مولف کتاب «تاریخ هویت اردبیل» از جای خالی مرکز بنیاد علمی موزه عکس در اردبیل یاد کرد و گفت: چنین مرکزی میتواند در استان اردبیل و سراسر کشور زمینه نگرش به تاریخ عکسهای قدیمی با رویکردی متفاوت ایجاد کند.-
وی در پاسخ به این سوال که «تهیه عکسها و تالیف مطالب این اثر چه مدت به طول انجامید؟» عنوان کرد: این کتاب نتیجه 10 سال جستوجو و تحقیق در شهرستانهای اردبیل، نمین و سرعین است. تصاویر این اثر را نیز به شیوه چهره به چهره با خانوادههای اصیل و بزرگ این منطقه جمعآوری کردهام. همچنین محتوا و مطالب مجموعه «تاریخ هویت اردبیل» را به شیوه تکنگاری مردمشناختی در ارتباط با جامعه به رشته تحریر درآوردم.
مولف اردبیلی با اشاره به اینکه تصاویر کتاب «تاریخ هویت اردبیل» با همکاری تعداد زیادی از علاقهمندان به تاریخ به دست آمدند و عکسها پس از اسکن به صاحبانش بازگردانده شدند، ادامه داد: البته در این راه موانعی وجود داشتند و من برای گردآوری تصاویر تاریخی این کتاب تحقیقاتی انجام دادم و متوجه شدم برخی خانوادههای اردبیلی از منابع غنی تصویری تاریخی و نفیس متعلق به اواخر دوره قاجار برخوردارند که از ارایه آنها در مجموعه «تاریخ هویت اردبیل» ممانعت کردند، مانند عکس «نارین قلعه» که محل نگهداری تبعیدیهای سیاسی در اردبیل بود. این مکان در سال 1308 کاملا تخریب شد و از انتشار آن خودداری معذور ماندیم.
نظری ادامه داد: 70 درصد محتوای مجموعه «تاریخ هویت اردبیل» را عکسهای تاریخی تشکیل میدهند و کوشیدهام تصویرها، گویا مطالب و رویدادهای تاریخی به مخاطبان باشند. در جلد نخست کتاب «تاریخ هویت اردبیل» عکسهایی از حاکمان مشروطه، شخصیتهای نظامی ـ سیاسی و نمایندگان مجلس در 34 دوره به ترتیب حروف الفبا به تصویر کشیده شده است.
وی با بیان اینکه تاریخچه عکاسی در اردبیل به بررسی زمان قاجار و حکمرانی «علی والیخان» حاکم اردبیل بازمیگردد، عنوان کرد: در جلد نخست «تاریخ هویت اردبیل» به بیان مطالب و ارایه تصاویری از «علی والیخان» حاکم اردبیل، «رشیدالملوک»، «ابوالقاسمخان» رییس فراشباشی، «سیدجلیل اردبیلی» بنیانگذار مشروطیت در اردبیل و آذربایجان، «بنای عدلیه»، «اهل طریقت»، «نخستین بانک ملی اردبیل» و «خانوادههای معروف اردبیلی که با روسیه تجارت میکردند» میپردازد.
نظری در پاسخ به این سوال که «جلد دوم این کتاب شامل چه محتوا و تصاویری است؟» بیان کرد: جلد دوم این نوشتار به عرضه عکسها و اطلاعاتی مانند «45 طایفه اردبیل» نظیر طایفههای ایلانلو، فلادرو، یورتچی و تکله، «خانههای قدیمی اردبیل»، «ادارات»، «مطبوعات»، «روحانیون»، «تاریخچه پزشکی اردبیل» مانند میرزا محمدعلی نیرالکمال، «تئاتر اردبیل در مجتمع از بین رفته سعادت» و «پیشگامان و بنیانگذاران مدرسه در اردبیل» توجه دارد. «مجتمع سعادت» را حسن نجفپور در سال 1305 تاسیس کرد. نجفپور همچنین در این مجتمع پنج شعبه نشریات، چاپخانه، کتابفروشی، قرائتخانه و تئاتر را دایر کرد.
وی با بیان اینکه اگر پدیدههای فرهنگی واقعبینانه و نظامند باشند، در مراحل تکامل اجتماعی تاثیرگذاری مستقیم دارند، افزود: در پایان جلد دوم کتاب «تاریخ هویت اردبیل» چکیدهای از تاریخ شهرستان نمین و خوانین این منطقه ارایه شده است. همچنین در این کتاب عکس و زندگینامهای مختصر از «سلطان میر احمد سیفالملوک» نوه عباس میرزا قاجار و خان نمین به تصویر کشیده شده است.
مولف کتاب «خاستگاه تاریخی ایل شاهسون» درباره ارزش عکسها بیان کرد: برخی عکسها از جنبه محتوایی شاید ارزش چندانی نداشته باشند اما از جنبه تاریخی و پیشینهای که دارند، بسیار ارزشمندند، مانند عکس «نارین قلعه و عدهای از رجال سیاسی» که در اختیار یکی از خانوادههای اردبیلی است و از جنبه سابقه و طول عمر عکس بسیار با ارزش به شمار میآید.
نخستین چاپ مجموعه «تاریخ هویت اردبیل» اثر شاپور نظری با شمارگان دو هزار نسخه، جلد نخست در 234 صفحه و جلد دوم در 208 صفحه، هر جلد به بهای 300 هزار ريال به زودی از سوی نشر هفت گنج روانه بازار کتاب خواهد شد.
نظر شما