سه‌شنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۰ - ۱۷:۱۷
برگزیده
-
نوشتن تجربه جنگ به مثابه تراپی؛
ناب، نایاب و داغ و زنده
ثبت مکتوب تجربیات جنگ در همان زمان وقوع یا لااقل در زمانی نزدیک به آن، ضمن آنکه روایتی دست اول از آن رویداد و از منظری متفاوت از گزارش‌های رسمی ارائه می‌کند، همچنین می‌تواند حال و هوای انسانی را منتقل کند که آن واقعه را از نزدیک و به صورت زنده تجربه کرده و هنوز به اصطلاح داغ است و حس و احساساتی زنده دارد.
-
بازخوانی گفت‌وگو با کاوه فرخ پژوهشگر تاریخ جنگ؛
تاریخ ثابت کرده ایرانی به هر نحوی از خاک دفاع می‌کند
کاوه فرخ: ایرانی خواه نیروی نظامی داشته باشد و یا نداشته باشد، از زمان اسکندر تا به امروز از خاک خودش دفاع می‌کند به هر نحوی.بحث ژنتیک نیست اما به لحاظ فرهنگی شاهد یک نوع ایران‌دوستی در ایرانیان هستیم که به سادگی از بین نمی‌رود.
-
فواد نظیری در گفت‌وگو با ایبنا:
هیچ عقل سلیمی جنگ‌افروزی را نمی‌پذیرد / ادبیات، بازتاب احوال جان انسان‌های در التهاب جنگ است
فواد نظیری، شاعر و مترجم ایرانی، گفت: ادبیات در مقطع تاریخی وقوع یک جنگ، عصاره این رخداد را می‌پروراند و تأثیر آن را بر عواطف انسانی و مسائل درونی بازگو می‌کند.
-
نویسندگی به‌عنوان شغل، در گفت‌وگوی ایبنا با آذردخت بهرامی؛
سفارشی نوشتن با ذات ادبیات همخوانی ندارد
آذردخت بهرامی، داستان‌نویس، گفت: سفارشی نوشتن با ذات ادبیات همخوانی ندارد و شاید فقط بتوان فیلمنامه را سفارشی نوشت که آن هم می‌توان گفت جزو ادبیات نیست.
-
نویسندگی به‌عنوان شغل، در گفت‌وگوی ایبنا با منیرالدین بیروتی:
حرفه‌ای نوشتن بدون دانش ادبی، بازار کتاب را مبتذل می‌کند
منیرالدین بیروتی، داستان‌نویس ایرانی، گفت: حتی اگر یک نویسنده حرفه‌ای باشد و تمام‌وقت بنویسد اما دانش ادبی کافی نداشته باشد، نه تنها سودی برای فرهنگ و ادبیات ندارد بلکه بازار کتاب را مبتذل می‌کند و سطح سلیقه جامعه را نیز پایین می‌آورد.
-
نگاهی به رمان کمال نوشته ونیچنزو لاترونیکو؛
هیچ فاجعه‌ای در کار نیست، اما همه‌چیز آرام‌آرام فرو می‌پاشد
مجله نیشن در مقاله‌ای به تحلیل و بررسی رمان کمال نوشته ونیچنزو لاترونیکو نویسنده معاصر کشور ایتالیا با موضوع فرهنگ مصرف گرایی در دنیای مدرن می‌پردازد که امسال توانسته به فهرست نهایی جایزه بوکر راه یابد.
-
مصاحبه با نویسنده مصری برنده بوکر عربی 2025؛
نویسنده باید جرأت پرتاب سنگ به دریاچه‌های راکد داشته باشد
محمد سمیر ندا، نویسنده مصری برنده بوکر عربی 2025 در گفت‌وگویی صمیمانه از تجربه زیسته، زخم‌های تاریخ و مسئولیت نوشتن در برابر حافظه جمعی سخن می‌گوید
-
هوش مصنوعی، بحران هویت نقد ادبی و آینده آموزش ادبیات
اگر هوش مصنوعی بتواند به اندازه‌ی دانشجویان کارشناسی ارشد آثار ادبی مانند هملت را تحلیل کند، آیا هنوز نیاز به نقد ادبی انسانی و آموزش آن وجود دارد؟
-
میزگرد «نخستین فلوشیپ نشر تهران؛ چالش‌ها و دستاوردها»-۱
فلوشیپ نشر تهران اردوی تدارکاتی بود/آمادگی برای ورود به بازار جهانی
کارشناسان، میزگرد «نخستین فلوشیپ نشر تهران؛ چالش‌ها و دستاوردها» درباره محدودیت‌ها، مباحث اجرایی، چالش‌های زیرساختی نشر کتاب کودک و نابلدی و بی‌توجهی ناشران به کسب آمادگی برای حضور در بازارهای جهانی با توجه به قابلیت‌های ادبیات کودک و نوجوان گفتند.
-
به همت خردسرای فردوسی مشهد؛
دفتر چهارم «شاهنامه‌پژوهی» منتشر شد
خراسان‌رضوی - دفتر چهارم «شاهنامه‌پژوهی» به همت خردسرای فردوسی مشهد و با نظارت محمدجعفر یاحقی منتشر شد.
-
مروری بر کتاب «هایدگر و نازیسم» نوشته ویکتور فاریاس؛
فیلسوف نازی
برخلاف روایت‌های رسمی که پیوند هایدگر با نازیسم را امری گذرا، سیاسی و بی‌ارتباط با تفکر فلسفی او معرفی می‌کنند، فاریاس با تکیه بر اسناد تاریخی و شواهد مکتوب، نشان می‌دهد که این ارتباط نه‌تنها عمیق و ایدئولوژیک، بلکه تا پایان عمر هایدگر نیز استمرار داشته است.
-
راه‌اندازی ایستگاه دیجیتال نسخ خطی گنجینه رضوی در کتابخانه ملی ازبکستان
خراسان رضوی - نخستین ایستگاه دیجیتال دسترسی به نسخ خطی و دریافت منابع چاپی گنجینه رضوی در محل کتابخانه ملی ازبکستان در تاشکند راه‌اندازی شد.
-
مروری بر «شر در اندیشه مدرن؛ تاریخ فلسفه از چشم‌اندازی متفاوت»؛
زمین‌لرزه در ارکان آگاهی بشر
«نیمن» دست به نگارش تاریخ فلسفه، با محوریت موضوع «شر»،پرداخته است. او در مطالعه خود نشان می‌دهد تغییرات دیدگان انسان، به‌خصوص انسان غربی، در رابطه با مفهوم شر، منجر به تحولاتی بنیادین شده که در عموم تاریخ‌نگاری‌های فلسفه، نادیده گرفته شده‌است
-
بازار داغ کتاب‌های فلسفی در گفت‌وگو با حسین شیخ‌رضایی؛
فلسفه‌خوانی در زمانه بحران معنا
حسین شیخ رضایی معتقد است: توجه روزافزون مردم به فلسفه، نشانگر جستجوی آن‌ها برای معنا و راهکارهای عملی در زندگی است، نه صرفاً مباحث انتزاعی. او تأکید می‌کند که «فلسفه‌هایی برای زندگی» به دلیل پرداختن به همین دغدغه‌های انضمامی و نیاز به معنایابی در جامعه، با استقبال چشمگیر مواجه شده و به پناهگاهی فکری بدل گشته‌اند.
-
درباره کتاب «دیستوپیا: تاریخی طبیعی»؛
برای پیشگیری از «انحطاط تمدن»
مطالعه دیستوپیا در اندیشه کلیز در کتاب «دیستوپیا: تاریخی طبیعی» از مرزهای نقد ادبی فراتر رفته و به یک ابزار مفهومی در علوم انسانی، تاریخ اندیشه، و تحلیل ایدئولوژی بدل می‌شود. این یادداشت در پی آن است که ظرفیت دیستوپیا را برای بازاندیشی در باب تمدن، سیاست، و انسانِ معاصر، از رهگذر بازخوانی پروژه کلیز، به‌مثابه یک امکان نظری جدید برجسته سازد.
-
گفت‌وگو با علیرضا بهشتی به مناسبت درگذشت السدیر مک‌اینتایر ؛
فضیلت‌گرای ارسطویی
به نظر می‌رسد تفسیری که مک‌اینتایر از نظریه بحران معرفت‌شناختی ارائه می‌دهد، ما را در فهم تحولات فکری تاریخ ایران بسیار کمک می‌کند.
-
رئیس بنیاد ایران‌شناسی در روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی:
شاهنامه کاخ بلند فرهنگ ایرانی است
علی اکبر صالحی: «حکیم ابوالقاسم فردوسی تنها یک شاعر نبود، بلکه معمار زبان فارسی و پاسدار هویت ملی ایران بود. شاهنامه او نه فقط یک اثر ادبی، بلکه شناسنامه فرهنگی ملت ایران است.»
-
گفت‌وگو با مهدی خسروانی، مترجم «شناسایی پروپاگاندای رسانه‌ای»؛
رسانه و حقیقت
رسانه حتی اگر عزم بی‌طرفی داشته باشد «نمی‌تواند» بی‌طرف باشد، هم به دلیل محدودیت‌های نگرش خودش، هم به دلیل جبر مخاطب که مجال بی‌طرفی را از رسانه‌ها سلب می‌کند.
-
نام‌هایی که زنده‌اند؛
آیا ادبیات هنوز می‌تواند نام‌هایی بسازد که زنده بمانند؟
چرا دیگر نامی مثل «اِما بوواری» یا «آنا کارنینا» در ذهن‌ها نمی‌ماند؟ در دورانی که نام‌ها بیشتر در شبکه‌های اجتماعی و سیاست شنیده می‌شوند تا در رمان‌ها، جای شخصیت‌های ماندگار ادبی کجاست؟ نگاهی دوباره به سخنان اینگبورگ باخمن ما را به این پرسش مهم می‌رساند: آیا ادبیات هنوز می‌تواند نام‌هایی بسازد که زنده بمانند؟
-
به مناسبت گرامیداشت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی؛
کتاب، موزه‌های تاریخی و میراث مستند ایران
مراجعه به کتاب راهنمایی که برپایه‌ی اطلاعات دست اول و نقشه‌های به‌کارآمدنی نوشته شده باشد نه تنها برای گردشگران و بازدیدکنندگان میراث تاریخی و فرهنگی ضرورت دارد، بلکه برای متخصصان و کارشناسان نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
تازه‌ها
-
بررسی تطبیقی اسطوره سیاوش و واقعه عاشورا؛
از آتش تا عطش؛ سوگ سیاوش در آینه عاشورا
مرگ سیاوش، تنها یک اسطوره نیست؛ آینه‌ای است که در آن، تاریخ، معنا، و اخلاق به هم می‌رسند. همان‌گونه که عاشورا، تنها یک واقعه نیست، بلکه نظامی رمزی و احساسی و اخلاقی است. از همین‌جاست که ایرانی می‌تواند هم عاشورا را بفهمد و هم سوگ سیاوش را بخواند؛ زیرا هر دو، در عمق جان، به یک اندوه ریشه‌دار گره خورده‌اند: اندوه حقیقتِ بی‌پناه در برابر قدرت، اندوه حقِ مظلوم در برابر شمشیر ظالم.
-
رسول جعفریان در بررسی مقتل‌ها بررسی کرد؛
عاشورا میان تاریخ و روایت
رسول جعفریان با اشاره به دو گونه منابع مستند و آثار روایی و داستانی درباره عاشورا، گفت: این روایت باید نسبت خود را با واقعیت حفظ کند و اگر داستان و حکایت بر کلیت واقعه غلبه کند، تحریف رخ می‌دهد.
-
'گفت‌وگو با م. مؤید، نویسنده کتاب «حسین علی، درود خداوند بر او»؛
عاشورا در جان ادبیات ما جاری است
محمدحسین مهدوی (م. مؤید)، شاعر و نویسنده، در کتاب «حسین علی، درود خداوند بر او» عاشورا را نه فقط روایت، که تجربه کرده است. او با نثری شاعرانه و استناد به منابع تاریخی، کوشیده تصویر تازه‌ای از کربلا ارائه دهد. روایت او از واقعه عاشورا در این کتاب نه فقط براساس اسناد تاریخی بلکه روایتی برآمده از دل است.
-
روایت مستوفی‌الممالک از نذری دادن در عصر ناصری؛
روضه‌خوانی قجری
عبدالله مستوفی: روز تاسوعا و عاشورا گذشته از مشغولیات روضه، ما مشغله دیگری هم داشتیم و آن کمک به تقسیم نذری بود. پدرم نمی‌دانم در نتیجه چه پیشامد و در چه دوره‌ای از ادوار زندگی خود نذری کرده بود که در هریک از این دو روز ۵۰ مَن برنج پلو می‌کردند و به مردم می‌دادند. این نذری در پنج شش دیگ بزرگ ریخته می‌شد، دیگ اول آن سه ساعت به ظهر مانده حاضر بود.
-
بازخوانی اصلاح‌طلبی حسینی در «عاشورا؛ اصلاح و فساد»؛
الگویی برای تمام دوران‌ها
کتاب «عاشورا؛ فساد و اصلاح» اثری است برگرفته از سلسله سخنرانی‌های دکتر داود فیرحی که نگاهی عمیق و جامعه‌شناختی به پدیده عاشورا دارد. این اثر، فراتر از روایت‌های سنتی، با بررسی زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و دینی حادثه کربلا، عاشورا را در بستر دولت، مشروعیت، بیعت، اصلاح و فساد تفسیر می‌کند و با نگاهی نو، خواننده را به تاملی دوباره در چیستی و چرایی قیام امام حسین (ع) دعوت می‌کند.
