به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب ماه فلسفه به سردبیری علی اوجبی و صاحب‌امتیازی خانه کتاب منتشر می‌شود.

هر شماره از این نشریه پرونده‌ای را برای یک موضوع یا اندیشمند در نظر می‌گیرد، پرونده این شماره به اهمیت ردّیه‌نویسی و کتاب «النقض» اختصاص دارد که اثری ارزشمند و کم‌نظیر در ساحت ردّیه‌نویسی است. همچنین به مناسبت تولد چهار چهره فلسفی، اکبر ثبوت، غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، عزت‌الله فولادوند و ضیاء موحد در دی‌ماه از این افراد یادی شده است.

کتاب «النقض» نوشته عبدالجلیل قزوینی است، اما سیدجلال‌الدین محدث ارموی در احیای آن نقش به‌سزایی داشت. او با وجود آثار بزرگی که در حوزه دین‌پژوهی تالیف و تدوین کرد، ناشناخته مانده است.

سیدجلال‌الدین حسینی ارموی معروف به محدث ارموی، متولد سال 1283 در ارومیه بود. او در سال 1320 رییس بخش مخطوطات کتابخانه ملی شد و در همین ایام، تحصیلات دانشگاهی را در دانشکده معقول و منقول به پایان برد و در سال 1342 با تصحیح رساله «فهرست منتجب الدین» دکترای خود را در رشته ادبیات عرب گرفت.

کشف الکربة فی شرح دعاء الندبة، ایمان و رجعت، ایمان و رجعت و تشریح الزلازل بأحادیث الأفاضل برخی از تالیفات او هستند.

محدث ارموی بیش از همه در حوزه تصحیحات فعال بوده است. شهاب الاخبار، محاسن برقی، میزان الملل، تفسیر گازر، نسائم الأسحار و شرح فارسی مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه عنوان برخی از تصحیحات وی‌اند.

ترجمه «وسیلة القربة فی شرح الندبة» نیز از وی بر جای مانده که تاکنون منتشر نشده است.

در یکی از مقالاتی که درباره کتاب النقض در این شماره از کتاب ماه فلسفه با عنوان «کتاب النقض و چند نکته درباره چاپ تازه آن» به چشم می‌خورد، بیان شده که از نکات مغفول درباره النقض، منبع مورد نقد عبدالجلیل رازی یعنی کتاب «بعض فضایح الروافض» است که حتی هویت دقیق نویسنده‌اش دانسته نیست، اما به نظر می‌رسد از اهالی شهر ری و همشهری عبدالجلیل باشد.

در مطلب دیگر این شماره از نشریه به نظر عبدالحسین زرین‌کوب درباره محدث ارموی اشاره شده است. او سیدجلال محدث ارموی را به دلیل داشتن اطلاعات کافی درباره مذهب شیعه و اخبار و احادیث و اصول و رجال، به حق شایسته تصحیح و طبع کتاب نقض دانسته است اما با وجود این، به تعدادی از نکات اشاره دارد که مورد دقت کافی مصحح نبوده است.

حسناسادات بنی‌طباء نیز در مقاله‌اش با عنوان «نقض، پاسخی نغز» تاکید می‌کند از نکات قابل توجهی که در پاسخ‌های کلامی نویسنده کتاب النقض می‌یابیم، تفاوت‌های هرچند اندک اندیشه کلامی وی با اندیشه کلامی شیعه در روزگار اکنون است.

صفات الهی در النقض موضوعی است که مورد توجه یکی دیگر از نویسندگان این نشریه قرار گرفته. به زعم اکبر فایدئی، در کتاب فضایح الروافض که مورد نقد کتاب النقض است، این شبهه و اتهام مطرح شده که شیعیان مانند معتزلیان صفات خدا را انکار کردند و گفتند که خدا خالق و رزاق، سمیع، بصیر، متکلم و مرید لم‌یزل نیست، در حالی که هیچ کمالی خارج از ذات حق‌تعالی نیست. شیخ عبدالجلیل از صفات ذات خداوند به صفات واجب و از صفات فعل خدا به صفات جایز تعبیر آورده است و منظورش از صفات مستحیل همان صفات سلبی الهی است.

شماره شصت‌وپنجم کتاب ماه فلسفه پرونده کوچکی را نیز به رساله «فصول» خواجه نصیر اختصاص داده است. طوسی در این اثر از روش کلامی استفاده کرده و اساسا رشته آشنایی خویش با فلاسفه و روش تفکر عقلی فسلفی را گسسته است؛ نظیر آفریده شدن عقول و صدور کثیر از واحد. شاهکار وی در این اثر و همچنین سایر آثارش کمک گرفتن از آیین دوازده امامی است.

در بخش معرفی تحلیلی رساله «الکلمة الطیبه» فیاض لاهیجی، «تاملی بر نومینالیسم و فلسفه صدرایی» نوشته سیدعلی علم‌الهدی، کتابشناسی توصیفی فلسفه نفس» نوشته محمد ملکی، «انکار بقا» نوشته آنتونی فلو و «اهمیت علوم انسانی: بحران جهانی و تفکر بشری» نوشته مارتا نوسباوم معرفی شده‌اند.

موج جدید احیای ادم اسمیت و ارایه تصویری تازه از اندیشه‌های او بر پایه کتاب نظریه عواطف اخلاقی و آکوئیناس و فلسفه ذهن دو مطلبی هستند که در بخش گزارش مترجم این نشریه ارایه شده‌اند.

یکی از مطالب بخش جستار به «مدرنیته و اندیشه انتقادی هابرماس» اختصاص دارد. به نظر هابرماس، مدرنیته با میراث هگل آغاز می‌شود. اصل مدرنیته آن‌گونه که هگل مطرح می‌کند این است: «در تلاش برای سلطه به طبیعت (روح عینی) خود را می‌شناسیم (خودآگاهی روح ذهنی). اما ناقدان مدرنیته نشان داده‌اند که هر چه بیشتر بر طبیعت مسلط شده‌ایم، خود را کمتر شناخته‌ایم و در تلاش برای آن سلطه، عنصر شناسنده یا سوژه مدام بی‌اعتبارتر شده است.»

مصاحبه با نوآم چامسکی درباره زبان، بخش‌هایی از سخنرانی‌های رضا داوری‌اردکانی، منوچهر صدوقی‌سها، غلامحسین ابراهیمی‌دینانی و ضیاء موحد در همایش اخیر روز جهانی فلسفه و همچنین معرفی مختصر کتاب‌های داخلی و خارجی بخش‌های پایانی این شماره از کتاب ماه فلسفه را تشکیل می‌دهند.

شماره شصت‌وپنجم کتاب ماه فلسفه با بهای هزار و 500 تومان از سوی خانه کتاب منتشر شد.