زبان سرچشمه علوم است و همه حقايق و كشفيات علمي از طريق زبان تبيين ميشوند. زبانشناسي نيز در دو گستره تاريخي و همزماني، حوزهها و رشتههاي گوناگوني را در فراخناي تاريخ گذشته و امروز فرا ميگيرد.
دكتر ابوالقاسم اسماعيلپور، رئيس پژوهشكده زبانشناسي، كتيبهها و متون و دبير علمي همايش گفت: از ميان رشتههاي متعدد و حوزههاي ميان رشتهاي دانش زبانشناسي، آنچه از منظر ميراث فرهنگي و ميراث معنوي بسيار اهميت دارد، دو گستره زبانشناسي تاريخي، شامل ريشهيابي واژگان و زبانشناسي كاربردي به ويژه حوزه گويششناسي و تدوين اطلس ملي زباني ايران است.
وي افزود: زبانشناسي تاريخي، دگرگوني و تحول زبان در طول تاريخ است كه بايد تاريخ زبان فارسي را از اوستا و فارسي باستان، فارسي ميانه و فارسي نو مطالعه و درباره آن پژوهش كرد.
رئيس پژوهشكده زبان شناسي، كتيبهها و متون ،به مهمترين دادههاي زبانشناسي تاريخي اشاره كرد و گفت: بررسي نسخههاي خطي كهن مانند مجموعه كتب اوستايي، پارتي (پهلوي اشكاني)، فارسي ميانه، متون مانوي تورفان، متون سعدي، سكايي، ختني، خوارزمي و نيز نسخههاي خطي و تاريخي دوران اسلامي است.
وي اضافه كرد: همچنين متون كتيبهاي به زبانهاي فارسي باستان، اكدي، آشوري يا آثار كتيبهدار و نوشتهدار ادوار هخامنشي، اشكاني، ساساني و دوران اسلامي نگارش يافته كه ميتوان عناصر مشترك زباني را بازسازي كرد و فرهنگ ريشهشناختي زبان فارسي را به مرحله نهايي رساند.
اسماعيلپور يادآور شد: زبانشناسي تاريخي تطبيقي از سدههاي 18 و 19 ميلادي با آثار دانشمنداني نظير مولر، راسك، ياكوب گريم و ديگران رو به تكامل نهاد و در قرن بيستم با آثاري شگرف از آنتيلا، لمان، بانين، هاك و آنتوني آرلاتو، كمبل، تراسك و ديگران مراحل شكوفايي خود را پيمود.
وي افزود: در ايران نيز از آغاز سده حاضر پژوهندگاني چون ابراهيم پورداوود، صادق هدايت و دكتر محمد مقدم در اين عرصه پيشگام بودند و در دهههاي اخير دانشمنداني نظير احسان يارشاطر، پرويز ناتل خانلري، ماهيار نوابي، احمد تفضلي، محسن ابوالقاسمي، بدرالزمان قريب، ژاله آموزگار و ديگران گامهاي مهمي در عرصه فرهنگ و زبانهاي باستاني ايران زمين برداشتند و بسياري از راههاي دشوار را هموار كردند.
نظر شما