-
آیین‌های محرمی استان‌ها به روایت پژوهشگران- ۱۱
ذکر مصائب حضرت رقیه(س) در اشعار آیینی اردبیلی‌ها/ قدمت ۴۰۰ ساله مرثیه «حسینیم وای»
اردبیل- در خطه اردبیل مانند سایر نقاط کشور، شعر و مرثیه در ایام محرم جایگاه ویژه‌ای دارد. در این مراثی، ذکر مصائب حضرت رقیه(س)، حضرت زینب(س) و مناجات امام حسین(ع) بیش از همه در این استان نمود دارد.
-
در موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر منتشر شد؛
کتاب اسرائیل، آن شر مطلق
در کتاب «اسرائیل، آن شر مطلق» به نقل از امام موسی صدر آمده است: «رسالت ما در لبنان با رسالت اسرائیل در نضاد است. رسالت اسرائیل نژادپرستی، مذهب‌گرایی و رد همزیستی است و رسالت ما برای همگان همزیستی، گشودگی و بشردوستی مومنانه است. وجود ما نقیض وجود آن‌هاست.»
-
تصویرگری مذهبی در گفت‌وگو با حدیثه قربان؛
باید قواعد روشن و دقیقی برای تصویرکردن چهره امامان وجود داشته باشد
حدیثه قربان، تصویرگر گروه سنی خردسال، از موانع تصویرگری چهره‌های مذهبی در آثار کودکانه سخن گفته و بر لزوم تدوین ضوابط روشن در این حوزه تأکید دارد. او معتقد است کودکان برای درک مفاهیم دینی به تصویرهایی ملموس و بصری نیاز دارند؛ اما محدودیت‌های شرعی و عرفی، این مسیر را دشوار کرده است.
-
مروری بر مجموعه کتاب‌های «کآشوب»؛
روایت‌هایی شخصی از مناسک محرم
«کآشوب» مجموعه‌ای از مستندگاری‌های صرف از عزاداری‌های محرم و وجوه گوناگون این عزاداری‌ها نیست. نویسندگان این مجموعه بر آن نیستند که به‌شیوه‌ای پژوهشی به معرفی جنبه‌های مختلف آیین عزاداری محرم بپردازند. آن‌ها برآن‌اند که حس درونی خود و رابطه شخصی‌شان با این آیین را روایت کنند و داستان شخصی خودشان از آن را نقل کنند؛ داستانی که بیانگر عمق رابطه آن‌ها با یک سنت و تاثیر آن بر زندگی‌شان است. همین ویژگی‌ست که «کآشوب» را، در عین واقعی بودن داستان‌هایش، به قلمرو ادبیات وارد می‌کند.
-
گفت‌وگو با مجتبی سلطانی احمدی پژوهشگر تاریخ؛
قیام حسین(ع) در آیینه مذاهب اسلامی
عاشورا فراتر از یک رویداد تاریخی صرف، همچنان زنده، فعال و موضوع بحث‌های مستمر علمی است. درک جامع و دقیق این رویداد بزرگ، مستلزم رویکردی انتقادی و همه‌جانبه به منابع اصلی است، به ویژه آنکه نظرگاه ها و تفسیرهای متنوع فرقه ها و جریان های فکری مختلف جهان اسلام را نیز مد نظر قرار دهد.
-
روضه‌ای که گنده‌لات تهران را حُر کرد
همان‌طور که حر، در آخرین لحظه‌ها راه جبهه حق را انتخاب کرد، شاهرخ هم راه توبه را در هیئت محله‌اش یافت، پای ضریح امام رضا(ع) اشک ریخت و با نیت شهادت به جبهه رفت. حرِ کربلا قرن‌ها پیش در دشت نینوا جاودانه شد، اما این یکی در دشت ذوالفقاری خاکستر شد. قصه شاهرخ، فقط داستان یک توبه نیست؛ روایت یک بیداری است، یک برگشت بزرگ درست مثل حر.
-
ایبنا به مناسبت روز قلم بررسی کرد؛
انقلاب کتاب در ایران؛ رشد کمّی و عدالت جنسیتی در نشر
بررسی‌های آماری از جهش کمّی در عرصه تولید و مشارکت زنان در تولید کتاب همچنین افزابش تعداد ناشران پُرکار و حرفه‌ای طی بیش از ۴ دهه بعد از انقلاب اسلامی حکایت دارد.
