به گزارش خبرگزاري کتاب ايران (ايبنا)، نشست نقد و بررسي کتاب «جامعه شناسی هنرها» اثر ويکتوريا الکساندر، عصر چهارشنبه با حضور اعظم راودراد،مترجم کتاب، محمدرضا شريف زاده،منتقد و محمد آسيابانی در سراي اهل قلم برگزارشد.

در ابتدای این نشست آسیابانی، دبیر جلسه پس از معرفی شناسنامه‌ای کتاب گفت: جامعه شناسی هنر در ایران علم نوپایی است. زمان زیادی از انتشار نخستین کتاب فارسی در این موضوع، یعنی کتاب «جامعه شناسی هنر» به قلم مرحوم امیرحسین آریانپور نمی‌گذرد و در این مدت نیز کتاب‌های شاخصی چون «تولید اجتماعی هنر» نوشته جانت وولف و «تاریخ اجتماعی هنر» نوشته آرنولد هاوزر ترجمه و انتشار یافته‌اند.
وی افزود: با وجود تمام کتاب‌های منتشر شده هنوز هم واکنش‌هایی در ایران نسبت به این حوزه وجود دارد. همچنین باید گفت که وجوهی از این علم نیز هنوز روشن نشده است و کتاب «جامعه شناسی هنرها» بخشی از این وجوه ناشناخته را روشن می‌کند.
در ادامه آسیابانی از مترجم کتاب درخواست کرد که درباره چگونگی ترجمه کتاب و همینطور معرفی بیشتر نویسنده توضیحاتی ارایه کند. 

اعظم راودراد درباره «جامعه‌شناسي هنرها» گفت: از گذشته به جامعه شناسي هنر علاقه زيادي داشتم. در سال 1369 در حوزه جامعه شناسي هنر تنها يک کتاب وجود داشت. «تولید اجتماعی هنر» اثري از ژانت وولف بود که با توجه به تحليل جامعه شناسانه‌اي که از هنر داده بود توانست من را به اين رشته علاقه‌مند کند. پس از ايجاد علاقه نسبت به اين رشته به تحصيل اين رشته پرداختم و در مقطع کارشناسي ارشد و دکترا  تحصيلاتم را ادامه دادم.

وي افزود: کتاب «جامعه‌شناسي هنرها»ی ويکتوريا الکساندر را برای نخستين بار در نمايشگاه کتاب ديدم. اين کتاب سال 2003 چاپ شده بود و يک سال بعد به ايران آمده بود. وقتي آن را خواندم متوجه شدم متن ساده و رواني دارد. پيش از شروع به ترجمه کتاب شروع به تدريس کتاب کردم تا شايد سبب شود زودتر کتاب را ترجمه کنم اما نشد و کار ترجمه و چاپ به دليل اين که به طور متمرکز به ترجمه نپرداختم 8 سال به طول انجاميد. پس از آن که با فرهنگستان هنر قرارداد چاپ اين کتاب را امضا کردم کار ترجمه مقداري سرعت گرفت.

راودراد گفت: در اين زمان فرهنگستان سختگيري هاي زيادي کرد و اين کتاب بارها ويراستاري شد که براي من بسيار سخت بود اما پس از چاپ کتاب متوجه شدم سختگيري ها واقعا با ارزش بودند و از نتيجه راضي کار راضی ام.

این مترجم و استاد دانشگاه در ادامه به نقدی که خود بر کتاب نوشته اشاره کرد و گفت: پس از آن که ترجمه کتاب را به پايان رساندم، نقدي بر کتاب نوشتم. به اين دليل که خود من انتظار کامل بودن از هيچ کتابي را ندارم و در نقد اين کتاب هم نوشته ام خواندن اين کتاب شما را از خواندن ديگر کتاب‌هاي جامعه‌شناسي بي‌نياز نمي‌کند.

راودراد در معرفی بیشتر مباحث کتاب گفت: در مقدمه کتاب درباره تعريف جامعه‌شناسی هنر گفته‌ام که تلاش کردم تعريفي از جامعه شناسی هنر ارايه دهم اما در علم جامعه شناسی نيز همچون فلسفه، تعريفي جامع که همگان بر آن اتفاق نظر داشته باشند نمی‌توان ارايه کرد. به همين دليل است که تاحدودی از تعريف مصداقی در اين کتاب استفاده کردم. در تعريف اين کتاب از هنر، هنر آن چيزي است که مردم بگويند هنر است. هنر با جامعه ارتباط تنگاتنگ دارد و از عواملي تاثير می‌پذيرد. اقتصاد يکی از مهمترين عوامل اجتماعی است که بر هنر تاثير می‌گذارد. اقتصاد در طول تاريخ بر ابعاد مختلف هنر همچون فرم و محتوا تاثير گذاشته است.

راودراد درباره نويسنده کتاب گفت: ويکتوريا الکساندر فارغ التحصيل جامعه‌شناسي فرهنگي است. او اکنون مسوول بخش جامعه‌شناسي هنر در اتحاديه اروپا و مدرس دانشگاه سوري است.

در ادامه این نشست محمدرضا شريف‌زاده گفت: کليات کتاب خوب و به خوبي ترجمه شده است. مترجم کتاب کاملا آن را درک کرده و به فارسي بازگردانده  است اما چندين نقد بر اين کتاب وارد است. اين دست کتاب ها وقتي عنوان کلي مانند جامعه‌شناسي هنر را مطرح مي‌کنند بايد بيشتر به مسايل بپردازند. يعني مثال‌هاي اين کتاب از هنر بسيار سطحي است و گويا نويسنده اثر به دنبال بهانه‌ای بوده که تراوشات ذهن خود و مسايل جامعه‌شناسي را بيان کند.

وی افزود: در بخش‌هايی از کتاب سطح کتاب بسيار بالا می‌رود که فقط برای تدريس مناسب است و در بخش‌هايي هم بسيار نزول مي‌کند. در اين کتاب به بخش تقسيم‌بندي هنرها نبايد می پرداختند. از سال 1960 و پس از انقلاب هنر پاپ مرزبندی ميان هنرها و سبک‌ها شکسته شد. به نظر مي‌رسد مولف در اين کتاب بيشتر بر بحث‌های جامعه‌شناختی تمرکز داشته و بر بحث‌هايی چون هنرهای زيبا  يا هنرهای مردم پسند تمرکز نکرده است.

این عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری در ادامه با اشاره به ویژگی‌های مثبت کتاب گفت: از نکات مثبت اين کتاب می‌توان به تکيه بر داده‌ها به جای نظريه‌ها اشاره کرد. یعنی تحلیل‌های این کتاب بیشتر بر تحقیقات میدانی است و نویسنده صرفا بر تئوری‌ها اکتفا نکرده است.

کتاب «جامعه‌شناسی هنرها» نوشته ويکتوريا الکساندر است که اعظم راودراد آن را به فارسی ترجمه کرده است. اين کتاب 528 صفحه دارد و موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» فرهنگستان هنر، آن‌ را با قیمت 15 هزار تومان منتشر کرده است.