خانيان در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره ويژگي‌هاي رمان نوجوان «عاشقانه‌هاي يونس در شكم ماهي» توضيح داد: اين رمان نگاه تازه‌اي به مقوله‌ جنگ دارد. البته اين رمان به طور مشخص درباره جنگ نيست و داستان در يك بستر تاريخي مي‌گذرد كه به زمان جنگ مربوط است. ويژگي ديگر اين اثر ساختار روايي آن است كه لحظه‌هايي از آن در حال و لحظه‌هايي در گذشته مي‌گذرد. اين‌ دو زمان با هم جلو مي‌روند و در طول داستان، روايت‌هاي گذشته و حال با هم تلفيق مي‌شوند و روايت به صورت چرخشي پيش مي‌رود.

وي ادامه داد: شخصيت‌هاي اين داستان يكي ديگر از اختصاصات اين اثر به شمار مي‌روند. راوي ماجرا در زمان وقوع حادثه دختر نوجوان 13-12 ساله و در زمان روايت داستان 20 ساله است و علاقه زيادي نيز به موسيقي، به ويژه ساز محبوبش، پيانو‌ دارد. در آثار مربوط به جنگ شخصيت‌هاي اين‌چنيني كمتر وجود دارند. شخصيت اصلي ديگر اين داستان، يونس هم با وجود حضور كم در ماجراها،‌شخصيتي خاص و دوست‌داشتني است. 

خانيان دغدغه اصلي‌اش را در اين رمان طرح مقوله‌اي به نام «عشق پاك» دانست و در اين‌باره اظهار كرد: عشق پاك از دوست داشتن بسيار زياد ناشي مي‌شود؛‌ عشقي كه بسيار مقدس است و حتي در بحراني‌ترين موقعيت‌ها همچون جنگ هم به هيچ شكلي نمي‌توان آن را پنهان يا متوقف كرد.

نويسنده «طبقه هفتم غربي» افزود: عاشقانه‌هاي يونس از همه‌ بحران‌هاي جنگ عبور مي‌كند و سربلند مي‌شود. من معتقدم در هيچ شرايطي مثل بحران جنگ نمي‌شود عشق را به اين خوبي محك زد و به تصوير كشيد چون خشونت جنگ تمام چيزهاي خوب را نابود مي‌كند.

خانيان درباره انتخاب اسامي خاصي همچون «يونس» و «سلما» براي قهرمانان اثرش توضيح داد: انگيزه خاصي از انتخاب اين اسامي براي شخصيت‌هاي داستانم نداشتم اما پس‌زمينه‌هاي ذهني روي اين انتخاب‌ها تاثير داشت به عنوان مثال سال‌ها قبل شعري از يك شاعر عرب خوانده بودم كه نام يونس را به صورت ترجيع‌بند و به زيبايي تكرار مي‌كرد.

اين نويسنده اضافه كرد: سلما هم از جاي ديگري در ذهنم به جاي مانده بود. در ميانه‌ كار نگارش اين اثر به دنبال معناهاي پشت اين نام‌ها رفتم و متوجه شدم كه سلما نامي مانند «ليلي» است كه در فرهنگ اعراب به طور فرضي به تمام معشوقه‌هاي جهان اطلاق مي‌شود؛ بعدها به اين نتيجه رسيدم كه انتخاب‌هايم براي نام شخصيت‌هاي داستان درست بوده است.

وي با رد انتقاد «خودخواسته و عجيب بودن» مرگ يونس درباره اين بخش از داستان «عاشقانه‌هاي يونس در شكم ماهي» اظهار كرد: مرگ يونس خودخواسته و عجيب نيست اما او به دليل هوش و ذكاوت سرشار، علايق عجيب و غريب و اطلاعات وسيعش شخصيت خاصي دارد و مهم اين است كه اين شخصيت براي خواننده باورپذير باشد. شخصيت‌هاي عجيب‌تري هم در داستان‌هاي فانتزي و اساطير وجود دارند كه اغلب با وجود ويژگي‌هاي خاص‌شان باورپذيرند؛ درباره يونس هم خوانندگان بايد قضاوت كنند كه آيا با وجود خاص بودن باورپذير است يا نه.

خانيان افزود: مرگ يونس ماجراي ساده‌اي است؛ يونس مقني‌گري مي‌كند و گاز چاه او را مي‌گيرد و مي‌ميرد اما وقتي به ابعاد مختلف شخصيت يونس نگاه مي‌كنيم در پس اين ماجراي ساده به دنبال ماجرايي عجيب و غريب مي‌گرديم. يونس حرف‌هايي به سارا ‌زده كه او تا پيش از مرگ يونس متوجه اين حرف‌ها نبوده است و پس از مرگش به دنبال كشف معناي آن‌ها مي‌گردد و همين موضوع را پيچيده‌تر مي‌كند.

نويسنده «عاشقانه‌هاي يونس در شكم ماهي» درباره تناسب مفاهيم طرح شده در اين رمان با سطح فكري مخاطبان گروه سني نوجوان توضيح داد: من به دسته‌بندي مخاطبان يك اثر اعتقاد چنداني ندارم اما اين دسته‌بندي‌ها وجود دارد و ناشران از اين دسته‌بندي‌ها تبعيت مي‌كنند. من فكر مي‌كنم مخاطب خودش كتاب مناسبش را انتخاب مي‌كند و به همين دليل است كه مخاطبان نوجوان بسياري داريم كه آثار بزرگسال را مي‌خوانند.

نويسنده «غوص عميق» ادامه داد: ما نويسندگان حوزه كودك و نوجوان از سويي و مسوولان آموزش و پرورش و فعالان عرصه كتاب‌ از سوي ديگر مخاطبان نوجوان را دست پايين گرفته‌ايم؛ در حالي‌كه نوجوانان ما بسيار باهوشند و توانايي مطالعه كتاب‌هاي پيچيده را دارند اما كتاب‌هاي ما از نوعي نيستند كه نوجوانان را وادار كنند تمام هوش و ذكاوت‌شان را به كار گيرند و از طرف ديگر نوجوان نيز ياد نگرفته كه با يك اثر ادبي مانند يك مساله رياضي برخورد كند. نويسندگان و مسوولان ما بايد از ظرفيت‌هاي موجود استفاده كنند.

وي افزود: من معمولاً در حين نگارش داستان‌هايم يا پس از پايان آن‌ها،‌ آثارم را براي نوجوانان مي‌خوانم. اين نوجوانان را معمولاً از بين بچه‌هاي فاميل يا فرزندان دوستان انتخاب مي‌كنم. گاه در جلسات آن‌ها دوستانشان هم همراهي‌شان مي‌كنند. اين بچه‌ها خيلي باهوش، اهل مطالعه و نقد هستند؛ اين منتقدان نوجوان واكنش خوبي نسبت به ساختار داستاني «عاشقانه‌هاي يونس در شكم ماهي» داشتند.

خانيان واكنش نوجوانان به اثرش را مثبت ارزيابي كرد و در اين‌باره توضيح داد: فصل‌بندي اثر در ابتدا كنجكاوي‌شان را برمي‌انگيخت. آن‌ها مي‌توانستند پاسخ سوالاتي را كه در فصل‌هاي ابتدايي براي‌شان طرح مي‌شد، در چند فصل‌ بعد مانند فصل 10 بخوانند و اين موضوع براي‌شان جذابيت داشت. شكل تازه روايت اين داستان هم براي اين گروه از مخاطبان بسيار جالب بود.