به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سازمان کنفرانس اسلامی که در هر دوره‌ یکی از شهرهای اسلامی را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی می‌کند، شهر غزنین را به عنوان پایتخت فرهنگی سال 2013 برگزیده است. 

با وجود آن که غزنین یکی از شهرهای بسیار مهم جهان اسلام در خراسان قدیم و افغانستان امروز به‌شمار می‌آید، تحقیقات و تالیفات مناسب و فراگیری در معرفی این سرزمین صورت نگرفته است. در مکتوبات ایران و افغانستان نیز جای پژوهش‌های عمیق در این زمینه خالی است. این شهر به دلیل اهمیت و جایگاه تاریخی، فرهنگی و به‌ویژه دینی که دارد، موجب شده است این منطقه با وجود تمامی مشکلات امنیتی و منطقه‌ای از نظر جنگ و حملات بیگانگان، همچنان موقعیت خود را حفظ کند.

پیش از این شهر اصفهان به دلیل ویژگی‌های گوناگون از سوی سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام شناخته شده بود.

حجت‌الاسلام دكتر عبدالمجید ناصري داوودی، نویسنده و محقق تاریخ اسلام و تشیع که افزون بر تدریس در دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی کابل، ریاست مرکز پژوهشی جامعه‌المصطفی افغانستان را بر عهده دارد، از سال‌های قبل تحقیقاتي درباره ابعاد گوناگون این سرزمین دینی ـ تاریخی انجام داده است. وی نکاتی درباره جایگاه دینی غزنین را از آن جهت که این سرزمین در سال 350 هجری قمری پایتخت سیاسی سلسله غزنویان شد و پس از آن به عنوان معبد و سکویی برای مجاهدان در حرکت از خراسان به شبه قاره هند درآمد از جمله نکات بارز پژوهش‌هایش یاد کرد که در کتاب خود به تفصیل به آن پرداخته است.

وی مي‌‌گويد: بر اساس تحقیقاتی که در سال‌های اخیر به انجام رساندم، دریافتم مجاهدان اسلامی از سراسر جهان به ویژه از آسیای مرکزی و خراسان تاریخی و اطراف آن در غزنین تجمع می‌یافتند و برای صدور کلمه حق و آیین اسلام آمادگی خود را اعلام می‌کردند. همان‌گونه که در تاریخ اسلام و مکتوبات گذشته نیز آمده است، سلاطین غزنین نظیر آلپ‌تکین، سبک‌تکین، سلطان محمود غزنوی، سلطان مسعود غزنوی، سلطان مودود و سایر سلاطین این سلسله و سلسله بعدی به عنوان «سلاطین غوری» یاد می‌شود. در این میان در زمان سلطان شهاب‌الدین ملقب به «معزالدین غوری» جهاد طولانی تاثیرگذار مسلمانان در شبه قاره هند و اطراف آن انجام گرفت. از این رو غزنین مهم‌ترین عامل صدور اسلام، فرهنگ اسلامی و آیین توحیدی به شبه قاره هند به‌شمار می‌رود.

بر اساس تحقیقات انجام شده برخی معتقدند که شهر غزنی پس از شهرهای مدینه و دمشق، مهم‌ترین شهر اسلامی به‌طور عام و تنهاترین شهر مشرق‌زمین در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی به‌طور خاص به‌شمار می‌آید که محل صدور اسلام به مناطق گوناگون از جمله شبه قاره هند است. 

حجت‌الاسلام والمسلمين ناصري داوودی با بیان این که تصمیم دارد مجموعه دستاوردهای پژوهشی خود را در قالب مجموعه‌ای دست‌کم چهارجلدی تا ابتدای سال آینده منتشر کند، گفت: در این تحقیقاتی که اکنون مشغول تکمیل آن‌ها هستم افزون بر «جغرافیای غزنین»، «تاریخ سیاسی و فرهنگی و آموزشی غزنین»، «گذشته اجتماعی، اقتصادی و دینی غزنین»، «مشاهیر غزنین» و «غزنین در دوران معاصر» را بررسی کرده‌ام. هریک از عناوین یاد شده یکی از جلدهای این مجموعه را تشکیل می‌‌دهند.  

وی در پاسخ به این سوال که «چگونه و از چه زمانی تحقیقات خود را آغاز کرده است و آیا موسسه یا نهادی از این پژوهش‌ها حمایت می‌کنند؟» اظهار کرد: به دلیل تخصص در حوزه تاریخ، به‌ویژه تاریخ اسلام از دوره‌های گوناگون و سال‌های قبل که تدریس تاریخ اسلام در هند و خراسان را برعهده داشتم، گردآوری یادداشت‌هایی در این باره را آغاز کردم. پیش‌بینی می‌کنم این مجموعه اوایل سال 92 همزمان با دومین و سومین ماه‌های سال 2013 میلادی تکمیل و منتشر شود. هنوز برای این کار ناشری انتخاب نکرده‌‌ام. اصل این پژوهش را به تنهایی آغاز کردم و در ادامه نمایندگی جامعةالمصطفی العالمیه در افغانستان و مرکز پژوهشی المصطفی در کابل همکاری‌هایی داشتند.

این نویسنده و محقق تاریخ اسلام و تاریخ تشیع درباره اهمیت این اثر پژوهشی گفت: متاسفانه باوجود اهمیت فراوان غزنین از ابعاد گوناگون دینی، تاریخی و فرهنگی کار جدی در این زمینه انجام نشده است، در حالی که این سرزمین حرف‌های ناگفته فراوانی در ابعاد مختلف دارد. از این رو معتقدم این کار یکی از تالیفات جدی در حوزه غزنین‌شناسی به‌شمار می‌آید که در حوزه خراسان‌شناسی و تاریخ این سرزمین از ارزش فراوانی برخوردار است.

روساي سازمان علمي، فرهنگي و آموزشي کشورهاي اسلامي (ISESCO) در ششمين اجلاس خود در طرابلس پايتخت ليبي، شهر غزنین مرکز ولایت غزنی افغانستان را به عنوان «پايتخت تمدن اسلامي در آسيا» پذيرفتند. قرار است اين لقب، سال 2013 ميلادي به شکل رسمی به اين شهر تاريخي اعطا شود.

ولایت غزنین یکی از ۳۴ ولایت افغانستان به‌شمار می‌آید. مرکز این ولایت شهر غزنین است و در شرق این کشور قرار دارد. اطراف غزنین آرامگاه‌ عده‌ای از شعرا و دانشمندان مانند مقبره ابوریحان بیرونی قرار دارد. خرابه‌های غزنه قدیم، یعنی پایتخت سلسله غزنویان، در شمال شرقی این شهر به فاصله پنج‌هزار متری از آن قرار گرفته است.