کتاب «بهائیت و رژیم پهلوی» به قلم لیلا چمنخواه در کمتر از یکسال به چاپ دوم رسید. این کتاب به بررسی جریان بهائیت از آغاز تا انقلاب اسلامی میپردازد و نگاهی به روابط این گروه با رژیم پهلوی بهویژه در زمان پهلوی دوم دارد.-
این پژوهشگر در ادامه افزود: کتابهای زیادی درباره بهائیت نوشته شده که در دو دسته طبقهبندی میشوند؛ کتابهایی در رد جریان بهائیت و دسته دیگر کتابهایی که در تایید بهائیت بودهاند. بنابراین نیاز به پژوهشی با چارچوب علمی بود تا با شناخت بهتر این گروه که بخشی از حافظه تاریخی ایران است، رابطه آنها با دولت از دوران قاجار تا پهلوی بررسی شود.
چمنخواه به مطالب کتاب نیز اشاره کرد و گفت: در این کتاب ابتدا نظريههاي مربوط به اقليتها و دولت بررسي شده و سپس سير تکوين بهائیت از آغاز شکلگيري در عصر قاجار تا به قدرت رسيدن رضاشاه شرح داده شده است. پس از آن چگونگي تاثيرات متقابل متغيرهايی مانند دين، نظام سياسي حاکم، بازيگران خارجي و شیوه تعامل این گروه با نظام سياسي بررسی میشود. در ادامه دلیل طرد شدن بهائیت، عقايد و آراي بهاييها به همراه چگونگي شکلگيري نهادهاي سازماني و اداري آنها مطالعه شده است.
وی همچنین عنوان کرد: موضوع دیگری که به آن پرداخته شده دلیل رشد و گسترش تدریجي بهائیت در ايران دوران رضاشاه و اوايل دوران محمدرضاشاه است و رويکرد رژيم شاه نسبت به این اقليت در فاصله سالهاي 1332ـ1357 بررسی میشود. در پايان نیز دلايل شکلگيري بنيانهاي سياسي اقلیتها با عنوانهايي چون عرفيگرايی، تمرکزگرايي و رفتار این گروه بررسی شدهاند.
چمنخواه درباره روش اجرای این پژوهش گفت: «بهائیت و رژیم پهلوی» برپایه مطالعه اسناد تاریخی دوران قاجار و پهلوی، کتابهای این گروه، مصاحبه و تحلیل کیفی دادهها گردآوری شده است.
وی همچنین افزود: بسیاری از اسناد و مدارک دوران پهلوی در دسترس نیست، در حالیکه تاریخ معاصر ایران نیاز به تولید ادبیات پژوهشی در این حوزهها دارد تا با شناخت بیشتری جریانهای تاریخی و روندهای حاصل از این اتفاقها و واکنشها را به تصویر کشد.
لیلا چمنخواه دکترای علوم سیاسی با گرایش مطالعات ایران از دانشگاه تربیت مدرس است و این کتاب را براساس موضوع پایاننامه دکترا با عنوان «سیاستهای دولت پهلوی در قبال اقلیت بهایی 1357-1332» نوشته است.
کتاب «بهائیت و رژیم پهلوی» با تصاويري از اسناد مربوط به آن دوران، در 268 صفحه، با شمارگان دو هزار نسخه و بهای هشت هزار و 200 تومان از سوی انتشارات «نگاه معاصر» به چاپ رسیده است.
نظر شما