سه‌شنبه ۷ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۱:۵۹
بهلولی: بهترین شیوه مراقبت، جلوگیری از آسیب‌های پیش رونده است

شهناز بهلولی، معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران گفت: بهترین شیوه برای نگهداری نسخه‌های قدیمی موجود در آرشیو‌‌ها و کتابخانه‌های شخصی، جلوگیری از آسیب‌های پیش رونده است.-

بهلولی در گفت‌‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: نسخه‌های قدیمی به دلیل حساس بودن بهتر است در آرشیو‌های شخصی نگهداری نشوند و از طریق اهدا، امانت و یا در اختیار گذاشتن اثر برای مرمت به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، از نابودی این آثار جلوگیری شود. 

وی اظهار کرد:نخستین نکته در نگهداری از نسخه‌های قدیمی و آرشیو‌های شخصی این است که باید از آسیب‌های پیش‌رونده جلوگیری شود و این نسخه‌ها بهتر است برای ضدعفونی به سازمان اسناد و کتابخانه ملی سپرده شوند تا آسیب‌های بیو‌لوژیکی آن برطرف شود. 

معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران  افزود: بعد از بررسی اثر از نظر آسیب‌های محیطی و بیولوژیکی مانند نداشتن قارچ و کپک که بیشترین آسیب را به کتاب و به ویژه نسخه‌های قدیمی وارد می‌کند، به سراغ رفع عیب‌های ظاهری می‌رویم.
 
وی افزود: افراد بهتر است نسخه‌های قدیمی خود را به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران امانت دهند تا از آن‌ها در شرایط استاندارد نگهداری شود یا با اهدای اثر از وضعیت مطلوب حفاظت بهره‌مند شوند زیرا هزینه مرمت آثار به دلیل گران‌بودن مواد، بسیار بالاست.

معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران درباره خدمات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره حفاظت و نگهداری از منابع قدیمی و نسخ خطی شخصی گفت: بهترین راهکار برای نگهداری از نسخه‌های قدیمی، مرمت و نگهداری در شرایط استاندارد آن است.

بهلولی درباره نگهداری از آثار مکتوب در کتابخانه‌شخصی گفت: نخستین راهکار‌‌ داشتن عمر مفید آثار در کتابخانه‌های شخصی، نحوه چیدمان‌ مناسب کتاب است که باید به صورت عمودی باشد و دارای فشردگی و حجم زیاد نباشند. 

وی افزود: چیدمان درست، پرهیز از وارد شدن فشار حجمی به دلیل تمرکز کتاب درقفسه‌ها،انعکاس نور مصنوعی به میزان کم و معتدل بودن نور طبیعی از عوامل ضروری دیگر برای حفاظت از کتابخانه‌های شخصی هستند. 

معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران درباره رطوبت و دمای لازم برای حفاظت از کتابخانه‌‌های شخصی عنوان کرد: محیط کتابخانه‌‌ها نباید مرطوب باشند. دمای مناسب برای آرشیو‌های شخصی 18 تا 21 درجه سانتیگراد و میزان رطوبت آن بین 40 تا 55 درصد است.

بهلولی با اشاره به وجود تهویه مناسب در کتابخانه‌های شخصی گفت: با وجود یک دستگاه تهویه در کتابخانه‌های شخصی کمترین میزان آسیب به کتاب‌ها وارد می‌شود و با گردش هوای مناسب دیگر قارچ و کپک در کتاب‌ها و اسناد، رشد نمی‌کنند.

وی درباره نحوه نظافت کتابخانه‌ها و‌ آرشیو‌های شخصی گفت: نظافت کتابخانه‌های شخصی بهتر است با دستمال خشک و یا جارو‌برقی مکنده انجام شود تا گرد و خاک، بدون آسیب به کتاب‌‌ها و اسناد، از بین بروند.

بهلولی درباره وظیفه اداره کل حفاظت و نگهداری این سازمان عنوان کرد: رسیدگی به اسناد و کتاب‌هایی که در مخازن نگهداری می شوند، مهم‌ترین وظیفه این بخش است.

وی افزود: تمام منابع از جمله اسناد و کتاب‌هایی که وارد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می‌شوند بعد از ارزیابی کارشناسی، ابتدا در بخش ضدعفونی وارد و سپس وارد مخازن مرتبط می‌شوند و به صورت ادواری، فصلی یکبار، به این قفسه‌ها مراجعه می‌شود.

معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران با بیان این‌که معیارهای گوناگونی چون ارزیابی آلودگی بیولوژیک و تنظیم دما، رطوبت، نور و میدان مغناطیسی برای کلیه مخازن در بخش محیطی مورد بررسی مستمر قرار می‌گیرند، عنوان کرد: این مراقبت‌‌ها به دلیل حفظ استاندارد و بدون آسیب ماندن آثار مخازن، صورت می‌گیرد. 

بهلولی با اشاره به اندازه‌گیری پارامتر‌ها و تجزیه و تحلیل این میزان در ارزیابی اسناد و کتاب‌‌های مخازن سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: برخی اسناد و کتاب‌‌ها به دلیل قدیمی بودن و یا نگهداری نامناسب در بایگانی‌ها آسیب دیدند و برای رفع این آسیب‌دیدگی ابتدا ارزش کتاب و یا سند بررسی می‌شود و با تعیین میزان تخریب، اولویت مرمت و نگهداری آثار مشخص می‌شوند.

وی افزود: تشخیص آسیب دیدگی شیمیایی و فیزیکی و فرستادن کتاب‌ها و اسناد برای طی شدن مراحل آزمایشگاهی، گام دیگر اداره کل حفاظت و نگهداری برای مراقبت از منابع است.

معاون اداره کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران عنوان کرد: آسیب‌های فیزیکی شامل ریختگی، پارگی و مرمت می‌شوند و با ترمیم جلد در صورت قدیمی و یا ارزشمند بودن و یا تعویض شدن آن، اقدام به رفع این آسیب‌های ظاهری می‌‌شود.

بهلولی با اشاره به نمونه‌برداری از اسناد و کتاب‌های داخل مخازن عنوان کرد: نمونه‌برداری از  منابع داخل مخازن اسناد سازمان و کتابخانه ملی ایران در تهران به صورت فصلی و در شعبه‌های شهرستانی 10 استان کشور، به دلیل مسافت طولانی، به صورت سالانه، انجام می شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط