به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه کتاب تهران، دومین نشست تخصصی از سلسه نشست‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ظهر امروز( 12 اردیبشهت ماه) در غرفه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با حضور سیامک محبوب، رییس اداره پژوهش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و محمد سرشار مدیر حوزه هنری استان تهران برگزارشد.

در این نشست محمد سرشار، مدیر حوزه هنری استان تهران گفت: برای ارزیابی سرانه مطالعه باید ابتدا گزاره‌های مبنایی را مورد ارزیابی قرار دهیم و سپس به سراغ مطالب جزیی برویم.

وی با بیان این‌که باید میان ارزیابی سرانه مطالعه در کشور‌‌های دارای نظام ایدئولوژیک مانند جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های دارای نظام سکولار تفاوت قائل شد، عنوان کرد: برای ارزیابی سرانه مطالعه در کشور‌های دارای نظام سکولار باید از فریب توده‌ها در جامعه خودداری کرد زیرا این مطالعه با بدنه جامعه و نگاه جامعه شناختی آن‌ها در ارتباط است.

مدیر حوزه هنری استان تهران گفت: مضمون‌های اجتماعی در بررسی سرانه مطالعه جوامع گوناگون نقش بزرگی دارند و در همه ملت‌ها مشترکند. سرانه مطالعه جوامع باید بر اساس شرایط و بستر‌های اجتماعی خاص، تعیین شوند.

سیامک محبوب، رییس اداره پژوهش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: از نظر آماری فقط نباید به میانگین اکتفا کنیم زیرا رفتار‌های اطلاع‌یابی مردم در جوامع گوناگون با هم تفاوت دارند؛ به عنوان مثال در برخی کشور‌ها مانند ایران مردم با استفاده از روش‌های شفاهی یا مبتنی بر منابع دیگر به کسب اطلاعات می پردازند و ارایه این آمار برای رسیدن به سعادت و یا شقاوت آن جامعه نمی‌تواند ملاک مناسبی باشد و برچسب آگاه نبودن را نمی‌توان برای این جامعه به کار برد زیرا راه‌های گوناگونی برای اندازه گیری مطالعه لحاظ می شود اما  در کل سرانه مطالعه شاخص مهمی است و نسبت به سایر ابزار‌ها برای کسب آگاهی برتری دارد.

سرشار با بیان این که بیش از توجه به میزان سرانه مطالعه باید میزان افزایش آگاهی را مورد ارزیابی قرار بگیرد،عنوان کرد:  این نکته از منظر جامعه‌شناسی بسیار اهمیت دارد زیرا با بافت اجتماعی کشور‌ها ارتباط مستقیم دارد به عنوان مثال در کشور‌هایی که دارای بافت‌های خانوادگی سستی هستند و یا میزان افسردگی در‌آن‌ها بسیار بالاست افراد با پناه بردن به مطالعه اوقات فراغت خود را می‌گذرانند. 

وی اظهار کرد: در کشور‌های دارای ارتباطات اجتماعی محدود سرانه مطالعه به شدت بالاست زیرا مردم به دلیل محدود بودن معاشرت‌های اجتماعی کتابخوانی را به عنوان سرگرمی انتخاب می‌کنند و برعکس در کشور‌‌هایی که سطح اشتغال بالاست مردم کمتر مطالعه می‌کنند و در کشور‌هایی که توجه به متون آموزشی و برنامه تحصیلی دانش آموزان بیشترین وقت این قشر را دربرمی گیرد، مطالعه آزاد کمتر است. 

محبوب در ادامه این نشست با بیان این‌که هنوز پاسخ روشنی برای تفکیک روزنامه، مجله و کتاب در بخش اندازه‌گیری سرانه مطالعه وجود ندارد، اظهار کرد: یک روش اندازه‌گیری سرانه مطالعه روش پرسش مستقیم است، اما تجربه ثابت کرده مردم در برابر پرسش‌های ارزشی اغراق می کنند.

وی اظهار کرد: کتابخانه‌های ایران نهاد اجتماعی تلقی نمی شوند و به عنوان آژانس‌های تغییر رفتار اجتماعی در جامعه محسوب می شوند پس نمی‌توان بر اساس روش اطلاع‌یابی این نهاد‌ها از افراد جامعه برنامه‌ریزی کرد.

سرشار با بیان این‌که در کشور‌های اروپایی بر اساس رفتار‌های و مشارکت‌های فرهنگی سیاستگذاری انجام می شود، عنوان کرد: رفتار‌های فرهنگی کشور‌های مختلف ارتباط مستقیمی با اقتصاد و فرهنگ یک جامعه دارد و کشور‌‌‌ها با محاسبه میزان هزینه‌کردن مخاطبان بالقوه در مشارکت‌های فرهنگی، میزان سرمایه‌گذاری در سطوح گوناگون را مشخص می کنند.