به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یازدهمین جلسه نقد و بررسی کتاب پاسداران اهل قلم به مجموعه هشت‌جلدی «دانشنامه فلسطین» اختصاص داشت.
این برنامه با حضور مجید صفاتاج به عنوان نویسنده اثر، سلمان رضوی و احمد سروشنژاد، به عنوان دو منتقد کتاب و نیز گروهی از دانشجویان علاقه‌مند به موضوع فلسطین، عصر امروز (26 دی‌ماه) در سالن مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.
در ابتدای این نشست سلمان رضوی به موضوع فلسطین از زاویه جهانی پرداخت و با بررسی اجمالی تاریخی در این زمینه گفت: از نگاه جهانی هم اگر به موضوع فلسطین بنگریم، در یک طرف مظلوم و در طرف دیگر ظالم خواهیم دید. از بُعد اسلامی هم اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان برای حمایت از فلسطین از سوی امام خمینی(ره) حرکتی بود که در سطح جهان و به خصوص در سطح منطقه خاورمیانه به سرعت گسترش یافت.
وی افزود: صفاتاج اولین و جامع‌ترین دایرةالمعارف فلسطین در طول 20 سال اخیر را تدوین کرد که اطلاعات جامعی را تا سال 2010 در بر دارد.
سپس مجید صفاتاج به عنوان نویسنده این کتاب اظهار کرد: موضوع فلسطین و مبارزه علیه اسراییل - رژیم غاصبی که به سرزمینی با پیشینه غنی تاریخی وارد شد - از پیش از انقلاب اسلامی مورد توجه امام خمینی (ره) بوده است. با توجه به رویکرد توسعه‌طلبانه این رژیم، ضرورت شناخت دشمن برای افرادی که در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فعالیت می‌کنند، اهمیت می‌یابد.
وی با بیان این‌که «بنا بر اصل شناخت دشمن «دانشنامه فلسطین» گام کوچکی در راستای شناخت تاریخ غم‌بار فلسطین است» به سیر تالیف کتاب اشاره کرد و گفت: برای تالیف این دانشنامه دو گروه ترجمه و تحقیق تشکیل و منابع مکتوب در این زمینه گردآوری شدند. از میان منابع، کتاب «الموضوعةالفلسطینیة» در دستور کار قرار گرفت. این کتاب با ضعف‌هایی روبه‌رو بود که امکان برآورده کردن منویات رهبر معظم انقلاب را فراهم نمی‌کرد.
صفاتاج افزود: «الموضوعةالفلسطینیة» تا سال 1983 به سرگذشت فلسطین پرداخته بود و تصمیم گرفتیم حوادث بعد از 1981 را مورد بررسی قرار دهیم. در این زمینه به موضوع‌های گوناگون در زمینه فلسطین پرداختیم.
وی جغرافیای فلسطین را یکی از این موضوع‌ها دانست و گفت: در این زمینه علاوه بر عوامل گوناگون طبیعی، هر آن‌چه مربوط به این حوزه از علم جغرافیا می‌شود مانند جغرافیای سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و... را مورد تحقیق قرار دادیم.
این پژوهشگر درباره بخش تاریخی این مجموعه هشت جلدی افزود: تمامی حوادث و رویداد‌های تاریخ فلسطین، تاریخ باستان، تاریخ دور، تاریخ میانه و معاصر فلسطین مورد مطالعه قرار گرفتهاند. همچنین تمامی رویداد‌ها، جنگ‌ها، انقلاب‌ها، ترور‌ها، تاریخ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تا آخرین روز آماده‌سازی کتاب به چاپ رسیدند. از این رو مجلدات پنجم تا هشتم این مجموعه به‌روزترند.