-
آیین‌های محرمی استان‌ها به روایت پژوهشگران- ۱۰
نخل‌برداری یزد؛ آئینی برآمده از دل تاریخ/ روایتی زنده از کربلا
یزد - استان یزد، سرزمین آیین‌ها و نمادها، در ماه محرم چهره‌ای دیگر به خود می‌گیرد؛ چهره‌ای آمیخته با سوگ، شکوه و سنت و یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های این دگرگونی، آیین نخل‌برداری است. آیینی که به باور پژوهشگر یزدی دارای ساختارو معنایی خاص است.
-
گفت‌وگو با کاظم نظری، درباره جایگاه و ظرفیت‌های جهانی هنر تعزیه؛
تعزیه از بسیاری از درام‌های اروپایی جذاب‌تر است/جای خالی کتابخانه و موزه تعزیه در ایران
در کمتر نمایشی جز تعزیه پیش می‌آید که بازیگر، کارگردان و تمام عوامل صحنه شاهکاری را نمایش دهند و تماشاگر چندین ساعت در مکانی که شاید موقعیت نشستن هم نداشته باشد، با خلوص نیت و حال درونی، نمایش را دنبال کند و نسبت به مسائل مطرح شده در نمایش واکنش نشان دهد.
-
پژوهشگر حوزه تاریخ در گفت‌وگو با ایبنا؛
محرم در آذربایجان‌غربی؛ نماد انسجام ملی/ «محمد بن خلیلان» محدثی از تبار قریش
آذربایجان‌غربی_ نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ در ارومیه گفت: آذربایجان‌غربی به عنوان الگوی وحدت و انسجام ملی در ایران شناخته می‌شود، در ایام محرم به‌ویژخ در روزهای تاسوعا و عاشورا هموطنان مسیحی و سنی همگام با مسلمان با عزاداری می‌کنندـ
-
مروج کتاب در ایلام مطرح کرد؛
نذر کتاب‌های مذهبی در ایام محرم در ایلام
ایلام- مروج پیشکسوت کتاب در استان ایلام گفت: نذر کتاب‌های مذهبی در ماه محرم در ایلام، یک رسم پسندیده و فرهنگی و قدیمی است.
-
آیین‌های محرمی استان‌ها به روایت پژوهشگران- ۹
حضور ۱۰۰ ساله زنان بوشهری در تعزیه/ تندخوانی در تعزیه بوشهری نوعی لحن موسیقایی است
بوشهر- شیما جوادپور، کارگردان تئاتر و پژوهشگر حوزه ادبیات نمایشی با اشاره به حضور تقریباً ۱۰۰ ساله زنان بوشهری در تعزیه، تاکید کرد: ویژگی منحصربه‌فرد تعزیه بوشهر در واقع استفاده از شاخصه‌های موجود در فرهنگ و آداب و رسوم این منطقه و هنر به‌کارگیری آن‌ها در تعزیه است.
-
آیین‌های محرمی استان‌ها به روایت پژوهشگران - ۸
سقاخوانی و تعزیه‌خوانی در محرم همدان/ اشعار دست‌نویسی که هنوز تازگی دارد
همدان - آیین عزاداری محرم در هر کوی و برزن و در هر منطقه جغرافیایی به شکلی متفاوت برگزار می‌شود، این آیین در همدان از سقاخوانی تا تعزیه‌خوانی تنوع دارد و اشعارش از دست‌نویس‌های کهنه‌ای است که هنوز تازگی دارد.
-
یادداشت؛
از عطش تا آگاهی؛ روزی که تاسوعا و قلم به هم رسیدند
خراسان شمالی- در هم‌نشینی تاسوعا و روز قلم، رسالتی دوباره بر دوش واژه نهاده شده است. امروز، کلمات باید علمدار، سرافراز، استوار و بی‌مصلحت باشند ؛ همان‌گونه که عباس(ع) بود، و همان‌گونه که زینب(س) روایت کرد.
-
آیت‌الله سروش محلاتی بررسی کرد؛
نسبت امامت و انقلابی بودن
آیت‌الله سروش محلاتی در تبیین دو نوع نگاه به نسبت امامت با انقلابی بودن، گفت: یک نگاه رسالت امام را روشنگری، آگاهی بخشی و مبارزه فرهنگی با ظلم و جهل می داند و دیگری شرط امامت را انقلابیگری و تلاش برای براندازی حکومت ظلم و تشکیل حکومت توسط امام می داند.
نظر شما