روانکاوی استعاره ماشین در گفتمان ادبی
تا اینجا به نشانه‌ها و نمادهایی پرداختیم که مستقیماً به ابژه بیگانه مربوط می‌شود، اما در این بخش از تحلیل روانکاوانه گفتمان ادبی، به استعاره ماشین، تکنولوژی، فناوری، فولاد و موارد مشابه این‌ها پرداخته می‌شود که خود ابژه‌ای جداگانه است، اما با ابژه بیگانه یکی انگاشته می‌شود. استعاره ماشین و تکنولوژی در گفتمان ادبی این دوره جانشینی برای ابژه بیگانه، یعنی غرب، شده و در واقع ماشین، نماد و استعاره‌ای از غرب است. به این علت که خاستگاه ماشین که مصنوعی غربی و از غرب وارد شده است، این ابژه مستقل جانشین غرب می‌شود. غرب (ابژه بیگانه) در زبان نویسنده دهه 1340 این گونه تعریف می‌شود: «من می‌گویم غرب و غرضم از غرب تنها اروپا یا آمریکا نیست. به تمام ممالکی می‌گویم غرب که سازنده و مهم‌تر از آن صادرکننده ماشینند.»
کاربرد استعاره ماشین و تکنولوژی به جای خودِ غرب فراتر از گفتمان ادبی در ایران است؛ و این را سرژ لاتوش در کتاب غربی‌سازی جهان در مورد کاربرد عام‌تر آن گوشزد می‌کند: «استفاده از استعاره ماشین با ساز و کارها و موتورش جهت سخت گفتن از غرب نزد بسیاری از مؤلفان وجود دارد»
صفحه 95/ امپراتوری اسطوره‌ها و تصویر غرب/ مجید ادیب‌زاده/ انتشارات ققنوس/ چاپ اول/ سال 1391/ 232 صفحه/ 7000 تومان
جمعه ۳ آذر ۱۳۹۱ - ۱۸:۰۰
نظر شما