به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، یکصدوهفتادو هفتمين شماره ماهنامه «کتاب ماه کلیات: اطلاعات، ارتباطات و دانش» ماهنامه نقد و بررسي تخصصي كتاب‌هاي حوزه اطلاعات، ارتباطات و دانش‌شناسي در شهريور‌ماه منتشر شد.
در سخن نخست این ماهنامه، دکتر داریوش مطلبی به موضوع «نقش سردبير در فرايند داوري» پرداخته است. وي در اين مطلب مي‌نويسد: «بررسي مجله‌هاي علمي نشان مي‌دهد تقريباً همه آن‌ها براي اطمينان از كيفيت مقالات اقدام به داوري مقالات رسيده مي‌كنند. بررسي دقيق مقالات رسيده و توجه به فرايند داوري در انتشار مجله‌هاي علمي سبب مي‌شود مقاله‌هاي كيفي بيشتري در فرايند انتشار قرار گيرند و از انتشار آثار غير علمي، كم ارزش و تكراري جلوگيري و از رواج سوء رفتار علمي در جامعه علمي پشگيري شود.»
در بخش پرونده ويژه ماهنامه نيز به موضوع «داوري مقالات» پرداخته شده است. در این بخش نجلا حريري در مطلبي با عنوان «دشواري‌هاي داوري مقالات مجلات علمي» مي‌نويسد: «آنچه كه سبب مي‌شود در عصر اينترنت و سهولت انتشار نوشته‌هاي علمي بر روي وب، هنوز مجلات علمي از اعتبار و ارزش روز افزوني برخوردار باشند، فرايند «همترازخواني» است كه به موجب آن مقالات نويسندگان با عبور از غربال كنترل كيفيت، صحت و اعتبار علمي خود را به تاييد مي‌رسانند. در اين ميان مجلات علمي نقش نگهباني را دارند كه با استفاده از فرايند همترازخواني عرصه را براي انتشار نوشته‌هاي كم مايه و بي اعتبار تنگ و با انتشار مقالات تاييد شده، حس اعتماد را در استفاده از يافته‌هاي پژوهش‌ها در جامعه علمي ايجاد مي‌كنند.»
همچنين در اين بخش گزارشي از نشستي با موضوع «راهكارهاي ارتقا داوري در نشريات علمي» آورده شده است.
«داوري براي نشريات علمي» نيز عنوان مطلبي است از محمد حسن‌زاده. وي در اين مطلب علمي مي‌نويسد: «داوري در نشريات علمي با اين هدف انجام مي‌شود كه يك متن علمي از سوي حداقل يك يا چند داور همتراز مورد مطالعه قرار گيرد تا از كيفيت آن اطمينان حاصل شود و در نهايت مقالات كيفي و مناسبي در اختيار خوانندگان و مخاطبان قرار گيرد.»
وي در ادامه مي‌افزايد: «فرايند به هر صورت كه بوده است آنچه به عناون برونداد اين فرايند در نشريات داخلي قابل مشاهده است به نوعي نشان دهنده اين است كه مقالات به ندرت از كيفيت و پختگي لازم برخوردارند.»
در چكيده مطلب «داوري مقالات علمي پژوهشي: ابزار كنترل راهبردي براي ارتقای سطح دانش» به قلم محمد احمدي آمده است: «يكي از مهم‌ترين ابزارهاي كنترل راهبردي در سامانه نشريات علمي تعريف داوران است كه باعث مي‌شود از اشاعه مقالات غير علمي و انتشار مطالب نادرست در فضاي علمي كشور جلوگري شود. اين مقاله به منظور معرفي وظايف داوران و ارايه راهكارهايي كه مي‌تواند داوران را در نقش نظارتي خود كمك كند تدوين شده و توصيه‌هايي نيز براي ارتقا سطح نشريات علمي كشور بيان مي‌كند.»
در همين بخش مقالاتي ديگري با عناوين «همترازخواني مشاركتي: الگوي مجله فلسفه و كاربست كتابخانه» به قلم داريوش عليمحمدي، «مشكلات و كاستي‌هاي فرايند داوري در نشريات علمي» به قلم مهدي عليپور حافظي و «داوري و مديريت مقاله در مجله‌هاي علمي: راهكارهايي براي عملكرد شايسته» نوشته يزدان منصوريان مشاهده مي‌شود.
در بخش نقد و بررسي كتاب‌هاي فارسي اين شماره از ماهنامه، كتاب «داوري و مديريت مقاله در مجله‌هاي علمي: راهكارهايي براي عملكرد شايسته» توسط يزدان منصوريان نقد و بررسي شده است.
وي در مطلبش بيان مي‌كند: «مهم‌ترين امتياز كتاب حاضر پشتوانه تجربي نويسنده در زمينه موضوعي كتاب است. نويسنده‌اي كه در كارنامه پربار خود سه دهه تجربه مستقيم درباره بحث داوري علمي دارد. بر اين اساس او از دانش عميقي در اين عرصه برخوردار است و به خوبي توانسته اين دانش را در اختيار مخاطبان خود قرار دهد. همچنين متن ساده، سليس و منسجم كتاب نيز امتياز ديگري براي آن محسوب مي‌شود.»
وي در نقد كتاب نيز مي‌نويسد: «مثل هر اثر ديگر كتاب داراي كاستي‌هايي است كه مي‌تواند در ويرايش‌هاي بعدي مورد توجه قرار گيرد مثلاً برخي از بخش‌هاي كتاب بسيار طولاني است و مطالعه پي‌در‌پي براي خواننده پرشتاب امروز كار ساده‌اي نيست.»
منصوريان در مطلب ديگري درباره كتاب «اخلاق انتشارات علمي» مي‌نويسد: «اين كتاب از دو بخش اصلي تشكيل شده است. بخش نخست آن پس از درآمدي مختصر به 14 مقوله اصلي در زمينه مباني اخلاق در نگارش و انتشارات علمي مي‌پردازد. بخش دوم كتاب نيز شامل چهار قسمت است و نويسنده بيشتر به تبيين اثر و توصيف ابن خلدون از مفهوم تاليف و اخلاق در نگارش مي‌پردازد.»
«آيين نقد كتاب» نيز عنوان كتابي است كه سيدمحسن اسلامي آن را نقد و بررسي كرده است. وي در مطلب خود مي‌نويسد: «نويسندگان كتاب آيين نقد كتاب كه در پي تعليم نقد كتاب و آموختن شيوه آن بوده‌ا‌ند خود آيين شكني كرده و بخش‌هاي قابل توجهي از كتابشان را بدون مراعات اصول ارجاع به منابع از كتاب اخلاق نقد برگرفته و در مواردي عيناً رونويسي كرده‌اند! آيين نقد كتاب دو بخش دارد و من مي‌كوشم كه تنها در بخش نخست اين كتاب نشان دهم تا چه اندازه شيوه نامقبولي به كار بسته شده است.»
فردين كولائيان نيز در نقد و بررسي كتاب «مديريت خودكار استنادها: راهكاري كارآمد براي تسهيل مديريت پژوهش» مي‌نويسد: «به نظر مي‌رسد مبحث ايجاد كتابخانه جديد در اين نرم‌افزار با توجه به نوع چيدمان مطالب توسط مولفين محترم لازم است. جاي خالي مباحث مرتبط با اهداف اين كتاب بسيار ديده مي‌شود. فاصله‌هاي فراوان و غير لازم در بين بخش‌هاي مختلف متن اثر در صفحات مختلف و وجود صفحات كاملاً خالي در اين اثر واقعا صورت چندان خوشي ندارد.»
حميدرضا جمالي مهموئي نيز در مطلب ديگري كتاب «تعامل انسان و سيستم اطلاعاتي» را بررسي كرده است. وي در مقدمه مطلبش مي‌نويسد: «از زماني كه دستگاه‌هاي الكترونيكي فضاي زندگي و كار انسان‌ها را پر كرده‌اند، بحث تعامل انسان و اين دستگاه‌ها نيز به يك مساله مطالعاتي تبديل شده است. بخش عمده‌اي از اين مطالعات در حوزه‌هاي تعامل انسان و ماشين و تعامل انسان و رايانه انجام شده و مي‌شود.»
«فهرست كتاب‌هاي چاپ سنگي كتابخانه مركز تحقيقات رايانه‌اي حوزه علميه اصفهان» نيز عنوان كتابي است كه صديقه سلطاني‌فر آن را معرفي كرده است.
كتاب «آشنايي با كتابخانه و اصول كتابداري» را نيز رضوان اجاقي و حسن اشرفي ريزي نقد و بررسي كرده‌اند.
مولفان درباره ويژگي‌هاي مهم اين اثر مي‌نويسند: «كتاب از ديدگاه ظاهري در وضعيت مطلوب برخوردار است. اندازه كتاب مناسب و قابل حمل است. صحافي با دوامي دارد و چاپ مطالب به خوبي صورت گرفته است. فهرست مطالب مفصل و دقيق نوشته شده و ترتيب منطقي بين فصول رعايت شده است.
متن كتاب با بياني گويا و سليس نوشته شده است به طوري كه درك مطلب را براي خواننده بهتر كرده و خواننده را خسته نمي‌كند.»
آخرين مطلب اين بخش از ماهنامه نيز به مرور كتاب «دانشنماي اطلاعات و ارتباطات» توسط فائزه فرهودي اختصاص دارد.
وي درباره هدف از انتشار اين كتاب مي‌نويسد: «دليل تاليف اين كتاب عدم وجود منبع مناسب و جامع در بخش اطلاعات و ارتباطات براي دانشجويان كتابداري ذكر شده است.»
در بخش مقالات این شماره از نشریه نيز به مقاله «نخستين روزنامه كرمانشاهي كدام است؟» نوشته دكتر محمدعلي سلطاني پرداخته شده است.
در بخش همايش‌هاي پيش رو، نيز «معرفى همايش‌هاى بين‌المللى حوزه كليات» نوشته شیما مرادی و رقیه قربانی بوساری درج شده است.
در بخش گزارش نيز عناويني چون نكوداشت استاد عبدالمحمد روح بخشان، نخستين همايش روز رسانه‌هاي اجتماعي، نشست فصلي انجمن كتابداري ايران با موضوع اقتصاد اطلاعات و آيين پنجمين نكوداشت روز قلم منتشر شده است.
در ماهي كه گذشت و چكيده انگليسي در انتهای این مجله از آخرين مطالب اين شماره است.
كتاب ماه کلیات، ماهنامه‌اي است كه با هـدف اطلاع‌رسانـي و نقد و بررسي كتاب‌هاي منتشـر شده در كـشـور از سوی خانه کتاب منتشـر مي‌شـود.
مطالب شامل نقد و بررسی و درج مشخصات کامل کتابهای منتشر شده با موضوع کلیات مشتمل بر کتابشناسیها، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، رسانه‌های خبری، روزنامه‌نگاری، نشر، نسخ خطی و غیره است.
هـمچنيـن فـهـرسـت كتـابـ‌هاي مـنـتـشـر شـده در هــر مـاه به هــمـراه تـصــاويـر روي جـلـد و معـرفي كـوتاهي از اكثر كتاب‌ها بر اساس رده‌بندي دهدهي ديويي در داخل لوح فشرده ارايه مي‌شود.
سه‌شنبه ۷ شهریور ۱۳۹۱ - ۱۷:۴۹
نظر شما