«رساله در اثبات بزرگی شیخ جام» به قلم شهابالدین اسماعیل بناحمد جام، فرزند شیخ جام و با تصحیح و توضیح حسن نصیریجامی منتشر شد. به گفته مصحح این اثر رسالهای کوتاه، با مهمترین و کلیدیترین نکتهها و دانستنیها در احوال شیخ جام به شمار میآید که روایت منظوم آن نیز ضمیمه کتاب شده است.-
وی با تاکید بر این مساله که در این برزخ حقیقت و افسانه، بعضی از نوشتهها و رسالههای خاندانی میتوانند سودمند و راهگشا باشند، گفت: «رساله در اثبات بزرگی شیخ جام» رهآورد مغتنمی است که از میراث خاندانی و عرفانی شیخ باقی مانده و اکنون تصحیح و منتشر شده است.
این پژوهشگر ادامه داد: این رساله، نمایهای از مهمترین و کلیدیترین نکتهها درباره احوال شیخ احمدجام نامقی (440 ـ 536 هـ) یکی از نامدارترین و مهمترین چهرههای عرفان و تصوف خراسان و حتی ایران است.
وی درباره هدف این رساله اظهار کرد: هدف این رساله آن است که خواننده آثار و خواهنده اندیشههای شیخ جام از انبوه افسانهها و حکایتهای برآمده از باورهای سطحی و گاهی ناروا فاصله بگیرد و به حقیقت زندگی و منزلت معنوی شیخ آشناتر و نزدیکتر شود.
نصیریجامی توضیح داد: طرح و بهانه نگارش این رساله در پی تعریض یکی از حاکمان عصر شیخ صورت گرفته که وی به انکار بر فرزند شیخ جام خرده گرفته و شهابالدین اسماعیل بناحمد جام، فرزند شیخ، از غربت و ناشناختگی حقیقت شیخ آشفته میشود و در نتیجه به تبیین منزلت حقیقی و معنوی شیخ میپردازد.
وی ادامه داد: این رساله کوتاه یادگاری از رسالههای قرن ششم به حساب میآید که با گذشت زمان در نزد تذکرهنویسان عرفان و تصوف به عنوان سندی مهم، مستدل و موجز در شرح احوال شیخ احمدجام (ژندهپیل) مدنظر و توجه قرار گرفته است.
این مصحح در توضیح بیشتر چگونگی توجه به این رساله از سوی تذکرهنویسان گفت: برای مثال عبدالرحمان جامی در کتاب «نفحاتالانس» در ذکر احوال شیخ جام به روشنی از مطالب این رساله بهره گرفته و به چشماندازهای عظمت و معنویت شیخ از منظر نگاه مولف این رساله اشاره کرده است.
وی افزود: همچنین درویشعلی بوزجانی در کتاب «روضةالریاحین» به نقل بخشهایی از این رساله استناد کرده است. این ذکرها و استنادها بیانگر تاثیر و ارزش این رساله کوتاه در شناخت منزلت شیخ جام است.
نصیریجامی تاکید کرد: خوشبختانه روایت منظوم این رساله در شمار حکایتها و روایتهای «مقامات منظوم شیخ جام» محفوظ باقی مانده است. با توجه به شناسایی و رونمایی این اثر نویافته، این روایت منظوم نیز به متن اصلی رساله ضمیمه شده است و علاقهمندان میتوانند در بخش پیوست کتاب از آن استفاده کنند.
وی درباره دیگر جنبههای این رساله اظهار کرد: در روزگاری که وقت، فرصت و حوصله مطالعه بسیار اندک و تنگ است، بهطور حتم نوشتهها و رسالههایی چنین کوتاه و گذرا میتوانند راهگشا باشند. «رساله در اثبات بزرگی شیخ جام» نیز اینگونه است و در حقیقت رسالهای کوتاه، با مهمترین و کلیدیترین نکتهها و دانستنیها در احوال شیخ جام به حساب میآید.
این پژوهشگر ادامه داد: این رساله براساس دو نسخه کهن مربوط به قرن نهم تصحیح شده است. از آنجا که برخی اشارات و عبارتهای رساله ممکن است برای خوانندگان مبهم و نارسا باشد، تعلیقات و توضیحاتی نیز در بخش پایانیِ رساله آمده است.
نصیریجامی، متولد 1345 و فارغالتحصیل مقطع دکترای رشته زبان و ادب فارسی است.
تصحیح و چاپ «سراجالسائرین» و «بحارالحقیقه» شیخ جام، «حدیقهالحقیقه» قطبالدین محمدبن مطهر (نواده شیخ جام)، «رساله در اثبات بزرگی شیخ جام» به قلم فرزند شیخ (شهابالدین اسماعیل بن احمد جام)، «ابراهیم ادهم»، «ترانههای کهن شرقی» و «دادعلی شاعر ناآشنای جام» از آثار منتشر شده او هستند و اکنون نیز تصحیح «دیوان شیخ جام» و نیز تصحیح و تعلیقات «رساله سمرقندیه» از شیخ جام را در دست انجام دارد.
«رساله در اثبات بزرگی شیخ جام» به قلم شهابالدین اسماعیل بن احمد جام و با تصحیح و توضیح حسن نصیریجامی در 160 صفحه و قیمت هشت هزار تومان از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.
«سراج السائرین» و «بحار الحقیقه» شیخ جام و نیز «حدیقهالحقیقه» قطبالدین محمد جامی (نواده شیخ جام) با تصحیح و توضیح نصیریجامی از آثاری است که تاکنون از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در زمینه نشر آثار شیخ احمدجام (ژندهپیل) منتشر شده است.
نظر شما