به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مصطفي زرنگار، نویسنده کتاب «فوز و فلاح در بيان قرآن کريم و سعادت در اخلاق نظری» ابتدا با این مقدمه آغاز می‌کند که هم در مکاتب فلسفی و اخلاقی بشری و هم در قرآن کریم، نیل و دست‌یابی به سعادت و نیک‌بختی مقصود و مقصد غایی آفرینش شمرده شده‌ است. بعد این پرسش را پیش می‌کشد که آیا تلقی موجود از مفهوم سعادت در هر دو نظام اخلاقی مذکور، یعنی قرآن و فلسفه اخلاق تلقی یکسانی است و اگر نیست، وجوه اشتراک و افتراق دو نظام در کجاست.

نویسنده به این منظور ابتدا واژگان کلیدی هر یک از این دو منبع را که برای تعریف یا توضیح دامنه «سعادت» به‌کار آورده‌اند، استخراج کرده و آن‌ها را به دقت مورد کندوکاو قرار داده است. به زعم او، بررسی و تحلیل واژگان مربوط به سعادت در کتاب‌هاي لغت، به‌واقع مفهوم «خوشبختی» را در فرهنگ عامّه نیز مکشوف مي‌دارد. 

واژه‌هایی که به موضوع اصلی کتاب مرتبط به نظر می‌رسند، از این قرارند: فضل، رضوان، ظفر، نجات، سعادت، فلاح و فوز. درباره سه واژه آخر البته فرهنگ‌های لغت لاتین نیز مورد توجه قرار داده شده‌اند. نویسنده پس از بررسی لغوی این واژه‌ها، نتیجه می‌گیرد هر یک از این واژه‌ها، بخشی از معنای «سعادت» یا «نیک‌بختی» را بیان مي‌کنند نه همه آن را و به عبارت دیگر، مراحل و مقدماتی که یک شخص «خوشبخت» طی مي‌کند در دنیا آغاز می‌شود، تا آخر عمر ادامه می‌یابد و به آخرت پایان می‌پذیرد.

در فصل دوم که می‌توان گفت بخش بزرگ‌تر زحمت نویسنده را از آن خود کرده است، وی می‌کوشد تمامی آیات قرآن کریم را که دو واژه «فوز» و «فلاح» در آن‌ها به کار رفته‌اند، مورد تحلیل قرار دهد.

نویسنده برای به دست آوردن مفهوم دقیق معنایی «فلاح» در قرآن کریم، موجبات فلاح، الگوهای فلاح، موانع فلاح و مفاهیم متضاد با مفهوم فلاح را مورد کاوش قرار می‌دهد. همچنین برای نیل به مفهوم دقیق «فوز» در این کتاب مقدس، صفات سه‌گانه فوز و به‌ویژه مفهوم، تجلیات، موجبات، موانع و الگوهای «فوز عظیم» را به بحث و بررسی می‌گذارد و بالاخره در پایان با مقایسه این دو مفهوم، می‌کوشد نظام اخلاقی قرآن کریم را که منتهی به فوز و فلاح می‌شود، ترسیم کند.

در فصل سوم، مفهوم نیک‌بختی از منظر فیلسوفان اخلاقی، اعم از مسلمان و غیرمسلمان، در برابر چشم خواننده گذاشته می‌شود. نویسنده در پایان این مبحث، نتیجه می‌گیرد که نظام و ساختار فلسفی اخلاق بر مفاهیمی چون خیر، فضیلت لذت و سعادت استوار است و به هر نسبت که حاصل شوند، شخص «سعادتمند» شمرده می‌شود تا برسد به مرتبه آخر و «تامّ». و در این‌صورت است شخص به تمام مراحل کمالی در زندگی خود رسیده است.

فصل چهارم، تبیین مقصود و هدف اصلی کتاب را بر عهده دارد: مقایسه مفهومی «فلاح و فوز» از سویی و «سعادت» از سوی دیگر؛ که مقایسه اشتراکات (فراوان) و افتراقات دو نظام اخلاقی قرآن کریم و نظام اخلاقی فلسفی نیز هست.

در پایان نویسنده به این نتیجه می‌رسد مفهوم سعادت در نظام اخلاقی قرآن کریم به مراتب فراتر از مکاتب فلسفی است و این فراتر بودن هم از حیث ساختار معنايی است و هم از حیث تبیین دستورالعمل‌هايي که آدمی را به مقام «فلاح» و «فوز» مي‌رساند. در مکاتب فلسفی، عقل، تعقّل و حکمت مبنا و غایت فعل اخلاقی محسوب مي‌شوند و در نظام قرآنی، اطاعت از ذات اقدس احدیّت و دستیابی به جلوه‌هاي کمالی و متعالی او یعنی رحمت، فضل و رضوان الهی مبنای فعل اخلاقی به شمار می‌روند.

کتاب به تعبیر نویسنده کوششی برای طرح مباحث میان‌رشته‌ای بین حوزه‌های متداخل فلسفه و علوم قرآن به طور کلی و معناشناسی سعادت به‌طور خاص به شمار می‌آید. 

چاپ نخست کتاب «فوز و فلاح در بيان قرآن کريم و سعادت در اخلاق نظری» را انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در 274 صفحه به قیمت 65 هزار ريال منتشر کرده است.