مترجم کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی»:
توسعه تعاملات فرهنگی و بینالمللی نیازمند تولید آثار و شناخت بیشتر است
سیده مطهره حسینی، مترجم کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» با اشاره به اطلاعات و آثار بسیار اندک و قدیمی که درباره مسلمانان روسیه و مناطق هممرز ایران در این حوزه وجود دارد، گفت: با شناخت کامل فرهنگ و اقتصاد این منطقه در قالب آثار ترجمهای و تالیفات میتوانیم زمینههای توسعه تعاملات فرهنگی را که در زمان تحریم اهمیت بهسزایی دارد، فراهم کنیم.-
وی افزود: در این حوزه آثاری به زبانهای گوناگون وجود دارد که از سوی انگلیسیها، آمریکاییان یا اروپاییها پدید آمده است، این آثار در راستای تامین و تضمین منافع این ملیتها تدوین و تولید شدهاند اما کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» به واسطه آن که نویسندهای ایرانی (شیرین تهماسب ـ هانتر) دارد که اکنون از استادان یکی از دانشگاههای معروف آمریکاست، کاملا منافع ملی و فرهنگی ایران را تضمین میکند.
مترجم و ویراستار فنی این کتاب اظهار کرد: نویسنده اصلی این اثر که کتابش را با حمایت مالی یکی از موسسههای آمریکایی و با همیاری تعدادی از دانشجویانش نوشته است، میکوشد وضعیت مسلمانان روسیه را در طول تاریخ این کشور ارزیابی کند و با بیان نحوه ورود اسلام به این سرزمین، فعالیت سیاسی مسلمانان، اماکن مقدس آنان، روحانیون برجسته مسلمانان این منطقه و تاثیرات هویتی آنها را بازگو کند.
وی عمدهترین بحث این اثر ترجمهای را بررسی تاثیر هویتی اسلام بر روسیه در گذشته و اکنون دانست و اظهار کرد: ما نیاز داشتیم بدانیم کشور روسیه با مسلمانان خود چه برخوردی میکند و ارتباط این کشور با سایر کشورهای مسلمان چگونه است؟ این کتاب ضمن پاسخگویی به این سوالات اطلاعات مناسبی را در حوزه شناخت این منطقه و ساکنان مسلمان آن ارایه میکند، اطلاعاتی که میتوانند زمینههای پژوهشهای آینده را در حوزه ترجمه و تالیف فراهم سازند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی درباره اهمیت انتخاب این اثر برای ترجمه گفت: «شیرین هانتر» که نام خانوادگی خود را به واسطه همسرش برگزیده است، رویکردهای ایرانیگرایی دارد که در ضمن خط مشی پژوهشی او به خوبی هویداست. او سیاستهای خارجی روسیه را بهگونهای بیان کرده است که منافع ملی ایران تضمین شود، از این جهت این کتاب اثر پژوهشی خوب و مفیدی به شمار میآید.
حسینی در پاسخ به این سوال که ترجمه چنین آثاری چه ضرورتی دارد؟ گفت: از شمال ایران تا قطب شمال را حوزه وسیع و نسبتا یکپارچهای تشکیل میدهد که ساکنان آن دارای ویژگیهای تقریبا مشترکیاند. ساکنان مرزهای جنوبی و شرقی روسیه همه مسلماناند و به زبان ترکی سخن میگویند و همهشان تحت تاثیر فرهنگ روسیهاند در حالی که ما در آثار و مکتوباتمان اطلاعات بسیار اندکی در این زمینه داریم و به درستی جمعیت منطقه قفقاز را نمیشناسیم، تنها اطلاعات ما مربوط به کتابهای قدیمی است و فقط میدانیم که این منطقه چند قرن پیش متعلق به ایران بوده است!
وی ادامه داد: با توجه به این که این حوزه از ابعاد گوناگون برای کشور ما حوزه خوبی به شمار میآید، اطلاعات اندکی در اینباره داریم. همچنین یافتن کتاب خوبی در این زمینه که متناسب با منافع ملی ما نوشته شده باشد، بسیار دشوار بود. با توجه به این مسایل آگاهی از ویژگیهای ساکنان این منطقه هم مرز با ایران اهمیت به سزایی دارد که در قالب تحقیقات و آثار میسر میشود.