وی با بیان این‌که «دانشنامه فلسطین» در دو مقطع منتشر شد و آخرین تغییرات را تا سال 2010 در این کتاب در نظر گرفته‌ایم» ادامه داد: سومین مبحثی که این دانشنامه به آن می‌پردازد، حوزه سیاست است که در این‌باره پیمان‌نامه‌ها، مذاکرات، سمینار‌ها و قرار‌داد‌های سیاسی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفتهاند. فرهنگ، دیگر موضوع این کتاب است و در این باره مراکز، اماکن، زبان و ادبیات فلسطین مورد توجه قرار گرفتهاند.
صفاتاج از موضوع‌های اقتصادی و شخصیت‌های فلسطینی به عنوان محورهای دیگر این دانشنامه یاد کرد و افزود: در موضوع اقتصادی از واحد پول تا هر عاملی که به اقتصاد این کشور مربوط می‌شود بررسی شده‌اند. در زمینه شخصیت‌های مورد مطالعه در کتاب هم شخصیت‌های تاریخی، فرهنگی، سیاسی، مبارز و رهبران از زمان دولت کنعانی‌ها در این سرزمین تا زمان آخرین حکومت‌ها در سال 2010 بررسی شده‌اند. در موضوع اجتماعی هم مسایل گوناگون اجتماعی مطرح شده‌اند.
وی روش علمی «دانشنامه فلسطین» را متمایز با سایر دانشنامه‌ها دانست و گفت: از روش‌های پژوهشی طولی و عرضی در این دانشنامه بهره گرفته شده و عنوان این کتاب را به‌گونه‌ای انتخاب کرده‌ایم که پیش‌داوری خاصی را به مخاطب ارایه نکرده باشد.
صفاتاج در پایان درباره منابع مورد استفاده این دانشنامه افزود: اطلاعات خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، موسسه مطالعات خاورمیانه، معاونت مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه، آرشیو کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و روزنامه‌های کیهان و اطلاعات از منابع مورد استفاده در این دانشنامه بوده‌اند.
در ادامه جلسه نقد و بررسی «دانشنامه فلسطین» احمد سروشنژاد گفت: همت و دانش در کار‌های پژوهشی این‌چنینی باید همگام باشند. هر مدخل از این کتاب آن‌قدر مطلب دارد که می‌تواند در قالب یک کتاب مستقل در این زمینه ارایه شود.
وی با انتقاد از این‌که در مطالعات فلسطین‌شناسی معمولا توجهی به صهیونیسم‌شناسی نمی‌شود گفت: برای مثال در کشور ما ناگهان موضوع غزه پررنگ می‌شود اما بحث صهیونیسم که امروزه از جنوب شرق آسیا تا آمریکا را فرا گرفته کمتر مورد توجه پژوهشگران است.
سروشنژاد تاکید کرد: اگر موضوع صهیونیسم را پژوهشگری مورد مطالعه قرار ندهد، کار عمیقی را ارایه نکرده است. در این‌باره می‌توان از پرداختن به موضوع صهیونیسم در این دانشنامه به‌عنوان قوت اثر یاد کرد.
این منتقد فاصله زمانی طولانی ارایه شدن اثر را در مدت 20 سال، وضعیتی دانست که به سبب آن و تغییرات در طول این سال‌ها و شکل‌گیری انشعاب‌های فکری مختلف در فلسطین، این اثر را نیازمند بازنگری و به‌روز رسانی می‌کند.
سپس مجید صفاتاج، نویسنده «دانشنامه فلسطین» به سوال‌های دانشجویان حاضر در نشست نقد و بررسی این اثر پاسخ داد و در پاسخ یکی از آن‌ها که پرسید «چرا در 20 سال فاصله تالیف، تبلیغی روی این اثر انجام نگرفته است؟» گفت: متاسفانه در این زمینه غفلت وجود دارد. باید دانست که حراست از فلسطین حراست از میهن خودمان است. در واقع آن‌ها در خط مقدم جبهه ما می‌جنگند.
سه‌شنبه ۲۶ دی ۱۳۹۱ - ۲۰:۱۱
نظر شما