«رسائل اعتمادالسلطنه» عنوان کتابی است که میرهاشم محدث برای دستیابی بهتر محققان به مجموعه رسالههای اعتمادالسلطنه جمعآوری و چاپ کرده است. وی میگوید: این مجموعه شامل بیست و چهار رساله است و بیشتر متمرکز بر جغرافیای شمال کشور و جاده هراز- چالوس است و به شناخت و مطالعه جغرافیای تاریخی آن ناحیه به کمک تاریخپژوهان میآید.-
وی درباره ماهیت این رسالهها افزود: اعتمادالسلطنه سعی کرده تا در این رسائل و در این منطقه جغرافیایی - در عهد ناصری- جادهکشیها، پلها، تاسیسات، مسایل اجتماعی و فرهنگی را شرح داده و بررسی کند.
استادیار دانشگاه تهران درباره اهمیت و ضرورت مطالعه چنین کتابی گفت: برای مطالعه امروز نخست بایستی به مطالعه گذشته پرداخت. شرح و تفصیل اعتمادالسلطنه از اتفاقات رخ داده در شمال ایران و جاده هراز و چالوس، با توجه به شرایط و پیشآمدهای تاریخی- جغرافیایی عهد ناصری، مدخل مناسبی برای آشنایی با گذشته تاریخی ایران است.
محدث درباره دیگر فعالیتهای خود در زمینه نگارش کتاب گفت: کتابی تحت عنوان «جنتالاخبار» را در دست چاپ دارم که طی ماههای آینده از سوی انتشارات مجلس شورای اسلامی روانه بازار میشود، همچنین کتابی با عنوان «مطلعالشمس» مراحل پایانی نگارش را طی میکند که در آن به شرح و بررسی تاریخ و جغرافیای استان خراسان پرداختهام. «احوال و اخبار برمکیان» عنوان آخرین کتابی است که در سال ۸۹ از سوی انتشارات بنیاد موقوفات افشار منتشر شده است.
محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (۲۱ شعبان ۱۲۵۶- ۱۸ شوال ۱۳۱۳) برای محققان در زمینه تاریخ معاصر و جغرافیا نامی آشناست. وی در طول عمر خود بیش از چهل جلد کتاب و چندین رساله به رشته تحریر در آورده که مشوق و راهنمای بسیاری دیگر از مولفان آن دوره نیز بوده است. به رغم آثار متعددی که اعتمادالسلطنه از خود برجای گذاشته است، وی مدیریت و سرپرستی روزنامههای مهم آن دوره نظیر روزنامه ایران، مریخ و شرف را نیز بر عهده داشته است.
گرچه درباره انتساب این آثار به اعتمادالسلطنه تشتتآرا و اختلاف نظر وجود دارد اما بایستی اذعان داشت که اکثر کتابها و رسالههایش حتی در سالهای دور، به چاپ رسیدهاند و برخی از آنان نیز به صورت خطی باقی ماندهاند. این مجموعه شامل بیست و چهار رساله از رسائل اوست. شرح و شناسنامه اثر، در پاورقی به همراه سال و محل چاپ رسالاتی که پیشتر به چاپ رسیدهاند اشاره شده که رسالات خطی را نیز به نسخه خطی ارجاع داده است.
«جغرافیای نور»، «جغرافیای قلعه نور»، «جغرافیای قدیم و جدید طالقان»، «جغرافیای جاجرود»، «مختصر جغرافیای مارستاق راه کجور»، «کلاردشت»، «جغرافیا و تاریخ دره لار»، «دوشان تپه»، «قیراط الماس فی ترجمه سلماس»، «تاریخ و جغرافیای ورامین (یا شکار مسیله)»، «قلعه ایرج ورامین»، «احوال بلوک مال امیر (مالمیر)»، «تتمه لبیان فی تاریخ الافغان»، «سفرنامه طالقان»، «شرح بعضی منازل و سفر سواد کوه»، «رساله امیریه یا قواعد نظام»، «کلید استطاعت»، «تغییر وضع دارالخلافه ناصری»، «قانون تسهیل ساختن طرق و شوارع»، «تعیین حدود حترامات سفرا در ایران»، «شرح بیرقهای دولت ایران»، «کاداستره یا رساله علویه» و «غضن مثمره در ترجمه ولتر» رسالات این مجموعه را تشکیل میدهند.
چاپ نخست کتاب «رسائل اعتماد السلطنه» در ۵۰۳ صفحه با شمارگان دو هزار و یکصد نسخه و بهای هشت هزار و 500 تومان از سوی انتشارات اطلاعات منتشر شده است.
نظر شما