کتاب «جغرافیای سیاسی فضای مجازی» نوشته محمدرضا حافظنیا منتشر شد. این کتاب به مطالعه مفاهیم، پدیدهها، عناصر و موضوع جغرافیای سیاسی در فضای مجازی میپردازد.-
حافظنیا در مقدمه کتاب نوشته است: «این واقعیتی اجتنابناپذیر است که انقلابی بزرگ در زندگی بشر در حال رخ دادن است و امور زندگی بشر به فضای مجازی منتقل میشود و بنابراین زندگی افراد در فضای واقعی نیز با فضای مجازی ممکن خواهد بود.»
وی در ادامه آورده است: «فضای حقیقی تکیهگاه فضای مجازی است و زیرساختهای فضای مجازی یعنی شبکههای رایانهای و اینترنت که فضای مجازی در آن شکل گرفته معنی مییابد، تماما در جهان واقعی قرار دارد و از ماهیتی فیزیکی برخوردار است. به این ترتیب فضای مجازی بدون جهان واقعی اعم از زیرساختها و سیستم عامل هوشمند سازنده و نیز کاربر آن یعنی انسان، امکان تحقق نمییابد.»
این کتاب در 13 فصل تنظیم و تدوین شده است، در فصل نخست، مفهوم و ماهیت فضای مجازی بررسی و سپس ویژگیها و قابلیتهای آن بیان میشود و در فصل دوم، رابطه فضای مجازی با فضای واقعی به عنوان تکیهگاه آن تشریح و سپس شبکه جهانی اینترنت و دسترسی به آن معرفی میشود.
فصل سوم به مفهوم حکومت در فضای مجازی اختصاص دارد و در فصل چهارم مفهوم قلمرو و مرز در فضای مجازی به صورت چالش برانگیزی تشریح میشود. فصل پنجم به مفهوم هویت، ملت و شهروندی در فضای مجازی و نیز زندگی دوم پرداخته و فصل ششم به چگونگی اعمال حاکمیت بر فضای مجازی در مقیاس ملی و جهانی اختصاص دارد.
در فصل هفتم، چالشهایی که حکومتها در فضای مجازی با آن روبهرو هستند مورد توجه قرار میگیرد. فصل هشتم دولت الکترونیکی و ساختار و ابعاد آن را شرح داده است. در فصل نهم، دموکراسی الکترونیکی و نحوه رایگیری در فضای مجازی و به ویژه دموکراسی مستقیم با استفاده از فرصتها و قابلیتهای شبکه اینترنت مورد بحث قرار میگیرد.
فصل دهم به مفهوم امنیت و تهدیدات در فضای مجازی و نحوه مقابله با آنها و چگونگی تأمین امنیت در آن میپردازد. فصل یازدهم به نقش فضای مجازی در رقابتهای سیاسی و همچنین ستیز بین بازیگران و حکومتها اختصاص دارد. در فصل دوازدهم، موضوع همگرایی، همکاری و صلح در فضای مجازی در اشکال گوناگون شبکههای اجتماعی، گروههای هدفمند و فعال و نیز حکومتها و ضرورتهای این همگرایی مورد بحث قرار میگیرد. در فصل سیزدهم نیز ژئوپلتیک اینترنت و فضای مجازی مفهومسازی و تشریح میشود.
نکتهای که نویسنده در پایان کتاب ذکر آن را لازم میداند این است که سیر تحول و تکامل تاریخی تمدن بشری که متأثر از انقلابهای علمی و فناورانه است یقینا با انقلاب مجازی به پایان نمیرسد و بشر باید در آینده منتظر انقلاب تمدنی دیگری از جمله انقلاب کوانتومی باشد.
چاپ نخست کتاب «جغرافیای سیاسی فضای مجازی» در 340 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه و بهای پنج هزار تومان از سوی انتشارات سمت منتشر شده و در دسترس دانشجویان رشته جغرافیای سیاسی قرار گرفته است.
نظر شما