این دکترای جامعهشناسی سیاسی با اشاره به زمینههای پژوهشی که کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» فراهم میکند، بیان کرد: این کتاب پیش زمینهای برای تالیف کتاب «مسلمانان روسیه» را برایم فراهم کرد. در آن اثر به موضوعاتی پرداختم که در نوشتار حاضر کمتر به آنها توجه شده است. وقتی اطلاعات اندکی درباره مسلمانان روسیه داریم این کتاب به واسطه دادههای پیمایشیاش زمینه شناخت را در حوزههای گوناگون فرهنگی، امنیتی، هویتی و اقتصادی فراهم میکند و میتواند مشوقی برای تولید کتابهای متعددی باشد که اکنون در مراکز تحقیقاتی و آموزشی به آنها نیازمندیم.
وی درباره اولویتهای آثار تالیفی یا ترجمهای در شناخت کشورهای همجوار اظهار کرد: اکنون تاکید بسیاری بر تالیف آثار میشود در حالی که در برخی از زمینهها آثار بسیار خوبی نوشته شده است که میتوانیم بدون سرمایهگذاریهای فراوان از نتایج پژوهشی سایر محققان بهرهمند شویم و پس از شناسایی و ترجمه این کتابها به شناخت مغفولات این حوزه بپردازیم و در صورت لزوم به سراغ تالیف برویم.
حسینی معتقد است که ترجمه آثار میتواند دریچههای وسیعتری را در حوزه پژوهش به روی محققان بگشاید و در این راه نباید از آثار ارزشمند غافل شد.
مترجم این کتاب معتقد در ادامه گفت: از آنجایی که روسیه به ویژه منطقه هم مرز ایران که اغلب ساکنان آن مسلماناند حوزه اساسی منافع ملی ایران به شمار میآید که از نظر سیاسی و امنیتی اهمیتی بهسزایی دارد، برای شناسایی ظرفیتها و امکانات متعدد آن نیازمند تحقیقات، ترجمه و تالیف آثار گوناگونیم.
وی با اشاره به بخشی از محتوای کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» گفت: اکنون مسلمانان این منطقه نگاه خیلی خوبی به ایران دارند. آنها علاوه بر این که به مطالعه آثار شاعران پارسیزبان مانند مولوی، حافظ و سعدی علاقه بسیاری دارند و ترجمههای متعددی از آثار فارسی در بازار کتابهای داغستان به چشم میخورد، نسبت به کالاهای ایرانی نیز نظر بسیار مثبتی دارند، اولویتهای خریداری کالا برای آنها ابتدای فرانسویبودن و سپس ایرانیبودن است. فرصتی که در راستای توسعه اقتصادی و فرهنگی ایران میتوانیم استفادههای خوبی از آن داشته باشیم به ویژه در شرایط تحریمهای اقتصادی که اکنون با آن دست و پنجه نرم میکنیم.
محقق حوزه جامعهشناسی سیاسی یکی از نکات مهم این کتاب را بیان این مطلب دانست که مسلمانان شیعه و سنی روسیه با یکدیگر کاملا همسو هستند و تفاوت یا مواجههای در رفتارهای آنها با یکدیگر دیده نمیشود، مسالهای که برای ما اهمیت به سزایی دارد و میتوانیم در برنامهریزیهای فرهنگی و روابط بینالملل از آن منتفع شویم.
وی اهمیت این اثر را در ارایه شناختی از وضعیت کنونی مسلمانان روسیه یاد کرد که دادههای خوب و ارزشمندی را ارایه میدهد.
کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» اثری از «شیرین هانتر» است که با همکاری «جفری تامس» و «الکساندر ملیکیشویلی» نوشته شده است. این اثر را الهه کولایی از استادان جامعهشناسی سیاسی، سید مطهره حسینی و اسما معینی به زبان فارسی برگردان کردهاند. این اثر در 11 فصل نتایج رویارویی روسیه با اسلام را میکاود.
نخستین چاپ کتاب «اسلام در روسیه؛ سیاستهای هویتی و امنیتی» را نشر نی با شمارگان یکهزار نسخه در 871 صفحه و به بهای 22 هزار تومان در سال جاری منتشر کرده است.
نظر شما