چهارشنبه ۱۴ تیر ۱۳۹۱ - ۱۰:۴۰
نسل آخر نرم‌افزارهای كتابخانه‌ای نتوانسته‌اند تعاملي باشند

اميرمهدي عنبري كارشناس ارشد كتابداري معتقد است نرم‌افزار كتابخانه‌اي بايد «كاربرمدار» باشد تا هر كاربري با هر سطح اطلاعاتي قادر به استفاده از آن باشد. از سوي ديگر نيز بايد «كارمندمدار» باشد تا كتابدار بتواند با آن كار كند. وي بر اين اعتقاد است كه نسل آخر نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي نتوانسته‌اند تعاملي باشند.-

عنبري بزرگ‌ترين مشكل نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي را فاصله ميان جامعه كتابداري و جامعه رايانه‌اي دانست و در اين باره به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: بين اين دو جامعه که در توليد نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي فعالند  زبان مشتركي وجود ندارد و هر دو گروه طرف مقابل را غيرمتخصص مي‌دانند. 

وي ادامه داد: تعدادي از كتابداران جذب حوزه آي تي شده‌اند و از آن سو نيز برخي از متخصصان رايانه به حوزه كتابداري وارد شده‌اند. اگرچه ورود اين دو گروه به حوزه‌هاي يكديگر تا حدی موجب به وجود آمدن زبان مشتركي ميان آن‌ها شده، اما مشكلاتي هم پديد آورده است.

عنبري افزود: به‌طور مثال برخي از كتابداران ادعا مي‌كنند كه قادرند نرم‌افزار كتابخانه‌اي طراحي كنند و برخي از متخصصان رايانه نيز ادعاي تسلط بر حوزه كتابداري دارند؛ در نتيجه اين افراط و تفريط نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در برخي از دانشگاه توليد شده كه پايه استانداردي ندارد.

عضو انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني افزود: بايد در نظر داشت كه تخصص هر يك از اين گروه‌ها چنانچه در جاي خود مورداستفاده قرار گيرند مي‌توانند موجب به افزايش سطح كيفي نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي شوند.

عنبري در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به انعكاس نيافتن درست نيازهاي كتابداران به طراحان نرم‌افزارها افزود: شناخت نداشتن كتابداران از نيازها موجب شده تا طراحي پايه نرم‌افزارها نيز به صورت اصولي شكل نگيرد.

وي به ارتقاي سطح كيفي شركت‌هاي فعال در اين عرصه هم اشاره‌اي داشت و افزود: درگير شدن چندين شركت نر‌م‌افزاري در اين زمينه با پروژه‌هاي ملي موجب شد تا اين شركت‌ها به دنبال به‌روز شدن خود باشند و از سوي ديگر كتابداران را نيز به مجموعه خود راه بدهند.

وي اضافه كرد: اكنون در شركت‌هاي توليدكننده نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي كتابداران زيادي مشغول به كار ند. امروزه شركت‌ها به اين مساله توجه دارند كه اگر بخواهند خوب كار كنند بايد گروهي از استادان كتابداري را جذب كنند.

اين كارشناس نرم‌افزاري، رقابت ناسالم ميان شركت‌ها را موجب كند شدن جريان توليد نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي عنوان كرد و گفت: چند سالي است كه در حوزه استانداردسازي رقابت ناسالم ميان شركت‌ها به وجود آمده و حاشيه‌هاي بسياري در اين باره مطرح است و متاسفانه كتابداران نيز وارد اين مباحث حاشيه‌اي شدند.

وي ادامه داد: اين در حالي است كه وظیفه يك كتابدار اين است كه بر اساس نيازهاي مجموعه خود تنها يك نرم‌افزار را انتخاب كند.

وي افزود: اكنون مقالات، كتاب‌ها و همايش‌هاي زيادي از سوي شركت‌ها درباره استانداردسازي مطرح مي‌شود كه غيرواقعي است؛ به‌طور مثال اكنون بحث «اف.آر.بي.آر» در ايران خيلي مطرح است در حالي كه هيچ كتابخانه‌اي در دنيا اين مفهوم را پياده‌سازي نكرده و نياز چنداني هم در اين زمينه وجود ندارد اما مباحث زيادي درباره اين موضوع مطرح است.

عنبري گفت: متاسفانه ما در برخي از مفاهيم نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي 50 سال از دنيا عقبيم و در برخي ديگر نيز بدون اين موقعيت و نياز را تشخيص بدهيم همگام با دنيا پيش مي‌رويم. برخي مباحث وجود دارد كه اگر ما 50 سال پيش تجربه مي‌كرديم بهتر بود.

وي اضافه كرد:  بيهوده درگير مباحثي شديم كه سواد اجرايي آن را نداريم. در واقع درگير مباحثي غيرمفيد و غير ضروري شده‌ايم.

عضو انجمن كتابداري ايران همچنين با اشاره به ويژگي‌هاي لازم براي یک نرم‌افزار كتابخانه‌اي گفت: نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي بايد تعاملي باشند اما نسل آخر اين نرم‌افزارها نتوانسته ارتباط درستي با كاربر برقرار كند.

وي افزود: نرم‌افزار كتابخانه‌اي بايد «كاربرمدار» باشد به اين معني كه هر كاربر با هر سطح اطلاعاتي قادر به استفاده از آن باشد. از سوي ديگر نيز بايد «كارمندمدار» باشد و يك كتابدار بتواند با آن كار كند.

وي تاكيد كرد: نرم‌افزار كتابخانه‌اي استاندارد به‌شمار مي‌آيد كه بتواند محيط ديجيتال را به كاربر بشناساند و او فكر كند كه مثلاً وارد صفحه ايميل خود شده است و با نرم‌افزار احساس ناآشنايي نكند.

عنبري با بيان اين‌كه نرم‌افزار بدون اشكال نداريم گفت: تنها در صورت تعامل درست كاربر با نرم‌افزار است كه اين ايرادها مي‌تواند مطرح و برطرف شود.

وي در پايان سخنانش اضافه كرد: البته ما گاهي اشكالات خود را به گردن سيستم‌ها مي‌اندازيم و چون خودمان نحوه عملكرد نرم‌افزار را نمي‌دانيم، مشكل را از جانب نرم‌افزار فرض مي‌كنيم.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها