دیدگاه کارشناسان درباره کمبود کتابهای مقدماتی جغرافیا/1
سحاب: دلیل منزوی شدن جغرافیا بیتوجهی به این علم است
غلامرضا سحاب، مدیر انتشارات «دنیای جغرافیای سحاب» میگوید: کتابهای حوزه جغرافیا برای عموم بهمعنای نقشه و اطلس است و این نیاز در جامعه بهوجود نیامده تا به سراغ مبانی این علم بروند. از سوی دیگر آموزش جغرافیا در دانشگاهها بهگونهای است که خروجی مناسبی برای آشنایی مردم با این علم ندارد. این مسایل باعث بیتوجهی و انزوای جغرافیا شده است.-
غلامرضا سحاب در گفتوگو با «ایبنا»، درباه کتابهای جغرافیایی موجود در بازار اظهار کرد: کتابهای جغرافیایی براساس مخاطب طبقهبندی میشوند، بهطور مثال کتابهای آموزشی و کمکدرسی برای مدارس و کتابهای تخصصی برای دانشجویان رشتههای مختلف جغرافیا با شمارگان پایین منتشر میشوند و جزو مواد درسی دانشگاهها بهشمار میروند.
مدیر انتشارات «دنیای جغرافیای سحاب» افزود: مخاطبان کتابهای نقشه و اطلس تقسیمبندی شدهاند و شامل راهنمای تخصصی و راهنماهای عمومی است و سازمانهای دولتی و خصوصی آنها را منتشر میکنند اما در طبقهبندی کتابهای جغرافیای عمومی تقریبا مخاطب عام نادیده گرفته شده و تنها کتابهای نقشه یا اطلس برای آنها تهیه میشود.
مولف «دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار» درباره کتابهای آموزشی اصول و مبانی برای مخاطب عام این حوزه توضیح داد: اینگونه کتابها به تعداد انگشتان یکدست هم نمیرسند و دلیل آن استقبال نکردن مخاطب از آنهاست، بنابراین ناشران روی این انتشار این دسته از کتابها سرمایهگذاری نمیکنند. تنها نشریههایی مانند «رشد آموزش جغرافیا» و «تاریخ و جغرافیا» به مباحث عمومی میپردازند.
سحاب در پاسخ به اینکه چرا مخاطب سراغ جغرافیا نمیرود، گفت: در زمان جنگ اطلسها و نقشههای جغرافیایی اهمیت بسیاری پیدا کردند، چرا که نیاز عمومی برای دانستن مرزها و جابهجایی نیروهای ایرانی، مهم بود.
مولف «مسجد کبود» ادامه داد: پس از جنگ این مساله به همان حالت سابق ماند و استفاده از نقشه نیز در حد همان راههای اصلی مانده است. هنگامی که مخاطب احساس نیاز به نقشه نداشته باشد به سراغ نقشهنگارهها نمیرود. از سوی دیگر پیشرفتهای تکنولوژیکی باعث شده تا دسترسی به نقشهها از اینترنت و مکانیابها بسیار ساده باشد و نیاز به نقشه نیز کمتر شده است.
وی بیان کرد: دلیل دیگر کمبود کتابهای مبانی و مقدماتی را شاید بتوان به مساله اهمیت رشته جغرافیا در دانشگاهها ارتباط داد. متاسفانه دانشجویان این رشته معمولا با علاقه و انگیزه کافی به تحصیل در این رشتهها نمیپردازند و بنابراین خروجی علمی مناسبی نیز وجود ندارد. هر چه به یک رشته تحصیلی بیشتر توجه شود، علاقه عمومی نیز به آن افزایش مییابد.
سحاب در پایان گفت: از سوی دیگر هنگامیکه دانشجوی این رشته در جایگاه مناسب شغلی قرار نمیگیرد و پس از فارغالتحصیلی یا به تدریس مشغول میشود یا با عنوانهای دیگر فعالیت میکند، هویت مستقلی برای رشته جغرافیا در نظر گرفته نمیشود و این دلزدگی طبیعی است. در نتیجه علم جغرافیا در چنین جامعهای منزوی خواهد شد.
غلامرضا سحاب، متولد 1327، پسر زندهیاد عباس سحاب، پدر علم کارتوگرافی ایران است که كارشناس اسناد تاريخی و نقشههای قدیمی ـ خطشناسی بهشمار میرود. وی مدیر انتشارات دنیای جغرافیای سحاب است و کتابهای بسیاری مانند «اولين نقشه برجسته نمای جمهوری اسلامی ايران»، «نقشه گردشگری ايران» و «نقشه جهاننما با متن فارسی» و همچنین نقشهها و اطلسهای جهان را منتشر کرده است.
نظر شما