به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، شهر قم در نوزدهمين روز دي ماه سال 1356 شاهد حوادث بسياري به عنوان نخستين نشانه‌هاي اوج‌گیری انقلاب اسلامی در ايران بود. تمام اقشار اين شهر در اعتراض به انتشار مقاله‌ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به خيابان‌ها آمدند. اين مقاله با امضای قلم احمد رشیدی مطلق، هفدهم دی ماه 1356 در روزنامه اطلاعات چاپ شده و در آن به امام خميني (ره) توهين شده بود.
حماسه 19 دي ماه سال 1356 و شهادت مردم قم در اين روز توسط نيرو‌هاي رژيم پهلوي، بهانه‌اي براي اعتراض مردم ديگر شهر‌ها شد.
مردم تبريز در29 بهمن ماه سال 1356 به مناسبت چهلم شهیدان قم به خيابان‌ها آمدند و اين اعتراض‌ها پی در پی تا پيروزي انقلاب در بهمن ماه سال 1357 ادامه يافت.
تاكنون كتاب‌هاي مختلفي درباره 19 دي ماه سال 1356 كه بيشتر جنبه تحليلي و پژوهشي دارند منتشر شده‌اند. «انقلاب اسلامي از دي 1356 تا بهمن 1357» اثر مجيدرضا اقدسي و «حماسه 19 دي در قم» نوشته علي شيرخاني نمونه‌اي از اين آثارند كه توسط مركز اسناد انقلاب اسلامي منتشر و روانه بازار نشر شده‌اند.
علي شيرخاني زماني كه در مركز اسناد انقلاب اسلامي مشغول به كار بود، كتاب «حماسه 19 دي در قم» را نوشت. وي که براي تدوين كتاب با افراد در صحنه آن روز به گفت‌‌وگو نشسته، گفت: اين اثر سال 1387 منتشر شد. پيش از آن كمتر كتابي بود كه به صورت جدي به حماسه 19 دي بپردازد. در اين اثر به نقش مردم از جمله، بازاريان، دانشجويان و طلبه‌ها در اعتراضات روز‌هاي هفدهم تا نوزدهم دي ماه و سپس شهادت مردم توسط ماموران رژیم پهلوی پرداخته شده است.
وي افزود: پس از اين كتاب، آثار تحليلي ديگري در ارتباط با قيام مردم قم نوشته شد. در اين آثار تمامي جنبه‌هاي قيام مورد بررسي قرار گرفته و آنچه امروز براي بازگويي قیام 19 دي اهميت يافته است، مطرح كردن مسايل آن دوران در قالب رمان و داستان است، زيرا اطلاعات و منابع كافي دراين باره وجود دارد.
علي مهر نگارش كتاب از قيام 19 دي 1356 قم را در مجموعه «روز‌هاي انقلاب» اخیرا به پايان رسانده است. وی گفت: اين اثر در گونه ادبي داستان به نگارش درآمده است. براي این کار منابع موجود از اين قيام را گردآوري كردم تا با تسلط كامل به شرح وقايع در داستانم بپردازم.
وي افزود: ماجراي كتاب مربوط به فرزندان دانشجو و دانش‌آموز يك خانواده‌اي قمي است. آنها به دليل پاره‌اي حوادث، وارد جريان‌هاي انقلابي و تظاهرات مردمي در نوزدهمين روز دي ماه سال 1356 مي‌شوند.
اين نويسنده با تاكيد بر اهميت اين روز تاريخي و نگارش كتاب‌هاي متعدد از اين اتفاق گفت: خوشبختانه كتاب‌هاي بسياري درباره قيام مردم قم نوشته شده است، اما محققان و پژوهشگران در اين بررسي از توجه به نقش برخي گرو‌ه‌ها مانند دانش‌آموزان، زنان و بازاريان غافل مانده‌اند. در كتاب‌هاي منتشرشده از نقش اين گرو‌ه‌ها صحبت به ميان مي‌آمد، ولي كمتر كتاب تاريخي به نقش آنها در قالب خاطرات يا مصاحبه توجه كرده است.
وي ادامه داد: اين ضعف تحقيقي را به بخش تاريخ شفاهي حوزه هنري ارجاع دادم تا محققان، اطلاعات اين قيام به ويژه در میان خاطرات را تكميل كنند. زيرا شاهدان اين حوادث به مرور زمان از دست مي‌روند و ثبت نكردن اين اطلاعات باعث وجود كاستي در منابع تاريخ روز 19 دي 1356 خواهد شد.
مهر، درباره مساله ديگري كه وي را در نگارش داستانش باچالش مواجه كرده است، توضيح داد: فضاي جغرافيايي شهر قم در سال 1356 با امروز بسيار متفاوت است. محققان در پژوهش‌هاي خود به اين مساله توجهي نداشته‌اند، در صورتي كه اين نوع اطلاعات كمك بسياري به داستان‌نويس در توصيف و فضاسازي خواهد كرد و بنده با جست‌وجو در ميان كتاب‌ها به سختی متوجه آنها شدم.
وي درباره آثار مشابهي كه به قیام 19 دي در قالب داستان پرداخته‌اند، گفت: برخي آثار به صورت جسته و گريخته به اين مساله اشاره كرده‌اند. مركز اسناد انقلاب اسلامي نيز كتاب‌هایي را با عنوان «دانستني‌هاي انقلاب براي جوانان» منتشر مي‌كند كه در اين آثار به حماسه 19 دي در قم هم پرداخته شده، اما اين كتاب‌ها بیشتر مقاله‌اند است تا داستان و مولف هر جا كه نياز دانسته به صورت مستقيم وارد شرح وقايع شده است.
علی مهر که داستانی از روز 19 دی 1356 را در 100 صفحه به نگارش درآورده و عنوان «كلكسيون پهلوي» را براي آن پيشنهاد داده، افزود: شخصيت اصلي داستان نوجواني علاقه‌مند به جمع‌آوري عكس‌هاي روزنامه‌هاست. معلمش به او پيشنهاد مي‌دهد تصاوير محمدرضا پهلوي و جشن‌های 2500 ساله را جمع‌آوري كند تا از طرف اداره آموزش و پرورش مورد تقدير قرار گيرد. شیوه اين کار در جريان داستان تغيير مي‌كند و این آلبوم با تصوير امام خميني (ره) به پايان مي‌رسد.
دوشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۱ - ۱۴:۲۵
نظر شما