به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نمایشگاه مروری بر آثار «پاپ آرت» و «اپ آرت» گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران از 26 اردیبهشت در محل موزه آغاز به کار کرده است. در این نمایشگاه آثار هنرمندان مطرح معاصر جهان به نمایش در آمده‌اند، آثاری که یا با اندازه کوچک در کتاب‌ها منتشر شده‌اند و یا این‌که در بهترین حالت ممکن باید آن‌ها را در اینترنت دید. 

حسین شاهق یکی از بازدیدکنندگان این نمایشگاه به خبرنگار «ایبنا» گفت: دیدن آثار این نمایشگاه بسیار مسرت‌بخش است، چرا که به هر حال آثاری از بزرگان هنر معاصر جهان چون «اندی وارهول»، «رابرت رائوشنبرگ» و «ویکتور وازارلی» که پیشتر آن‌ها را در کتاب‌های هنری می‌دیدم، اکنون بدون واسطه در جلوی چشم ما قرار دارد. 

وی افزود: بنا به قول والتر بنیامین، یکی از اندیشمندان مکتب فرانکفورت در مقاله «اثر هنری در دوران تکثیر مکانیکی آن»، دیدن تصویر این آثار در کتاب‌ها و مجلات لذت چندانی ندارد، چرا که تقدس خود را از دست داده است. 

این بازدیدکننده که خود دانشجوی کارشناسی ارشد هنر است در ادامه با انتقاد از موزه هنرهای معاصر گفت: نورپردازی سالن‌ها و گالری‌ها بسیار ضعیف است، به گونه‌ای که آثاری را که در پشت شیشه قرار گرفته‌اند، نمی‌توان مناسب دید و نوری که از چراغ‌ها در شیشه جلوی آثار منعکس می‌شود، چشم مخاطب را اذیت می‌کند. 

سحر خیری‌ دیگر بازدید کننده نمایشگاه اعتقاد دارد که برای یادگیری مفاهیم و رویکردهایی درباره هنر معاصر که در کتاب‌ها شرح شده‌اند، دیدن اصل آثار یک ضرورت انکار ناپذیر است. او گفت: بازدید از این نمایشگاه در حکم یک کتاب آموزشی است. من از تاریخ شروع نمایشگاه تقریبا هر روز از آن بازدید کردم و تک‌تک آثار را مورد مطالعه دقیق قرار دادم. 

اما باید دانست با وجود آن‌که موزه هنرهای معاصر تهران صاحب گنجینه‌ای غنی از مطرح‌ترین آثار هنری دوران مدرن و پسامدرن جهان است، تاکنون متاسفانه این آثار در یک کتاب پژوهشی، به قلم یک زیبایی‌شناس ایرانی مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته‌اند. عموم کتاب‌هایی که به هنر معاصر جهان می‌پردازد، ترجمه‌ است و البته همین کتاب‌های ترجمه‌ای نیز عموما تاریخ هنر است و جای خالی کتاب‌های تحلیلی به چشم می‌خورد. 

به مناسبت برپایی این نمایشگاه شاید خالی از لطف نباشد که به معرفی چند کتاب تحلیلی در مورد هنر معاصر جهان بپردازیم. معرفی این کتاب‌ها برای مخاطب عامی که از این نمایشگاه دیدن می‌کند و می‌خواهد که در مورد آثار و هنرمندان خالق آن‌ها بیشتر بداند، خالی از فایده نیست. 

یکی از کتاب‌های تحلیلی در مورد هنر معاصر «مفاهیم و رویکردها در آخرین جنبش‌های هنری قرن بیستم» نوشته ادوارد لوسی اسمیت با ترجمه علی‌رضا سمیع‌آذر است. این کتاب با نگاهی نسبتا بی طرفانه به شرح و توضیح رویکردهای جنبش‌های هنری معاصر چون «اکسپرسیونیسم انتزاعی»، «پاپ آرت»، «هنر مینیمال و هنر مفهومی» و چند سبک دیگر، پرداخته است که از کتب مرجع در زمینه تاریخ تحلیلی هنر معاصر به حساب می‌آید. 

دیگر کتابی که در این موضوع می‌توان از آن نام برد «هنر معاصر پس از جنگ سرد» نوشته جولیان استالابراس است. این کتاب هنر با نام اصلی «Contemporary Art» از مجموعه کتاب‌های انتشارات آکسفورد با عنوان «A Very Short Introduction» است که تاکنون مجلداتی از آن‌ها، در حوزه‌های فلسفه، نظریه ادبی، نظریه سیاسی، به فارسی ترجمه شده‌اند. 

اما همانطور که از این عنوان‌ها برمی‌آید، این کتاب به راستی یک درآمد مختصر و مقدماتی برای آشنایی با موضوعی کلی چون هنر معاصر نیست، بلکه نگاه نویسنده و شیوه تحلیل او بر توضیح ابتدایی موضوع می‌چربد. تمرکز بحث کتاب، بر هنر پس از سال 1989 است، آن هم عمدتا از زاویه تحلیلی سیاسی و اقتصادی. استالابراس در مباحثش پیرامون وضعیت جهان هنر در نظم نوین جهانی تحلیل‌هایی را ارایه می‌کند. این تحلیل‌ها در پیرامون هنر معاصر بعضا بسیار کارساز است، به عنوان مثال شاید تنها با استفاده از تحلیل‌های سیاسی و جامعه شناختی است که می‌توان فلسفه شکل‌گیری سبک‌های هنری «پاپ آرت» و «اکسپرسیونیسم انتزاعی» را دریافت. 

دیگر کتاب در این موضوع «هنر مدرنیسم»، نوشته ساندرو بکولا، سرویراستار و ترجمه روبین پاکباز است. هنر مدرنیسم، مهم ترین کتاب بکولا، حاصل 10 سال پژوهش روشمند است. مؤلف یک دوره دویست ساله از تاریخ غرب (دهه 1790 تا دهه 1990) را بررسی و تحلیل کرده است. 

نمایشگاه مروری بر آثار «پاپ آرت» و «اپ آرت» گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران از 26 اردیبهشت شروع شده است و در 26 خرداد به پایان می‌رسد.