به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «تذکرةالتواریخ» که تالیف آن به‌دست عبدالله کابلی در سال 990 هجری‌قمری شروع و در سال 1010 به پایان رسیده، در بردارنده ماده تاریخ‌ها و تاریخ وقایع مختلفی در 6 طبقه با عنوان‌های «در ذکر تواریخ انبیا(ع)»، «در ذکر تواریخ صحابه و اولیا و مشایخ کرام»، «در ذکر تواریخ فضلا و شعرا»، «در ذکر تواریخ سلاطین و امرا»، «در ذکر سال ولادت برخی از پادشاهان، شاهزادگان، امرا و امیرزادگان معاصرش و نیز تواریخ فتح قلاع و ...» و «در ذکر تواریخ سال اتمام بناها مانند مساجد، مدارس، قلاع، باغ‌ها، پل‌ها و نیز تاریخ اتمام برخی از کتاب‌ها و رسایل مهم ادب فارسی» است.
تذکرةالتواریخ عبدالله کابلی برآیند مطالعات و جست‌وجوهای وی در آبشخورهای تاریخی، ادبی، رجالی و مانند آن است و از این منابع، معلومات برگزیده را در ذکر شخصیت‌های تاریخی، ادبی و تاریخ پایان بناها برگرفته و در کتاب خود در شش طبقه سامان داده است. تاکید کابلی در «تذکرةالتواریخ» بیشتر بر ماده تاریخ‌هاست و از این نظر، نسبت به متون همسان خود متمایز است. این کتاب، دربردارنده نکته‌های نویافته درباره فرهنگ و تمدن ایرانی است و می‌توان از آن در پژوهش‌های فرهنگی و تاریخی بهره برد.
مهم‌ترین بخش «تذکرةالتواریخ» طبقه سوم آن در «ذکر تواریخ فضلا و شعرا» و طبقه ششم آن «در ذکر تاریخ اتمام بناها و کتب ادبی» به‌شمار می‌رود چرا که اطلاعاتی تازه و مهم در میان آنها دیده شده که در منابع دیگر وجود ندارد. از سوی دیگر اهمیت این کتاب، ذکر احوال و آثار بسیاری از بزرگان ادب و فرهنگ است که مطالب جدیدی از متون قدیمی تا قرن چهاردهم هجری قمری به‌دست می‌دهد.
کتاب «تذکرةالتواریخ» در قرن دهم هجری نوشته شده و تنها سه نسخه خطی از آن وجود دارد که دو نسخه از آنها در کشورهای آسیای میانه یعنی تاجیکستان و ازبکستان است و نسخه سوم در شبه‌قاره هند نگهداری می‌شود. این دو نسخه به‌ترتیب به قرون 10 و 11 هجری‌قمری تعلق دارند که نسخه موجود در ازبکستان، همان نسخه اصلی است. مصحح این نسخه در طول فعالیت تصحیح نتوانست به نسخه موجود در هند دست یابد.
در مقدمه کتاب به‌قلم محمد رجبی، ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نوشته شده است: «هر متنی که از مآثر علمی و فرهنگی کشورمان به زنجیره تحقیق و تصحیح می‌پیوندد و انتشار می‌یابد، گویایِ منزلتِ متمایز ایرانیان در گستره دانش و اندیشه بشری، و پیوستگی سلسله حیات معنوی و فرهنگی آنها در ادوار تاریخ است. از این‌رو هرچه بیشتر، میراث مکتوب خود را عرضه کنیم، بهتر میتوانیم امروز خود را با گذشته شکوهمند و شکوفای خویش گره بزنیم و فردای بهتری را برای آیندگان‌مان ترسیم کنیم.»
چاپ نخست کتاب «تذکرةالتواریخ» اثر عبدالله کابلی به تصحیح علیرضا قوجه‌زاده در 750 صفحه از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی مجلس با همکاری انتشارات سفیر اردهال منتشر شده است.
یکشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۲ - ۱۱:۰۸
نظر شما