دوشنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۴:۵۱
می‌خواستم معیاری برای قضاوت اصولگرایی ارایه کنم

ابراهیم ایران‌نژاد، نویسنده کتاب «بررسی گفتمان اصولگرایی بعد از انقلاب» مهم‌ترین ویژگی کارش را بررسی اندیشه‌های شخصیت‌های این گفتمان بر اساس آرا و آثار منتشر شده این افراد دانست و گفت: کوشیدم بر اساس مبانی علمی و بی طرفی، معیاری برای قضاوت ارایه کنم.-

محقق حوزه مطالعات اجتماعی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بررسی ریشه‌های گفتمان اصولگرایی و شخصیت‌های شاخص و اصلی این گفتمان که بر اساس اجماع بر این تفکر مورد تایید قرار گرفته‌اند، مبنای اصلی پژوهشش یاد کرد و گفت: این نوشتار حاصل پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشدم است که کوشیدم آن را در قالب کتاب تدوین کنم.

وی با اشاره به این که در کتابش بخشي از مطالعه روند تحولات فکري، سياسي و اجتماعي ايران را بیان کرده است، گفت: برای بررسی بر عملکرد و گفته‌های شخصیت‌های بارز حزب اصوالگرایی، روش تحلیل و گفتمان را معیار قضاوت قرار دادم. از این دو این کتاب را در شمار نخستین پژوهش‌هایی می‌دانم که در بررسی احزاب معاصر و بر پایه اندیشه‌های منتشر شده آن‌ها نوشته شده است.

به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران حوزه سیاسی به ویژه تاریخ سیاسی، بهترین قضاوت درباره عملکرد، رویکردها و شخصیت‌های یک حزب، جریان سیاسی یا افراد را زمانی می‌توان ارایه کرد که دوران حضور آن به پایان رسیده باشد، ایران‌نژاد در پاسخ به این پرسش که با توجه به این دیدگاه چگونه یافته‌های خود را ارایه داده و توانسته ابعاد گوناگون این گفتمان‌ها را بررسی کند، عنوان کرد: در مواجهه با این دیدگاه کوشیدم معیار قضاوتم در بررسی آرا و اندیشه‌های شخصیت‌های برجسته گفتمان اصولگرایی اسناد، بیانات و متون منتشر شده افراد و آثار موجود باشد و وضعیت کنونی این شخصیت‌ها را مد نظر قرار ندهم.

ایران‌نژاد افزود: با وجود آن که اندیشمندانی وجود دارند که به چند شکل تفکر یا ارایه نظر می‌کنند، از این رو معیار نگارش کتابم را اظهارات مکتوب این شخصیت‌ها از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا سال 90 قرار دادم. با وجود این آماده‌ام پس از رونمایی اصلی از این کتاب در ویرایش‌های بعدی آن پاسخگوی انتقادات و پرسش‌های مخاطبان باشم و ایرادات احتمالی آن را برطرف کنم.

نویسنده حوزه اجتماعی ـ سیاسی در مقدمه کتابش عنوان کرده است که کوشیده اين گفتمان را بشناسدو بشناساند و از داوري‌هاي شتاب‌زده درباره موانع و عملکردها بپرهيزد. او در پاسخ به این پرسش که چنانچه در مقام منتقد اثر خود باشد چه نکاتی را عنوان می‌کند؟ گفت: با وجود آن که کوشیدم از دایره عدل و انصاف خارج نشوم و منصفانه و به دور از جانب‌داری شخصیت‌ها و دیدگاه‌های آن‌ها را معرفی کنم، می‌کوشم یافته‌هایم را کمی قوی‌تر بنویسم. 

وی در پاسخ به این پرسش که چرا اصولگرایی را برای نقد و بررسی انتخاب کرده و چه ضرورتی در این زمینه احساس کرده است؟ عنوان کرد: درباره گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه‌های اصلاح‌‌طلبی، لیبرالیسم و گفتمان اسلامی نیز تالیفاتی را به چاپ رسانده‌ام و تنها به گفتمان اصولگرایی بسنده نکرده‌ام. 

همچنان که در مقدمه کتاب «بررسی گفتمان اصولگرایی بعد از انقلاب» نوشته شده است: «اين اثر بر آن است تا تحولاتي را که در حوزه گفتمان اصول‌گرايي اسلامي از سال 1357 تاکنون به وقوع پيوسته است، مورد بررسي قرار دهد.» 

یافته‌های مولف کتاب در چهار فصل تدوین شده‌اند. فصل نخست به تفحص و بررسي آثاري که در اين حوزه انجام شده‌اند، اختصاص دارد و نویسنده می‌کوشد با معرفي برخي از مهم­ترين مطالعات انجام شده در زمینه تحول فکر ديني در ايران معاصر، مخاطبان را قبل از ورود به بحث اصلي با مباحث ديني و انديشه­اي که در اين حوزه انجام شده‌اند، آشنا کند.

در فصل دوم نيز رويکرد مفهومي ـ نظري پژوهش با بهره‌گيري از نظريه­هاي گفتمان ارایه می‌شود. فصل بعدی به تشريح جريان­ها و گفتمان­هاي ديني در ايران پيش و پس از انقلاب اسلامي پرداخته است. در اين فصل به طور گذرا به تحولاتي که در حوزه ديني در ايران پس از انقلاب رخ داده‌اند، توجه شده است. فصل چهارم نیز به تشريح گفتمان «اصول گرايي اسلامي» اختصاص دارد. 

اين پژوهش به شیوه توصيفي ـ اکتشافي نظام‌مند انجام شده و در مقام توصيف، موضوع مورد مطالعه خود را با استناد به روش «تحليل گفتمان» بررسی کرده است.

مروري بر آثار مرتبط با مطالعه تحول فکر ديني در ايران معاصر، آثار معرفت شناسانه، مولفه­هاي گفتمان در ادبيات نظري معاصر، سير تحول جريان­ها و گفتمان­هاي ديني در ايران، چالش­هاي فکري دهه نخست انقلاب و ويژگي­هاي اجتماعي اصول‌گرايان از موضوعات اصلی این کتاب به شمار می‌آیند.

نخستین چاپ کتاب «گفتمان اصول گرايي اسلامي در ايران پس از انقلاب اسلامي» نوشته ابراهيم ايران‌نژاد از سوی نشر امیر کبیر با شمارگان هزار نسخه به بهای پنج هزار تومان روانه بازار کتاب شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها