به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب «اسلام در سرزمين ايران، چشم‌اندازهاي معنوي و فلسفي» با حضور رضا كوهكن، مترجم و شهين اعواني، ويراستار اين اثر رونمايي شد. 

اعواني در ابتداي سخنانش، اين اثر را را فارغ از محتواي تخصصي آن، معياري براي درك چيستي تحقيق و روش تحقيق دانست و گفت: تمام آثار كُربَن به ويژه اين مجموعه چهار جلدي، استانداردي براي تحقيق در سطح بين‌المللي قلمداد مي‌شوند. او در اين اثر، بر اساس نقشه تحقيق پيش رفت. نظم و منبع‌شناسي از ويژگي‌هاي بارزي است كه در اين مجموعه به چشم مي‌خورند. كربن به منابعي اشاره كرده است كه تنها در كتابخانه‌ها و موزه‌ها به صورت نسخه خطي موجود بودند.

وي به تاثير «استلا كربن» همسر هانري كربن بر تحقيقات اين مستشرق فرانسوي اشاره كرد و گفت: شايد كربن بدون همراهي همسرش نمي‌توانست تحقيقاتي به اين قدرت بيافريند. او در تمام مراحل برنامه‌ريزي و زندگي علمي‌اش با همسرش همراه بود و همين امر، الگويي براي محققان است. هانري كربن اين مجموعه را به «همسر وفادار و يار همراه»ش تقديم كرد و اين تقديم، صوري نيست، بلكه تقديمي قلبي است.

عضو هيات علمي موسسه حكمت و فلسفه ايران ادامه داد: كربن 20 سال براي تحقيق و نگارش اين مجموعه وقت صرف كرد و در اين اثنا، به منابعي دست يافت كه براي محققان فلسفه اسلامي غنيمت بودند. دوره ميرداماد تا ميرفندرسكي از جمله دوره‌هايي است كه با كمبود منابع درباره آن‌ها مواجهيم. كربن با شناسايي و معرفي منابع اين دوران سبب شد مرحوم آشتياني آن‌ها را در مجموعه‌اي پنج جلدي معرفي كند.

وي درباره پيامي كه در اين اثر نهفته است گفت: مهمترين پيام كربن در اين كتاب، خطاب به ميراث‌داران امروز فلسفه اسلامي در راستاي ژرف‌انديشي در سنت فكري و روزآمد كردن ميراثشان است.

اعواني يادآوري كرد: با توجه به اين‌كه بيشتر متون ترجمه‌اي ما از زبان انگليسي است، ترجمه متني عالمانه و عميق از زبان فرانسه به فارسي كاري درخور توجه و شايسته قدرداني به حساب مي‌آيد.

وي با بيان اين كه «كربن اين اثر را براي مخاطبان غربي نوشته است» گفت: او به دليل اين رويكرد، در بخش‌هاي مختلف كتاب، به نقد برخي از ديدگاه‌هاي غربيان پرداخت. آقاي كوهكن در ترجمه كتاب، اين رويكرد را كامل‌تر كرده و با در نظر گرفتن مخاطبان ايراني، نكات مورد نياز را در پانويس‌ها آورده است.

اعواني افزود: اين ترجمه سبب شد آقاي كوهكن تصحيح جديدي از «عقل سرخ» سهروردي را نيز به انجام برساند كه مدتي پيش از سوي موسسه حكمت و فلسفه ايران منتشر شد.

سپس رضا كوهكن توضيحاتي درباره عنوان كتاب ارايه كرد و گفت: اين عنوان در زبان فرانسه «islam Iranien» است كه اگر بخواهيم ترجمه‌اي تحت‌اللفظي از آن ارايه دهيم، بايد آن را «اسلام ايراني» بخوانيم، در حالي كه اين ترجمه درست نيست و بار نژادي و قومي دارد. به همين دليل عبارت «اسلام در سرزمين ايران» را براي عنوان كتاب انتخاب كردم. كربن نيز به اين موضوع اشاره مي‌كند و توضيح مي‌دهد كه ترجمه لفظ به لفظ عنوان فرانسوي كتاب به فارسي، پذيرفتني نيست. اين ديدگاه كربن، يك مصلحت نيست، بلكه نظر شخص اوست.

وي افزود: كربن در عين حال هم مستشرق هست و هم نيست. او به معناي اصيل كلمه، مستشرق يعني طالب مشرق و اشراق بود. اين كتاب او پرده از نزديكي اشراق و تشيع برداشته است. شايد در نگاه اول، اين‌گونه به نظر برسد كه سهروردي، اشراق را برخوردار از وجه شيعي نمي‌دانست اما كربن معتقد است كه اشراق علاوه بر اين‌كه وجه شيعي غالبي دارد، در جهان تشيع توانسته است گسترش يابد.

كوهكن، كربن را يك شارح بزرگ دانست كه دركي حضوري از يافته‌هايش ارايه مي‌كند و گفت: به همين دليل تلاش كردم در شيوه بيان كربن دخالت نكنم و آن را به همان شكلي كه هست به فارسي برگردانم. تنها در برخي موارد كه كربن به مفهومي غربي اشاره كرده است، سعي كردم تعليقه‌هايي به كتاب بيفزايم كه اين مفاهيم براي مخاطب ايراني روشن شوند.

وي افزود: معتقدم كه ترجمه يك كتاب نبايد شبيه شرح باشد. متاسفانه برخي از ما مترجمان عادت داريم كه با افزودن يادداشت‌هايي در پي‌نوشت‌هاي ترجمه، با برخي نظرات نويسنده مخالفت ‌كنيم. من در اين ترجمه با پرهيز از اين روش، سعي كردم متن كتاب بدون هيچ واسطه‌اي خود را به مخاطب بنماياند، بنابراين تا حد امكان، ترجمه‌اي وفادارانه از كتاب ارايه دادم.

وي درباره علمي بودن تحقيقات كربن توضيح داد: تحقيقي كه او ارايه مي‌دهد علمي است نه به اين معنا كه زنجيره‌اي از شواهد را بررسي كرده است، بلكه به اين معنا كه او در تحقيقاتش به دنبال حقيقت مي‌گردد. نقطه ثقل كار كربن در اين كتاب، بحث معنويت است. او مي‌كوشد در اين كتاب به مخاطب غربي معنويتي را معرفي كند كه در زندگي آن‌ها گم شده است. اين هدف كربن به خوبي از منش او پيداست، چرا كه كربن با محققاني نظير علامه طباطبايي مراوده داشت كه از عوالم معنا بي‌بهره نبودند.

سپس اعواني گفت: به عنوان ويراستار كتاب بسيار علاقه‌مند بودم نخستين خواننده كتاب باشم. مترجم اين كتاب به دليل آشنايي با ايران باستان و عرفان اسلامي، معادل‌هاي بسيار دقيقي را براي اصطلاحات فرانسوي انتخاب كرد كه برايم حيرت‌انگيز بودند. آقاي كوهكن با وجود همه دقتي كه در ترجمه كتاب به خرج داد، روحيه‌اي بسيار انتقادپذير دارد.

كوهكن به تلاشش براي انتقال هر چه بهتر معنا در ترجمه اين اثر اشاره كرد و گفت: يكي از روش‌هايم براي ترجمه اصطلاحات، ريشه‌‌شناسي آن‌ها در زبان‌هاي لاتين و يوناني بود تا از اين طريق بتوانم معادل‌هاي دقيق‌تري در زبان فارسي ارايه دهم.

كوهكن و اعواني در پايان مراسم از كتاب «اسلام در سرزمين ايران، چشم‌اندازهاي معنوي و فلسفي» رونمايي كردند. اين مراسم، ظهر امروز  9 ارديبهشت در خبرگزاري فارس برگزار شد.