذوالفقاری افزود: در گام سوم همایی را به عنوان مصحح می‌شناسیم. کتاب «نصیحة الملوک» امام محمد غزالی، «ولد نامه» نوشته سلطان ولد، «التفهیم» ابوریحان بیرونی، «مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة» عزالدین محمود کاشانی، «معیار العقول» منسوب به شیخ بوعلی سینا و «غزالی‌نامه» امام محمد غزالی از  کتاب‌هایی هستند که همایی تصحیح کرده است. او همچنین کتابی درباره تاریخ ادبیات ایران دارد که مثال زدنی است.

این استاد دانشگاه افزود: بعد چهارم شخصیت همایی این است که او از اولین مؤلفان کتاب‌های درسی به شمار می‌رود. بعد از آن که کتاب‌های درسی از آن شکل اولیه خارج شد، همایی از نخستین مؤلفان آن‌ها بود. او نخستین کتاب‌های دوران دبیرستان را نوشته است.

جلال‌الدین همایی ادیب، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی، سال 1278 در اصفهان زاده شد. پدرش میرزا ابوالقاسم محمد نصیر متخلص به طرب و جدش ملا محمدرضا همایی شیرازی هر دو از شعرا و دانشمندان معروف عصر خود بودند. همایی از سن یازده سالگی به مدت بیست سال در مدرسه «نماورد» از مدارس قدیم و معروف اصفهان که مرکز دانش و فرهنگ این شهر بود به کسب علوم اسلامی پرداخت . وی طی این سال‌ها ادبیات عرب، فقه، اصول، تفسیر، درایه، رجال، هیأت، نجوم، استخراج تقویم، فنون ریاضی، طب و فلسفه را نزد بزرگترین علما و روحانیان ایران فراگرفت و خود نیز مدتی مدرس بزرگترین حوزه‌های علمی و ادبی اصفهان بود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها